Beyinde “default mode network” (DMN) olarak bilinen “varsayılan mod ağı”, hayal kurarken ya da geçmiş ve geleceği düşünürken aktif olan bir bölüm.
Cambridge Üniversitesi’nden araştırmacılara göre, bu bölüm otomatik pilot moduna geçerek olacakları tahmin ediyor ve günlük işleri çok düşünmeden yapmamıza yardımcı oluyor. Bulguların akıl hastalıklarının tedavisinde kullanılabileceği düşünülüyor.
Bilgiler nasıl işleniyor?
DMN hakkında yapılan daha önceki araştırmalar bu bölgenin dinlenme sırasında daha aktif olduğunu ve Alzheimer hastalığı, şizofreni ya da hiperaktivite gibi durumlarda da anormal davrandığını ortaya koyuyordu. DMN’nin asıl görevinin tam olarak ne olduğu ise bilinmiyor.
Araştırma için 28 gönüllüye gösterilen dört iskambil kartından birini seçmesi istendi.
Denekler renk, sayı ve şekillerin birbirine uyumunu deneme yanılma yöntemiyle çözmeye çalışırken beyin aktiviteleri incelendi. Denekler edinim aşaması olarak bilinen süreçte, yani kuralları öğrenirken, beyinlerinin arka dikkat ağı daha aktifti. Bu, dikkat gerektiren bilgi işleme süreçleriyle bağlantılı.
“Tahmin etme fırsatı ve azalan düşünme zamanı”
Denekler kuralları öğrendikten ve uygulamaya başladıktan sonra DMN çok daha aktif hale geçti. DMN faaliyetinin beynin bellekle ilgili bölümü hafıza ve yön bulmada büyük rol oynayan ‘hipokampüsle’ bağlantılıysa, deneklerin çok daha iyi oldukları gözlendi.
Araştırmayı yürüten Deniz Vatansever DMN’nin bize olacakları tahmin etme fırsatı verdiğini ve düşünme zamanımızı azalttığını söyledi.
Vatansever “Bu aynı çevre kurallarını biliyorsak bir otopilotun hızlı kararlar almamızı sağlaması gibi bir şey. Örneğin her sabah aynı bildik yoldan işe gidiyorsanız DMN aktif oluyor. Bu sayede her karara çok fazla zaman ve enerji harcamadan işleri halledebiliyoruz” dedi.
Ancak çevre değiştiği zaman Dr. Vatansever beynimizin “manuel” yönteme döndüğünü ve DMN faaliyetinin durduğunu söyledi.
Araştırmacılar bulguların bağımlılık, depresyon, obsesif kompülsif gibi akıl sağlığı sorunlarında fayda sağlayacağını umuyor.
