AIDS hakkındaki gerçekler oldukça ürkütücü. 7000’e yakın vaka üzerinden yapılan analizler Türkiye’deki HIV virüsü hakkındaki verileri ortaya koydu.
POLAR Sağlık Ekonomisi ve Politikası doktorlarından Prof. Dr. Mehtap Tatar, HIV/ AIDS ile ilgili son veriler ve Türkiye’ye olan ekonomik maliyet çalışması sonuçlarını şöyle değerlendiriyor;
“Toplam 6 bin 889 vaka üzerinden analiz yaptık. Uzman görüşlere başvurduk. Anket çalışması yöntemini kullandık. Hasta başına yıllık toplam direkt maliyet 14 bin 75 lira olarak bulduk. En önemli maliyetin yüzde 89 ile ilaç olduğunu gördük.” Peki bu çalışmada ortaya çıkan diğer dikkat çekici veriler hangileri?
Hastaların %75’i erkek: Prof. Dr. Mehtap Tatar, HIV/AIDS’in Türkiye’ye olan finansal ve sosyal maliyetlerini hem ödeyici kurum hem de sosyal perspektiften ortaya koymak için yaptıklarını dile getirirken analizi nasıl yaptıklarını şöyle anlatıyor; “Temel olarak sistematik literatür çalışması yaptık. Ankara’da en çok hasta gören ve en yetkin uzmanlarla görüştük Hacettepe Üniversitesi Erişkin Hastanesi Enfeksiyon hastalıkları verilerden faydalandık. 1988-2012 yılları arasında 255 hasta bizim temel veri setimiz oldu. Bu veriler içinde yüzde 75,7 erkek” Tatar’ın ortaya çıkarttığı bu bilgiler her 4 hastadan 1’inin kadın olduğu gerçeğini gözler önüne seriyor.
Kritik yaş aralığı 30-39: Hastaların ortalama yaşı 45,5 ağırlık olarak 30-39 yaş grubunda karşımıza çıkıyor. Verilere göre bu hastaların yüzde 52,9 yani 135 kişi evli. Bu da eşlere hastalık bulaştırma riskinin ne kadar yüksek olduğunu gösteriyor.
Kritik bölge: İç Anadolu: Coğrafi bölge olarak bakıldığında hastaların yüzde 41,6’sı İç Anadolu Bölgesi’nden. Akdeniz Bölgesi’nden de hasta grubunun ancak yüzde 16,1’i Hacettepe Üniversitesi’nde tedavi olmak için başvurmuş.
Hastaların neredeyse yarısı tedavi olmuyor! Hastaların 2006 ve sonraki yıllarda tedaviye başlama oranı yüzde 53,7!
Hastaların eğitim düzeyi yüksek! Hastalıkların pek çoğunun cehalet yüzünden bulaştığı yönünde bir önyargı olsa da Türkiye’deki AIDS hastalarının yüzde 43,9’unun lise ve üniversite eğitimi almış!
Her 4 AIDS hastasından biri özel sektör çalışanı! HIV/AIDS hastalarının yüzde 23,1’i özel sektörde çalışıyor.
Her 7 AIDS hastasından biri ev hanımı! Verilere göre hastaların yüzde 14,5’i ev kadınlarından oluşuyor.
Hastaların çoğu madde kullanmıyor: HIV/AIDS madde kullanma açısından bakıldığında yüzde 70,6 madde kullanmıyor. Dünyadaki bulaşma yollarına bakıldığında madde kullanmanın fazla olmasına karşı Türkiye’de bunun olmadığı ortaya çıkıyor.
Bulaşmanın sebebi korunmasız ilişki: Tüm bu verileri hazırlayan Mehtap Tatar, “Hastalığın bulaşma riskinin 63,1 ile karşı cinsle korunmasız ilişkiden kaynaklanıyor.” Şeklinde bir analiz yapıyor.
Hasta başına 14.000 TL’den fazla harcama yapılıyor! Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 2014 verilerine göre yapılan analizlere göre; Toplam 6 bin 889 vaka üzerinden hasta başına yıllık toplam direkt maliyet 14 bin 75 lira olarak görünüyor. En önemli maliyet ilaç, ilaçlar toplam harcamaların %89’unu kapsıyor. HIV hastalarının Sosyal Güvenlik Kurumu’na yükü toplamda ise 96 milyon 968 bin 531 TL.
Cepten yapılan harcamalar da var: 72 hasta üzerinden yapılan çalışma ortalama kişi başına yıllık cepten ilaç harcamasının ortalama 3 bin 560 lira 40 kuruş olduğunu gösteriyor.
