CHP, İYİ Parti, Demokrat Parti, Saadet Partisi, Gelecek Partisi ile DEVA Partisi yetkililerinin ‘Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’ tavsiyelerini ortaklaştırmak için başlattığı çalışmada 6’ncı toplantı yapıldı.
Yürütme ve yargı başlıklarının ele alındığı toplantıda yapıcı güvensizlik oyu, Hâkim ve Savcılar Kurulu’nun (HSK) ikiye ayrılması ile OHAL Kararnamesi uygulamasının kaldırılması konularında mutabakata varıldı.
Gazete Duvar’ın haberine göre, TBMM’de basına kapalı gerçekleşen toplantıya CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Bahadır Erdem, DP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Şahinalp ve Saadet Partisi Seçim İşleri Başkanı Bülent Kaya, Gelecek Partisi Genel Başkan Yardımcısı Ayhan Sefer Üstün, DEVA Partisi İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu katıldı.
Edinilen bilgiye göre yaklaşık 3 saat süren toplantıda yürütme ve yargı başlıklarında şu konularda mutabakata varıldı: Parlamenter sistemlerde gensoru ile hükümet düşürmek mümkün. Ancak bu hak istikrarsızlığa yol açtığı için eleştiriliyor. Parlamenter sistemi güçlendirme modeli kapsamında “Yapıcı güvensizlik oyu” getirilecek. Dünyada da uygulamaları olan bu sistemle hükümet kurmak kolay, yıkmak zor olacak. Meclis çoğunluğu ile hükümet düşürmek için başlatılacak gensoru sürecinde yeni başbakan ve hükümet üyelerinde uzlaşma, bunun için gerekli çoğunluğu sağlama şartı aranacak. Yıkmakta birleşenler yapmakta da birleşecek. Bu düzenleme ile hükümetlerin istikrarlı bir süreç yaşaması sağlanacak.
OHAL’LER YARGI DENETİMİNE TABİ OLACAK
Parlamenter sistem önerisine göre Meclis’ten çıkacak hükümetin başbakanı güçlü yetkilerle donatılacak. Bakanlar Başbakan tarafından belirlenecek, usûlen Cumhurbaşkanının bilgisine sunulacak. Cumhurbaşkanının geçmişte krizlere neden olan veto yetkisi olmayacak. Başbakanın halka verdiği sözleri yerine getirmek için hayata geçirdiği icraatlar hukuki, siyasî açıdan denetlenecek. Hesap verebilir bir başbakan olması için Meclis denetimi artacak. 15 Temmuz askerî darbe girişiminin ardından ilân edilen OHAL sürecinde çıkarılan kararnameler yetki aşımı açısından büyük tartışmalara sebep oldu. Güçlendirilmiş parlamenter sistem modelinde Bakanlar Kurulu zorunlu bazı durumlarda OHAL ilân edebilecek, ancak OHAL KHK’sı çıkarma yetkisi olmayacak. Bakanlar Kurulu’na verilen normal kararname yetkisinde olduğu gibi süresi, içeriği, yetkisi belli kararnameler için Meclis’ten yetki alınabilecek. Bu verilen yetki de yargı denetimine tabii olacak.
Hükümetin yetkisini aştığı durumlarda kararname iptal edebilecek.
