Dünya Sağlık Turizmi Konseyi verilerine göre sağlık turizminde dünyada 3’üncü sırada bulunan Türkiye’de bu durumun hem olumlu hem de olumsuz yönde etkileri olduğunu söylemek mümkün.
2017 yılında Türkiye’yi 750 bine yakın sağlık turisti ziyaret etti. Türkiye’ye tedavi amaçlı gelen turistler özellikle saç ekimi, estetik ameliyatı, diş implant, göz lazer tedavisi gibi hizmetleri tercih ediyor. Türkiye özellikle Avrupa’dan Almanya, Fransa ve Hollanda’dan gelen turistlerin gözdesi durumunda… Bu ülkelere son yıllarda İspanya, İtalya, Belçika ve İsviçre’den gelen turistler de dahil oldu. Bunun yanında Rusya ve Arap ülkelerinden gelenler sağlık turizminde Türkiye’yi tercih ediyor.
Kur değişimi turist sayısını artırdı
Türk Lirası’nın değer kaybetmesi parası değerlenen Avrupalı turistlerin sağlık turizmi açısından ülkemize gelme oranını da arttırdı. Son dönemde Türkiye’yi Avrupalı gurbetçilerden ziyade Avrupa’nın yerli nüfusu daha çok tercih etmeye başladı.
Saç ekimi konusunda daha ziyade yabancı turistlere hizmet veren İstanbul Hair Center Koordinatörü Hüseyin Bey, kur farkının artmasından dolayı artık yabancı turistlerin sayısında gözle görülür bir artış olduğunu hem de bu kişilerin Türkiye’de daha fazla vakit geçirip para harcadıklarını belirtiyor. Bu turistlerin özellikle İstanbul’un tarihi yerlerini gezmek, alışveriş yapmak ve yemek yemek için para harcadığını belirten Hüseyin Bey “Örneğin tedavi süresi 3 gün olan bir hasta işlemleri bittikten sonra şehri gezmek istiyor. 3-4 gün daha fazla Türkiye’de kalan hastalar ülkeye hatırı sayılır döviz bırakıyor.” diyor.
2017’de Türkiye’ye 765 bin sağlık turisti geldiğini belirten Türkiye Sağlık Turizmini Geliştirme Konseyi Kurucu Başkanı Emin Çakmak “Bu turistlerin kişi başı ortalama harcaması 9 bin dolardan fazla oldu. Turizm pastasında sağlık turizminin 7,2 milyar dolarlık payı var.” diye konuştu.
Euro-Dolar bazlı hastane ve klinik giderleri yükseldi
Kur artışı yurt dışından malzeme alan klinik ve hastanelerin giderlerineyse olumsuz şekilde yansıdı. Birçok hastane ve klinik ameliyat malzemelerini Amerika Birleşik Devletleri, Almanya, İsviçre ve Fransa gibi ülkelerden satın alıyor. Bu alımlarda Euro ve Dolar kullanıldığı için kur artışı sağlık sektörünü de vurmuş durumda.
Ocak ayından itibaren TL’ye oranla yüzde 40 artan Dolar, özellikle leasing yöntemiyle büyük hastane cihazları alan firmaları olumsuz etkiledi. Dolar’ın artmasıyla borç yükü de artan bu firmalardan bazıları kapanmak zorunda kaldı.
ABD’den ortodonti malzemeleri getiren bir firmanın yetkilisi olan Şükrü Büyükhan, büyük hastane ve toplu satışlarda zarar ettiklerini söylüyor. Büyükhan eleman ve benzin harcamaları gibi masrafların da arttığını belirterek “Özellikle üniversite ve hastanelere toplu satışlar yapıyoruz. Bu büyük müşterileri kaybetmememiz gerekiyor. Dolar 6.2 TL’iken mal alıp toplu satış yaptık. Ancak şu anda Dolar 6.7 TL civarında. Faturaları TL bazında kestiğimiz için 90 ya da 120 gün vadeli satışlarda zararımız çok büyük. Aslında kardan zarar ediyoruz ancak bu miktar oldukça fazla. Bu sebeple kur artışları işlerimizi olumsuz etkiliyor.” diye konuştu.
Konaklama fiyatlarında artış
Türkiye’ye sağlık turizmi için gelen müşteriler daha ziyade 4-5 yıldızlı otelleri tercih ediyor. Birçok klinik ve hastanenin bu otellerle anlaşması var. Otellerin fiyatları Dolar ve Euro bazlı olduğu için ister istemez sağlık kuruluşları da kur farkını kendi fiyatlarına yansıtıyor. Bu da sağlık turizmindeki fiyatları artıran bir başka etken olarak göze çarpıyor.
Reklam ve tanıtım giderleri giderek yükseliyor
Sağlık turizmi için Türkiye’ye gelen turistlerin ilk uğrak yeri internet. İstanbul Hair Center Koordinatörü Hüseyin Bey özellikle Avrupalı turistlerin ne istediklerini bildiklerini, tedaviyi ayrıntılı bir şekilde araştırdıklarını ve Türkiye’ye bu şekilde geldiklerini belirtiyor. Kurumsal olarak çalışan birçok hastane ve klinik özellikle Google ve Facebook gibi platformlara reklam veriyor. Bu reklamlar da yine Dolar ve Euro üzerinden olduğu için firmaların giderleri de artıyor. İnternet üzerinde reklam verilen diğer platformlar da yine Dolar ve Euro üzerinden çalışıyor.
Yerli hasta sayısında azalma var
Kur artışı sebebiyle yurt dışından sağlık turizmi için Türkiye’yi tercih edenlerin sayısı artarken, yerli turist sayısında azalma olduğu göz çarpıyor. Dolar ve Euro bazlı fiyatlar 2 sene içerisinde tedavi masraflarını yaklaşık iki katı artırmış durumda. Bu sebeple birçok firma yetkilisi yerli turistlerin kur artışından etkilendiğini ve tedavilerini ertelediklerini söylüyor. Bunun yanında Dolar’ın arttığı Rusya ve Türki cumhuriyetlerden gelen turist sayısında yine bir azalma söz konusu.
Türkiye Sağlık Turizminde Dünya 3’üncüsü
Türkiye Sağlık Turizmini Geliştirme Konseyi Kurucu Başkanı Emin Çakmak, Turizm Bakanlığı ve Ekonomi Bakanlığı’nın verdiği teşviklerin bu sektöre ciddi katkı sağladığını belirterek şöyle diyor “Son 15 yıldır ekonomik istikrarla yapılan sağlık yatırımları var. Bunların buluşması, coğrafi konumumuz, THY’nin 240 destinasyona direkt uçuş noktalarının açılması, Ekonomi Bakanlığı’nın teşvikleri ve özel-sivil sektörle yakaladığımız bu ivme bugün bizi bu noktaya getirdi.” Geçen yıl sağlık turizminden 5.6 milyar dolar geldiğini hatırlatan Çakmak, “Bu sene yıl sonu itibariyle 5.75 milyar dolar olması bekleniyor. Turistlerin tercih ettiği başlıca il İstanbul. Daha sonra Ankara, Antalya, İzmir, Bursa ve Çukurova bölgesi geliyor” diyor.
2023 hedefi 20 milyar dolar
Sağlık turizminde 2018 için 1 milyon turistle 10 milyar dolar gelir hedeflediklerini kaydeden Çakmak, “2023’te bu rakamı 2 milyona çıkararak sağlık turizminde 20 milyar dolar gelir elde etmeyi amaçlıyoruz” diye konuştu.
