AA muhabirine açıklamalarda bulunan Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli’ye, F-35 savaş uçaklarının Türkiye’ye teslimatının yapılmaması durumunda ABD’ye bazı yaptırımlar uygulanabileceğine yönelik açıklaması hatırlatılarak, “ABD tarafından Türkiye’ye F-35’lerin teslimi yapılacak mı? ABD, Rusya’dan S-400 füzesi alınmaması şartını, F35’lerin teslimatı için öne sürebilir mi? Türkiye’nin böyle bir durumda sizin söz ettiğiniz olası yaptırımları ne olur?” sorusu yöneltildi.
Beklentisinin, F-35 savaş uçaklarının zamanında teslim edilmesi yönünde olduğunu dile getiren Canikli, “Beklentimize neden olan husus da şu, bu bir ticari anlaşma, sözleşme, alışveriş. Her iki tarafın da yükümlülükleri var. Biz bugüne kadar yükümlülüklerimizi harfiyen yerine getirmişiz. NATO üyesi 9 ülke Amerika’nın öncülüğünde bir araya gelmiş, F-35 savaş uçağının birlikte üretilmesi konusunda karar almışlar, uygulanmış ve şimdi teslim zamanı gelmiş” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’nin bütün taahhütlerini yerine getirdiğini vurgulayan Canikli, şöyle devam etti: “100 uçak için toplam 11 milyar dolar civarında ödeme yapacağız. Şu ana kadar da 800 milyon dolardan fazla ödeme yaptık. Biz yükümlülüklerimizi yerine getirmişiz, şimdi karşı taraftan onların taahhütlerini yerine getirmelerini beklemek en doğal hakkımız yani F-35’lerin teslimini beklemek. Ayrıca yine anlaşma gereği birlikte üretim çerçevesinde F-35 uçaklarının önemli bir kısım parçaları da Türkiye’de TAİ tarafından yapılıyor.”
Projenin teknolojiye yönelik önemli kısmının ABD tarafından sağlandığını söyleyen Canikli, “Tam teslim aşamasına gelmişken Amerika’da senato 3 karar teklifi sundu. (ABD) F-35’lerin Türkiye’ye tesliminin belli şartların gerçekleşmesi halinde yapılması yönünde birtakım karar tetkiklerini gündeme getirdi. Bu, doğru bir yaklaşım değil. Bu, bir tür şantaj anlamına gelebilecek bir tavırdır. Doğru değildir” diye konuştu.
F-35 savaş uçaklarının, kendi kuralları çerçevesinde bir proje olduğunu, anlaşmalara uygun şekilde yürütülmesi gerektiğini dile getiren Canikli, “Bunun birtakım olaylarla karıştırılmaması gerekiyor. Öne sürülen şartlardan biri de Rusya’dan hava füze savunma sistemi S400’ün alımından vazgeçilmesi. Böyle bir şart ileriye sürüldüğü zaman bunu normal, diplomatik ve ticari teamüller çerçevesinde kabul etmek mümkün değil. O zaman şantajın tanımına uygun bir durum ortaya çıkmış olur” ifadelerini kullandı.
S-400 füze savunma sisteminin F-35 savaş uçakları başta olmak üzere diğer NATO unsurlarını tehdit etme potansiyeli taşıdığı yaklaşımının doğru olmadığını vurgulayan Canikli, “S-400 sistemi hiçbir şekilde NATO unsurlarını tehdit etmiyor. Öyle bir durum söz konusu değil. NATO sistemine entegre olmayacak ama onlarla da çatışmayacak bir yapıda kuruluyor. Herhangi bir tehlike söz konusu değil” değerlendirmesini paylaştı.
Bakan Canikli, konuşmasına şöyle devam etti: “Biz kendilerinden bunu talep ettik. Herhangi bir tehlike içermiyor, bir problem yok. S-400’lerin tehdit oluşturma gibi bir durumu söz konusu değil. Aksi halde olursa bu çok ciddi güven bunalımını da beraberinde getirir, her şeyi etkiler. Çünkü uzun yıllar önce başladığımız bir projede şartları, taahhütleri yerine getirmemize rağmen Amerika tek taraflı olarak, hiçbir hukuki gerekçesi olmaksızın iptal edebiliyorsa o zaman her şey tehlikededir, tehdit altındadır, şüphelidir. Hiçbir işlem yapamazsınız, hiçbir iş birliğine giremezsiniz. Bu açıdan da hakikaten tehlikeli sonuçları olabilecek, güven bunalımını beraberinde getirir. Bunu temenni, arzu etmiyoruz, açıkçası beklemiyoruz.”
