Öte yandan sigara yasaklarına rağmen dünyada sigara içenlerin toplam sayısı ise arttı.
Peki en çok ve en az sigara içilen ülkeler hangileri?
1) Kiribati
Büyük Okyanus’taki Kiribai ada ülkesi, en yüksek sigara tüketimi oranına sahip. Ülkede her 3 erkekten ikisi ve en az 3 kadından biri sigara içiyor.
103 bin nüfuslu ülkede tütün kontrolü yasaları çok zayıf, vergiler de çok düşük. Sigaraya erişim de çok daha kolay ve ucuz.
Kiribati’de tütüne konulan vergi düşük
2) Karadağ
Dünya sıralamasında ikinci gelen Karadağ, yüzde 46 ile Avrupa’da en çok sigara içen ülke. 633 bin nüfuslu Doğu Avrupa ülkesinde geçen yıl her yetişkin en az 4 bin sigara içti.
Ülkede kamusal alanlarda sigara içmek yasak. Ofis, restoran, bar, hatta ulaşım araçlarında ise serbest.
3) Yunanistan
Dünyada en çok sigara içilen 3. ülke, Yunanistan. Ülkede erkek nüfusun yarısından fazlası, kadın nüfusun da yüzde 35’i düzenli olarak sigara yakıyor.
2008’den beri halka açık yerlerde sigara içmek yasak ama bu Yunan halkına engel olmuyor.
Tütünde vergi kaçakçılığı da Yunanistan’da büyük bir sorun. Euromonitor International şirketine göre, Atina’nın 2019’a kadar göreceği kayıp yaklaşık 1 milyar euro olacak.
4) Doğu Timor
Dünyada en çok sigara içilen ülkelerden Doğu Timor’da erkeklerin yaklaşık yüzde 80’i sigara bağımlısı. Kadınlarda bu oran sadece yüzde 6.
Güneydoğu Asya’nın bu yoksul ülkesinde bir sigara paketinin fiyatı 1 dolardan az.
Her paketin üzerinde sağlık uyarıları var ama yetişkin nüfusun yarısı okuma yazma bilmediği üzere, pek de anlamı olmuyor.
5) Rusya
15 yaş üstü erkek nüfusun yüzde 60’ı sigara içen Rusya, dünya sıralamasında beşinci. Kadınlarda ise tütün kullananların oranı yüzde 23.
Rusya’da yasalar iş yerleri ve ulaşım araçlarında sigarayı yasaklıyor ama tütün şirketleri reklam ve tanıtımlara büyük paralar ayırdığı için, tüketimin önüne geçilemiyor.
Bazı dükkanlarda 1 dolardan az vererek bir sigara paketi alabiliyorsunuz.
Rusya’nın sigara pazarı 22 milyar dolar değerinde.
En az sigara içilen ülkeler
Gana, Etiyopya, Nijerya, Eritre ve Panama, en az sigara içilen ülkeler.
Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre, Afrikalıların yaklaşık yüzde 14’ü tütün kullanıyor. Bu oran küresel ortalamanın yaklaşık yüzde 22 altında. Bunda WHO’nun sigara denetim uygulamaları da rol oynuyor.
Sigara içenlerin yaklaşık yüzde 85’i ise, erkekler.
Afrikalı kadınlar arasında sigara içmek ayıp sayılırken, kadının sigara içmesi ekonomik bağımsızlığının düşük olmasıyla da bağdaştırılıyor.
Bölgede çiğnendiğinde tütün gibi bir etki yaratan Gat bitkisinin tüketimi yaygın. Bu da sigara tüketimin neden düşük olduğunu açıklayabilir. WHO, dünyada yaklaşık 10 milyon insanın Gat çiğnediğini söylüyor.
Öte yandan bilim dergisi Lancet’ye göre sigara tüketimi yüzde 13’lerde kalan Afrika, tütün üretiminde ise baskın rol oynuyor.
Yüksek gelirli Batı ülkelerinde sigara içenlerin sayısı vergi uygulamaları ve yasaklarla gerilerken, bunun bazı yan etkileri de oldu. Tütün endüstrisi şimdi gözünü gelişmekte olan ülkelere dikti.
Pazarlama politikaların hedefinde de gençler var.
Danimarka’da kadınlar erkeklerden çok sigara içiyor
Dünyada kadınların erkeklere oranla daha çok sigara içtiği tek ülke Danimarka. Ülkede kadınların yüzde 19,3’ü, erkeklerin yüzde 18,9’u düzenli olarak sigara yakıyor.
Kadın ve erkek sigara kullanıcıları arasındaki farkın en düşük olduğu ülkeler de genellikle Avrupa’da.
Her yıl 7 milyon ölüm
Sigara, pasif içiciler dahil her yıl 7 milyon insanın ölümüne neden oluyor.
WHO verilerine göre dünyadaki 1 milyar 100 milyon sigara kullanıcısından yaklaşık yüzde 80’i düşük ve orta gelirli ülkelerden.
KAYNAK: BBC TÜRKÇE / Ahmen Khawaja
