Kuruluşun Avrupa birimi uzmanlarınca hazırlanan ve Türkiye’de 2017-2025 yılları için uygulamaya konan Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar (BOH) eylem planının olası sonuçlarının incelendiği makale bilim dergisi Lancet’ta yayımlandı.
Türkiye’de ölümlerin yüzde 89’u BOH kaynaklı
Rapora göre, BOH’ların oluşturduğu yük küresel olarak artıyor.
Dünya genelinde BOH bağlantılı en fazla ölüm WHO’nun Avrupa Bölgesi’nde. Türkiye’deki ölümlerin yüzde 89’u bu hastalıklarla bağlantılı.
Bu hastalıklardan ölenlerin yaklaşık beşte biri 70 yaşın altında.
Makalede, Türkiye’nin nüfusun yaşlanmaya başlamasıyla birlikte bu hastalıkların sosyal ve ekonomik külfetini hafifletmek için hükümetin 2017-2025 yıllarını kapsayan bir eylem planı hazırladığı belirtiliyor.
Eylem planında kalp damar rahatsızlıkları, kronik solumum hastalıkları, kanser ve diyabette tütün, alkol, beslenme ve hareketsizlik dört ana risk faktörü olarak sıralanıyor.
Küresel çapta ölümlerin yüzden 80’i bu hastalıklardan kaynaklanıyor.
WHO uzmanlarının analizinde Türkiye’nin tütün ve tuz tüketimini yüzde 30, hareketsizliği de yüzde 10 oranında azaltma hedefinin olası etkilerini hesapladı.
2017’deki verileri inceleyen uzmanlara göre eylem planındaki hedefler tutturulabilseydi, sadece o yıl 20 bin 281 ölüm engellenebilirdi.
WHO’nun Avrupa Bölge Direktörü Özel Danışmanı Dr. Joao Breda, “WHO/Avrupa’nın bulgulara dayalı bu yaklaşımı sadece Türkiye’nin BOH’la ilgili eylem planının potansiyel etkilerini değerlendirmiyor. Bu yaklaşım, her yıl daha fazla hayat kurtarmak için bize en etkili önlemleri bulma konusunda bize yardımcı olabilir” dedi.
Kuruluşa göre Türkiye, Avrupa Bölgesi’ndeki diğer ülkelerle birlikte, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri kapsamında 2030’a kadar BOH kaynaklı ölümleri üçte bir oranında azaltmaya çalışıyor.
Türkiye için dört risk faktörü
WHO’nun BOH’larda Türkiye için belirlediği en önemli risk faktörleri, öncelik sırasına göre şöyle:
Tuz tüketimi
Fiziksel hareketsizlik
Tütün kullanımı
Sebze-meyve tüketimi
Alkol tüketimi
‘Türkiye’de önlenebilir ölümleri yüzde 50 azaltmak mümkün’
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre Türkiye’de tuz tüketiminin ve hareketsizliğin düşürülmesiyle önlenebilir ölümleri yüzde 50’den daha fazla azaltmak mümkün.
Makalede, BOH’larla ilgili küresel hedefler arasında yer almamasına karşın, günlük sebze ve meyve tüketiminin özendirilmesinin yaşamsal önemde olduğu vurgulanıyor.
