Dicle Fırat Gazeteciler Derneği, “2022 Şubat Ayı Gazetecilere Yönelik Hak İhlalleri Raporu”nu açıkladı. Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaş sırasında 1 Mart’ta Kiev’e düzenlenen saldırıda gazeteci Yevhenii Sakun’un öldürüldüğü hatırlatılan raporda, “Nedeni ne olursa olsun, gazetecilere dönük saldırıları kabul etmiyoruz. Gazeteci Yevhenii Sakun’u saygıyla anıyoruz” denildi.
ÖLDÜRÜLEN ARSLAN İÇİN ÇAĞRI
Türkiye’de Şubat ayının da gazetecilere dönük hak ihlalleriyle geçtiği vurgulanan raporda, cezaevlerindeki onlarca gazetecinin tüm çağrılara rağmen serbest bırakılmadığına işaret edildi. Şubat ayında gazetecilerin saldırıya uğradığı, gözaltına alındığı, tehdit edildiği ve işlerini yapmalarının engellendiği ifade edilen raporda, Ses Kocaeli Gazetesi sahibi Güngör Arslan’ın uğradığı silahlı saldırıda öldürüldüğü hatırlatıldı. Aslan’ın yaptığı haberlerin birçok çevreyi rahatsız ettiğinin altı çizilen raporda, “Bu nedenle defalarca tehditlere maruz kalmıştı. Fakat o haber yapmaktan vazgeçmedi. Umuyoruz ki, Arslan’ın katilleri tüm açıklığıyla ortaya çıkarılır ve yargılanır, bu cinayet de katledilen onlarca Kürt gazetecinin dosyası gibi karanlığa mahkum edilmez” diye kaydedildi.
Şubat ayında gazetecilerin “içi boş” suçlamalarla soruşturmaya maruz kaldığı ve haklarında davalar açıldığına dikkati çekilen raporda, “Yargılanan gazetecilerden Mehmet Şahin, Deniz Yücel, Selda Manduz, Durket Süren ve Berivan Altan 16 yılı aşkın cezayla cezalandırıldılar. Bu durum da gösteriyor ki Türkiye’de gazetecilik halen suç olarak görülmekte. İktidar, ‘gazetecilik yapabilirsiniz, ancak bizim izin verdiğimiz kadar!’ gibi bir yaklaşıma sahip. Elbette bizler bu yaklaşımı kabul etmiyoruz. Gazeteci kimsenin askeri değildir ve kimsenin emir ve fermanıyla hareket etmez. Sizlerin de bu gerçeği görmeniz ve her ne kadar gönlünüzce olmasa da kabul etmeniz lazım” ifadelerine yer verildi.
ÖZGÜR BASIN ÜZERİNDEKİ BASKILAR
RTÜK’ün çok sayıda televizyona ceza kestiği, yayın yasakları uyguladığı, internet sitelerine yasaklamalar geldiği, bazılarına erişim engelli getirildiği aktarılan raporda, birçok gazete, dergi ve kitap için de Diyarbakır Sulh Ceza Hakimliğinin toplatma kararı verdiği paylaşıldı. Raporda, “Aralarında Xwebûn ve Yeni Yaşam gazeteleri, Jineoloji ve Demokratik Modernite dergilerinin bulunduğu yayımlar, tamamen hukuk dışı bir şekilde engellenmiş oldu. Bu yaklaşım açık bir şekilde özgür basına yönelik düşmanca bir yaklaşımdır ve hiçbir hukuki yanı yoktur. Ankara Sulh Ceza Mahkemesi’nin Xwebûn gazetesinin internet sitesi hakkında verilen yasak kararını iptal etmesi bunun açık göstergesidir” değerlendirilmesi yapıldı.
SALDIRI, ÖLDÜRME, TUTUKLAMA
Raporda, gazetecilerin yaşam hakkı ve güvenliğine ilişkin bazı veriler paylaşıldı. Buna göre; 1 gazeteci öldürüldü, 3’ü saldırıya uğradı, 3’ünün evine baskın düzenlendi, 7’si gözaltına alındı, 3’ü tutuklandı, 3 kötü muameleye maruz kaldı, 2’si tehdit edildi, cezaevindeki bir gazeteciye yönelik ihlal yaşandığı, 11 olayda gazetecilerin haber takibi yapması engellendi.
5 GAZETECİYE 16 YIL HAPİS
Raporda, gazetecilerin düşünce ve ifade özgürlüğü hakkına yönelik ihlallere de yer verildi. Raporda, 8 gazeteci hakkında soruşturma açıldığı, 9’u hakkında dava açıldığı, 5 gazeteciye 16 yıl, 4 ay 22 gün hapis ve 7 bin TL para cezası verildiği, 39 dosyadan 119 gazetecinin yargılanmasına devam edildiği kaydedildi.
ERİŞİM ENGELLİ
Rapora göre, Şubat ayında bir gazetecinin işine son verildi, RTÜK 10 basın kuruluşuna 16 kez ceza kesti, 7 kitap, 3 derginin 10 sayısı, 2 gazetenin 21 hakkında toplatma kararı, 11 olaya ilişkin yayın yasağı kararı alındı, 2 internet sitesi kapatıldı, 169 habere erişim engelli getirildi, 38 sosyal medya içeriğine erişim engelli getirildi.
