Ellerinde silahları ile başkentte devriye gezen Taliban üyeleri arasından bir kadın olarak yürümek tedirgin edici, bir kadın gazeteci olarak geçmek ise bu zorluğu ikiye katlıyor.
Afgan Bağımsız Gazeteciler Birliği ve Sınır Tanımayan Gazeteciler’in aralık ayında yayınladığı rapora göre, Afganistan’da Taliban’ın kontrolü ele geçirdiği 2021 Ağustos ayından bu yana 231 medya kuruluşu kapandı ve 6 bin 400’den fazla gazeteci işini kaybetti.
Bineş, bu yaşanan belirsizlik içinde her gün başka bir gazetecinin Taliban tarafından tutuklandığının, sorguya çekildiğinin ya da şiddet gördüğünün haberini aldığını söylüyor.
Tolo TV’nin kadın çalışanı,”Bu ortamda çalışmak çok stresli. 20 yıllık demokrasinin ardından bu kadar kısıtlamalara maruz kalmayı beklemiyorduk.” diyor.
Haber merkezindeki kadın gazetecilerin sayısı erkeklere göre fazla. Haber müdürü Khpolwak Sapai, Taliban’ın kontrolü ele geçirmesinin ardından çalışanların yüzde 90’nının ülkeyi terk ettiğini ve onların yerini kadınlarla doldurduklarını söylüyor.
Sapai, şu ana kadar doğrudan bir tehdit almasalar da kadın gazetecilerin bazı etkinliklere ve olay takibine cinsiyet ayrımı nedeniyle alınmadığının altını çiziyor.
Taliban’ın 6 aydır hüküm sürdüğü ülkede, yeni yönetim gazetecilere dini kuralları gözeterek, ‘ülkenin iyiliği’ adına haber yapmaları direktifi veriyor.
Örgütün Kültür ve İletişim Bakanı Kerimi, eleştiriyi ancak yapıcı olmak şartıyla kabul edebileceklerini belirtiyor.
Kerimi, Taliban’ın genellikle kadın protestoları, patlamaları ya da diğer haberleri vermek için sahada olan gazetecilere karşı tutumunu ise askerlerin ‘aşırı hevesli’ olmalarına bağlıyor. Gazetecilerin tutuklamalarının ise mesleki faaliyetleriyle ilgilsi olmadığını savunuyor.
Son olarak Birleşmiş Milletler Mülteci Ajansı için çalışan iki gazeteci Taliban tarafından 6 gün alıkonuldu ve BM’nin söz konusu hadiseyi kamuoyu ile paylaşmasının ardından gazeteciler serbest bırakıldı.
Taliban, iki gazetecinin kimliklerini doğrulandıktan sonra serbest bırakıldığını açıkladı.
Basın üzerindeki tüm bu baskılara rağmen, bağımsız medya beşinci güç olma çabasını Afganistan’da sürdürmeye devam ediyor.
Tolo’da yayınlanan, Taliban üyelerinin eski bir Afgan askerini dövdüğü yönündeki görüntüler ülkede infiale neden oldu.
Görüntülerin yayınlanmasından sonra Taliban lideri Hibetullah Ahunzade, benzer olayların yaşanması halinde örgüt üyelerinin cezalandırılacağını açıkladı ve eski ordu mensuplarının affedildiği sözünü yineledi.
Sapai, “Yaptığımız haber bir şeyleri değiştirdi mi? En azından değişime katkı sağladığımızı düşünmek istiyorum.” diyor ve ekliyor:
“Taliban’a içeriden ve dışarıdan gelen bir baskı var. Örgüt yönetimindeki birçok isim, Afganistan’ın ve dünyanın artık 20 yıl öncesi gibi olmadığını biliyor.”
