Çin’in Wuhan kentinde Aralık 2019’da çıkan yeni tip corona virüsünün yol açtığı Covid-19 salgınında dünya genelinde vaka sayısı 221 bini geçerken, hayatını kaybedenlerin sayısı ise 9 bini buldu. Türkiye’de ise dün itibariyle vaka sayısı katlanarak 191’e çıkarken iki kişi yaşamını yitirdi.
Hijyensiz koşullarda satılan vahşi ve egzotik hayvanlar
Corona virüsünün 2002’de yol açtığı SARS hastalığına değinilen 2007 tarihli makalede salgının ortaya çıkmasındaki en büyük etken olarak Çin’in güneyindeki hızlı ekonomik büyümenin yarattığı hayvan proteini ihtiyacının misk kedisi ve nalburunlu yarasa gibi egzotik hayvanlardan karşılanması gösteriliyor.
Bu türden hayvanların gerekli hijyen koşulları sağlanmadan sıkış tıkış kafeslerde getirilip pazarlarda satılmasının corona virüsünün hayvanlardan insanlara bulaşmasına yol açtığı vurgulanıyor. ‘Vahşi ve egzotik hayvanların bulunduğu çiftlik ve hallerin biyogüvenlik açısından denetlenmesi gerektiği, aksi takdirde olası salgınların buralardan yayılmaya başlayabileceği’ne dikkat çekiliyor.
Uyarılar gözardı edilince SARS nüks etmişti
Çin’in güneyindeki pazarlarda bu tür hayvanlar sağlıksız koşullarda satılmaya devam ettiği için 8 binden fazla insanın etkilendiği ve yüzde 10’luk bir ölüm oranına sahip SARS’ın 2003’te nüks ettiği hatırlatılıyor.
Dahası, SARS’a neden olan aynı tipten corona virüsünün nalburunlu yarasalarda da keşfedilmesiyle gerekli önlemler alınmazsa corona virüsünün mutasyona uğrayıp çoğalarak birçok insana bulaşabileceği ve yeniden SARS benzeri bir salgına yol açabileceği öngörülüyor.
‘Saatli bomba’
Makalenin ‘SARS’ın nüks etme ihtimaline karşı hazırlanmalı mıyız?’ başlıklı sonuç bölümünde ise uyarı niteliğindeki şu ifadelere yer veriliyor: “Corona virüsünün genetik mutasyonlardan geçip yeni genotipler üreterek salgınlara yol açabileceği bilinen bir gerçek. Nalburunlu yarasaların bünyesinde çok sayıda bulunan SARS-CoV türünden virüsler ve Çin’in güneyindeki egzotik hayvan tüketimi kültürü saatli bir bomba. SARS hastalığının nüks etmesi ya da yeni tip bir virüsün hayvanlardan ya da laboratuvarlardan ortaya çıkma ihtimaline karşı tedbirli olunması gerektiği gözardı edilmemelidir. “
