Bir süredir Türkiye gündeminde ilk sıralarında göçmen konusu var.
Malum olduğu üzere de Türkiye’de genel seçimlere bir yıldan az bir süre kaldı.
Durum böyle olunca vatandaşlık alan kaç yabancı kökenlinin seçimde oy kullanacağı meselesi merak ediliyor.
Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ, haziranda yaptığı açıklamada Türkiye’de sadece Suriyelilere verilen vatandaşlık sayısının 900 bini aştığını ileri sürmüştü.
Özdağ, Suriyeliler dışında Türk vatandaşlığı verilen yabancıların sayısının ise 258 bine ulaştığını iddia etmişti.
Bu sayıda yeni seçmenin seçimlere tesir edeceğini öne süren Özdağ, CHP ve İYİ Parti’ye yeni vatandaş olanların 10 yıl süreyle oy kullanma hakkı kazanmaması yönündeki bir yasal düzenleme için Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) başvurması çağrısında bulunmuştu.
İçişleri Bakanlığı’ndan Özdağ’ın dile getirdiği sayılara yalanlama
Ancak İçişleri Bakanlığı, Özdağ’ın gündeme getirdiği iddiaları kesin dille yalanlayarak rakamların doğru olmadığını açıklamıştı.
İçişleri Bakanlığı’nın 2022 Mayıs verilerine göre vatandaş olan Suriyeli sayısı 200 bin 209 kişi.
Bakan Süleyman Soylu’nun 22 Nisan’da yaptığı açıklamaya göre vatandaş olan Suriyelilerden seçmen olma hakkı kazananların sayısı ise 113 bin 654.
Suriyeliler dışında bir de emlak alımıyla vatandaşlık verilenler bulunuyor.
Son güncel veriler bulunmamakla birlikte Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı, 2021 yılında yanıtladığı bir soru önergesinde 2018 – 2021 yılları arasında 19 bin 630 yabancıya gayrimenkul alımı karşılığında vatandaşlık verildiğini açıklamıştı.
Kılıçdaroğlu: 400-500 bin gibi yüksek bir sayı yok
Sonuç olarak bu karşılıklı rakamlar ve iddialar dikkatlerin seçimde oy kullanacak yabancı sayısına çevrilmesine neden oluyor.
Kamuoyunun aklını kurcalayan vatandaş olman göçmen sayısına ilişkin soruyu Sözcü gazetesi yazarı Ruhat Mengi, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na yöneltti.
Mengi’nin kaç kişiye vatandaşlık verildiğinin bilinmediği, çok büyük bir yabancı kitlesinin oy kullanması halinde ne olacağına dair sorusuna Kılıçdaroğlu, ellerinde seçmenlere dair olan bilgilerin Yüksek Seçim Kurulu’nda (YSK) dahi olmadığını iddia ederek, şöyle cevap verdi:
“Evlerini, adreslerini biliyoruz, doğum yerlerini de biliyoruz. Suriye, Afganistan doğumlu hepsine bakabiliyoruz. Dolayısıyla kimlere vatandaşlık verildiğini de oradan anlayabiliyoruz. 400-500 bin gibi yüksek bir rakam yok. Öyle bir rakam geldiğinde onu kamuoyu ile paylaşırız. Bu konuda çok duyarlıyız.”
Peki CHP’nin elindeki verilere göre vatandaş olarak oy kullanma hakkı kazanan yabancı kökenlilerin sayısı ne?
Seçmenlerle ilgili çalışmayı yürüten birimin başında Bilgi ve İletişim Teknolojilerinden Sorumlu CHP Genel Başkan Yardımcısı Onursal Adıgüzel, bulunuyor.
Adıgüzel, bu konudaki Independent Türkçe’den Ali Kemal Erdem’in sorularını yanıtladı.
“Dört ülkeden 166 bin yeni seçmen var”
Türkiye’de şu an yeni vatandaş olmuş yabancı kökenli seçmen sayısı nedir?
Geçen hafta aldığımız listeye göre Suriye, Libya, Irak ve Afganistan doğumlu olup vatandaşlık alarak seçmen olma kaydı kazananların sayısı 166 bin civarı.
Bu sayı seçime kadar değişebilir mi?
Verdiğimiz rakam CHP’nin çalışması sonucu yaptığımız bir tespit. Birkaç ayda bir listeleri alıyoruz. Ancak bu rakam şu riski de ortadan kaldırmıyor. Cumhurbaşkanında bir yetki var. Bir kararname ile vatandaş sayısını artırabilir. Örneğin bütün Suriyelileri de vatandaş yapabilir. Böyle bir yetkisi de var. Ancak biz seçmen listelerinden adım adım takip ediyoruz. Özellikle dört ülkeye baktık. Gördüğümüz şu anki tabloya göre yurtiçi seçmen listesinde Suriye, Libya, Afganistan, Irak doğumlu seçmen sayısı 166 bin civarı.
“Eski listelerle yenisi kıyaslanıp sonuca varılıyor”
Peki tespiti nasıl yapıyorsunuz?
Gelen yeni liste ile eski listeyi karşılaştırıyoruz. İlk defa oy kullanacakları da farklı ülkelerde doğup yeni seçmen olanları da görüyoruz.
Dört ülke dışındaki yerlerden olup vatandaşlık alarak seçmen olanların sayı nedir?
Onları da tespit etmemiz zor değil. Biz bu çalışmayı yaparken geçmişteki seçim listeleriyle yenisini kıyaslayıp yeni seçmenlerin doğum yerlerine bakıyoruz. Buna bakarak istersek Rusya, İtalya ve ABD’de doğan seçmeni de buluruz ama buralardan kaynaklı bir yoğunluk yok. Yoğunluk Suriye, Irak, Afganistan ve Irak’tan gelenlerde var. Sonuçta seçmen listeleri zaten yılda bir kere siyasi partilerle paylaşılıyor. Siyasi partiler de bu listelerle analizleri yapabiliyor.
“Geçen seçimde kaç yabancının oy kullandığını bilemiyoruz”
2019 genel seçimlerinde seçmen olan yabancıların sayısı neydi? Bunların ne kadarı oy kullandı.
Seçmen sayısı 100 bin civarındaydı. Ancak bir kişinin oy kullanıp kullanmadığını sadece YSK bilebilir. Yabancıların sandığa gitme oranını biz bilemeyiz.
“Vatandaşlığı alan seçmenliği de hemen kazanıyor”
Türkiye’de vatandaş olan biri oy kullanma hakkını hemen kazanabiliyor mu?
Türkiye’de vatandaş olduktan sonra oy kullanma hakkı da kazanılıyor. Bizde bazı ülkelerde olduğu gibi vatandaşlık kazanmak için bir süreç yok. Kimi ülkelerde önce vatandaş adayı oluyorsun. Oysa bizde 400 bin doları bastırıp emlak alan biri ciddi bir güvenlik engeli yoksa vatandaşlığı alıp seçmen listesinde yerini buluyor. Sadece seçimden önce son seçmen listesi çıkmıştır o günlerde yeni vatandaş olmuştur, o zaman sonraki seçimde oy kullanır.
“Yabancı seçmenler kimi yerlerde yerel seçimlerde etkili olabilir”
Yabancı seçmen sayısı bazı kişilerin iddia ettiği gibi seçimi etkileyebilecek bir noktada mı?
166 bin oy tabii ki az bir sayı değil. Böyle bir sayı yerel seçimlerde etkili olabilir. Örneğin Hatay’da onbinlerce Suriyeli var. İstanbul’daki yerel seçimlerin ilki 27 bin oyla kazanılmış 13 bine kadar düşmüştü. Bunları da bilmek lazım. Şu an genel seçimler için milyon gibi bir sayı yok ama cumhurbaşkanında da bunları vatandaş yapma yetkisi var.
KAYNAK: INDEPENDENT TÜRKÇE – ALİ KEMAL ERDEM
