Kadıköy’de yaşayan lise son sınıf öğrencisi Ali, “Köklü değişim vaat eden, sisteme karşı çıkan tek parti bence HDP. Onun için bazı hatalarına rağmen HDP bana yakın geliyor” diyor ve Kürt kökenli olmadığını, siyaset ile yakından ilgilendiğini söylüyor.
“Aslında MHP’yi beğeniyorum ama AKP ile birleşmesinden tereddütlüyüm çünkü ben milliyetçi ve Atatürkçüyüm” sözleri ise İçerenköy’de yaşayan ve üniversite sınavına hazırlanan Pınar’a ait.
Her iki gencin ortak yönü ise 2019 seçimlerinde ilk defa oy kullanacak olmaları.
MHP ve HDP yeni seçmenin gözdeleri
Siyasi yelpazenin farklı kutuplarındaki MHP ve HDP’nin belki de tek ortak noktası gençlerden ciddi oranda oy almaları.
2015’de yapılan 7 Haziran ve 1 Kasım genel seçimlerinde MHP ve HDP ilk kez oy kullanan gençlerden Türkiye genelinde aldıkları oy oranının üzerinde oy aldılar.
KONDA Araştırma Genel Müdürü Bekir Ağırdır’a göre 2015 seçimlerinde oy kullanma yaşına gelen seçmenin yüzde 25 civarındaki kısmı AKP’ye oy verirken, CHP ancak yüzde 10 oy alabildi.
HDP ve MHP ise seçme yaşına gelen seçmenden Türkiye genelinde aldıkları oy oranının çok üzerinde, yüzde 20’ler civarında oy aldı. 7 Haziran seçimlerinde Türkiye genelinde HDP yüzde 13.1, MHP yüzde 16.3, 1 Kasım seçimlerinde ise HDP yüzde 10.8, MHP ise yüzde 11.9 oy almıştı.
“CHP sanki benim desteğimi istemiyor”
2019’da ilk kez oy kullanacak olan, özel bir üniversitede burslu okuyan ve ailesi CHP’ye oy veren Yeliz, görüşünü, “CHP sanki benim desteğimi istemiyor, hep aynı, hep muhalefette kalmak istiyor gibi” şeklinde ifade ediyor.
İYİ Parti’yi incelemeye aldığını söyleyen Yeliz, “İYİ Parti’ye oy veririm demiyorum ama sanki bir şeyleri değiştireceğini söyleyen, yeni olan tek onlar var gibi. Seçime kadar Meral Akşener’i izleyeceğim” diyor.
2019’da ilk kez oy verecek seçmen oranı yüzde 8
Türkiye’de seçmen sayısına her yıl yaklaşık 1 milyon 200 bin yeni seçmen ekleniyor. 1 Kasım 2015 genel seçimlerinde Türkiye’deki seçmen sayısı 54 milyon 49 bin 940’tı.
2019 seçimlerinde seçmen sayısına 4 milyon 800 bin yeni seçmen eklenecek. Yaklaşık 59 milyon seçmenin oy kullanacağı 2019 seçimlerinde ilk kez oy kullanacak gençler yüzde 8’lik bir orana tekabül edecek.
1999, 2000 ve 2001 doğumlu bu gençlerin siyasi tercihlerinin ne olacağı, özellikle yüzde 1’lik oyun bile belirleyici olacağı Cumhurbaşkanlığı seçimleri düşünüldüğünde daha da kritik hale geliyor.
“Gençler uçları seviyor”
ANAR Araştırma Genel Müdürü İbrahim Uslu, 2015 seçim sonuçlarına ilişkin HDP ve MHP’nin yeni seçmen oylarında Türkiye ortalamasını geçtiğini, gençlerin merkez partiler yerine daha uçlardaki partileri tercih ettiklerini söyledi.
Uslu, bu seçmen davranışının 25 yaşına kadar devam ettiğini, 25 yaşından sonra tercihlerin Türkiye geneli ile uyuşmaya başladığını belirtti.
Bekir Ağırdır ise bu durumu gençlerin öfkeli olmasına bağlıyor. Ağırdır “HDP ve MHP daha keskin söylemlere sahipler. Gençler de hayata keskin söylemlerle, pozisyonlarla dahil oluyorlar, bakış açıları daha net. Kızgın ve öfkeli oldukları için daha radikal fikirler hoşlarına gidiyor” dedi.
Taşkın: Gençler torpil, rüşvetten rahatsız
Türkiye’de gençlik üzerine periyodik olarak saha araştırmaları yapan Marmara Üniversitesi eski öğretim üyesi Prof. Yüksel Taşkın, Türkiye’de gençlerin de ülkedeki kutuplaşmadan paylarını aldıklarını, Kürt gençleri bir tarafa ayrılırsa liseden mezun olan gençlerde seküler ve dinsel milliyetçiliğin kimlik olarak ağır bastığını söyledi.
Taşkın, araştırmalarında gençlerde oy vermede kimliğin tek belirleyici faktör olmadığını ve kutuplaşmaya rağmen gençlerin bir arada durabilme refleksine sahip olduğunu tespit ettiğini dile getirdi.
Gençlerin torpil, rüşvet ve kamuda kayırmalar konusunda ciddi bir rahatsızlık içinde olduğunu söyleyen Taşkın, kamuda liyakatin öne çıkarılmamasının AKP’li gençlerde de belirgin bir rahatsızlık halini aldığını belirtti.
Ancak Taşkın, gençlerin dile getirdiği iyi bir ülkede yaşama, torpil, rüşvet mekanizmalarının olmaması, liyakatin öne çıkarılması gibi konulara dair hiçbir partinin siyaset kuramadığı görüşünde. Bu boşlukları dolduran partinin Taşkın’a göre 2019’da ciddi bir avantajı olacak.
2019’da yeni seçmen ne yapacak?
2019 seçimlerinde ilk kez oy kullanacak genç seçmen ne yapacak? Gençlerden beslenen MHP, AKP ile ittifakı nedeniyle oy mu kaybedecek?
Bekir Ağırdır, MHP’nin İYİ Parti nedeniyle uğradığı kayba rağmen araştırmalarda ciddi düşüş içinde olmamasını hala genç seçmenden beslenmesine bağlıyor.
Kürtlerden gelecek yeni seçmenin HDP’yi besleyeceği beklentisi de hâkim.
Yüksel Taşkın’a göre ise 2019’a doğru Türkiye’de milliyetçiliğin nasıl bir yönelim göstereceği ve 2019’daki ruh hali yeni seçmen için belirleyici olacak.
