Küresel koronavirüs salgınının ilk aşamalarından beri, halka virüsün iki başat semptomuna karşı dikkatli olmaları söylendi: Yüksek ateşle yeni ve sürekli öksürük.
Birleşik Krallık hükümeti, Mayıs’ta koku ve tat kaybının da semptom listesine resmen eklendiğini duyurdu.
Öte yandan insanların hiç semptom göstermeden de Kovid-19 taşıyabileceği de bildirildi. The Journal of the American Medical Association (JAMA) adlı bilimsel yayında yer verilen bir çalışma, Çin’in Vuhan kentindeki bir hastanedeki bazı hastaların yakın temasta bulunduğu 78 kişinin yüzde 42’sinde hastalığın hiçbir semptomuna rastlanmadığını saptadı. Bu insanlara maske taktırılmasının gerekçelerinden biriydi, hastalığın taşıyıcı olduklarından haberdar olmayan insanlar üzerinden yayılmasını önlemeyi hedefliyordu.
Büyük ölçekli testler gerçekleştirilmeden Britanya’daki insanların yüzde kaçının semptom göstermediğini öğrenmek güç. Peki bu insanlar virüsün bulaşmadığı diğer insanlar için tehdit oluşturuyor mu?
8 Haziran Pazartesi günü, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) yetkilileri semptom göstermeyen, yani asemptomatik birinin virüsü bir başkasına bulaştırmasının “oldukça nadir” göründüğünü ifade etti.
Asemptomatik ne anlama geliyor?
Asemptomatik kelimesi, “hastalığın hiçbir semptomunu göstermemek” olarak tanımlanıyor.
Dolayısıyla bir kişi virüsü kapmışsa ama asemptomatikse, herhangi bir semptom göstermiyor.
Nisan ayında, ABD’deki Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) asemptomatik hastaların virüsün daha fazla yayılmasını önlemek için kendilerini tecride almaları gerekebileceğini öne süren bir rapor yayınladı. Bu da test yapılmasına dayanacaktı.
Koronavirüs kaparsam asemptomatik olma ihtimalim nedir?
Mart ayında DSÖ, (yayınlandığı sırada) Kovid-19 vakalarının yaklaşık yüzde 80’inin hafif veya asemptomatik olduğunu, vakaların yüzde 15’ininse “ağır” addedildiğini ifade eden bir rapor yayımlamıştı.
Geçenlerde hükümetin açıklamasına göre Singapur’daki yeni Kovid-19 vakalarının en az yarısının asemptomatik olduğu haberleştirilmişti.
Singapur’un Kovid-19 görev gücü eşbaşkanı ve Ulusal Kalkınma Bakanı Lawrance Wong’a göre, “Her bir semptomatik vakaya en az bir asemptomatik vaka denk geliyor.”
Öte yandan Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Sistemi, sitesinde yer alan üç başat semptoma atıfla “koronavirüs taşıyan insanların çoğu en azından birine sahip” ifadesini kullandı.
Asemptomatik bir kişi koronavirüs bulaştırabilir mi?
CDC’nin sitesinde “asemptomatik bulaşmanın yaygınlığı ve presemptomatik enfeksiyonların tespiti henüz iyi bir şekilde anlaşılmış değil” ifadesi yer alıyor.
Presemptomatik enfeksiyon ifadesi semptomların henüz ortaya çıkmadığı vakaları karşılıyor.
CDC “Epidemiyolojik çalışmalar SARS-CoV-2 yayılımını presemptomatik kuluçka döneminde kayıt altına aldı, asemptomatik bulaş başka raporlarda da öne sürüldü” ifadesini kullandı.
Öte yandan, asemptomatik bulaş varsayımına karşın CDC şöyle bir ana hat çiziyor:
“SARS-CoV-2’nin toplum içindeki semptomatik enfeksiyona göre, asemptomatik veya presemptomatik bulaş oranı açık değil.”
8 Haziran Pazartesi günü, DSÖ’den Dr. Maria Van Kerkhove semptomların görülmediği hastaların koronavirüs bulaştırma ihtimalinin bulunduğunu, ancak bunun virüsün yayılmasının ana yolu olmadığını söyledi.
DSÖ’nün yeni hastalıklar ve hayvandan insana bulaşan hastalıklar biriminin başındaki Dr. Kerkhove, “Elimizdeki veriye göre asemptomatik birinin hastalığı ikinci bir kişiye bulaştırması hala nadir görünüyor” dedi.
Bununla birlikte bilim insanlarının virüsün asemptomatik hastalardan yayılıp yayılmadığı sorusunu “tam anlamıyla yanıtlayabilmeleri” için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var.
Dr. Kerkhove, şöyle konuştu:
“Oldukça detaylı temas takibi yapan ülkelerden gelen birçok rapor elimizde.
Asemptomatik vakaları takip ediyorlar. Temasları takip ediyorlar. İkincil kişilere bulaşa rastlamış da değiller. Bu çok nadir. Bu tip vakalardan literatüre geçenlerin sayısı az.”
Dr. Kerkhove, semptomatik vakaları takibe odaklanmanın salgının yayılımını azaltmaya yardımcı olacağını da sözlerine ekledi.
KAYNAK: INDEPENDENT TÜRKÇE – ŞAFAK KÜÇÜKSEZER
