BBC, Elon Musk’ın geçen yılın Ekim ayında Twitter’ı satın aldıktan sonra şirkette trollere karşı çalışan ekibi ortadan kaldırmasının ardından, Rusya ve Çin propagandası yapan yüzlerce hesabın aktif şekilde çalıştığını tespit etti.
Musk’ın dağıttığı ekip; Rusya, Çin ve İran gibi ülkeler tarafından kamuoyunu etkilemek ve demokrasiyi engellemek için yürütülen, koordineli troll kampanyaları olan “bilgi operasyonlarına” karşı mücadele ediyordu.
Ancak uzmanlara ve eski personele göre, ekipte çalışanların büyük bir kısmı işten çıkarıldı veya istifa etti, bu da Twitter’ı manipülasyona karşı savunmasız bıraktı.
BBC’nin görüştüğü eski çalışanlar, gizlilik anlaşmaları ve internet üzerinden aldıkları tehdit mesajlarını gerekçe göstererek isimlerinin paylaşılmamasını talep etti.
BBC’ye konuşan eski kıdemli bir çalışan, “Twitter’ın elinde bir tek otomatik tespit sistemleri kaldı. İnsan katmanı tamamen silindi” dedi.
Öte yandan Pazartesi günü BBC’ye konuşan Musk, Twitter’da son aylarda dezenformasyonun azaldığını söyledi.
Musk, işten çıkarılan personel hakkında yorum yapmadı.
Twitter, BBC’nin konuyla ilgili sorularına cevap vermedi ve yanıt olarak “gülen kaka” emojisi gönderdi.
Troll çiftlikleri
İnternette koordineli mesajlar gönderen organize gruplara “trol çiftlikleri” deniyor.
Bu terim ilk olarak, Rus paralı asker grubu Wagner’in başkanı Yevgeny Prigozhin tarafından yönetilen yaklaşık 300 ücretli çalışandan oluşan bir troll çiftliğini ifşa eden Rus muhabirler tarafından kullanıldı.
Daha sonra Polonya, Türkiye, Brezilya ve Meksika dahil birçok ülkede seçimleri ve kamuoyunu etkilemeye çalışan ve etnik çatışmalarda propaganda aracı olarak kullanılan troll çiftlikleri ortaya çıktı.
Şimdi ise Putin’in Ukrayna’daki savaşını destekleyen, Kiev’i ve Batı’yı küçümseyen ve BBC Rusça Servisi dahil olmak üzere bağımsız Rusça yayın yapanlara saldıran yeni bir Rus troll grubu, Twitter’da aktif bir şekilde çalışıyor.
Grubun içindeki birçok troll hesabı engellense de büyük bir kısmı hala aktif.
ABD’nin Güney Carolina eyaletindeki Clemson Üniversitesi’nde Doçent Darren Linvill, grubun Prigozhin’in ‘Troll Fabrikası’ndan kopmuş olabileceğini söylüyor.
Linvill ve ekibi ayrıca iki benzer Rusça yayın yapan troll ağı daha keşfetti.
Ancak bunlar tam tersi bir cepheden yaklaşıyor.
Biri Ukrayna’yı destekleyen tweetler atarken diğeri hapisteki Alexei Navalnide dahil olmak üzere Rus muhalefetini destekliyor.
Kullanıcı adlarındaki rastgele sayılar ve koordineli davranışları gibi troll hesaplarının tüm özelliklerine sahip olan bu hesaplar nedense platform tarafından işaretlenmiyor.
Clemson Üniversitesi’ndeki ekip, Çin hükümeti için önemli olan konularda hem Çince hem de İngilizce olarak kullanıcıları hedefleyen Çin yanlısı hesapları da izliyor.
Ancak ciddi oranda küçülen Twitter ekibi, bu tür faaliyetleri hızlı bir şekilde tespit edip ortadan kaldıracak kaynaklara sahip değil.
Küçük ama yetenekli bir ekip
Uzmanlar, sosyal medyada “yabancı etkilerin” tehlikeleri konusunda uzun süredir uyarıyor.
2018’de Amerikan Federal Soruşturma Bürosu (FBI), Amerikalıları taklit eden sahte hesapların Rusya’nın 2016 yılında yapılan seçimlere karışma çabasında merkezi bir yol oynadığını söylemişti.
Twitter ve Facebook tam da bu sıralarda, “bilgi operasyonları” uzmanlarını işe almaya başladı.
Facebook’un erişim gücü ve bütçesinin çok küçük bir kısmına sahip olan Twitter, yıllar içinde küçük ama yetenekli bir ekip oluşturdu.
Bu ekipte siber güvenlik ve gazetecilik alanlarında, devlet kurumları ve STK’larda çalışmış olan ve Rusça, Farsça, Mandarin Çincesi, Kantonca, İspanyolca ve Portekizce dahil olmak üzere birçok dil konuşan kişiler bulunuyordu.
Ancak bu ekibin çok büyük bir kısmı artık Twitter’da çalışmıyor.
Twitter’ın eski Güvenlik Müdürü Yoel Roth, “Pamela Moore veya Crystal Johnson gibi Amerikalı olduğunu öne süren ancak telefon numaraları St. Petersburg’da kayıtlı olan hesapları gördüğümde hissettiğim öfkeyi hala çok iyi hatırlıyorum” diyor.
Eskiden ekipte araştırmacı olarak çalışan ancak Musk döneminde ekipten ayrılan bir başka kişi, “Rusya’nın bu operasyonların arkasında olup olmadığını ve motivasyonunu anlayabilecek insanlara ihtiyacımız vardı” diyor ve devam ediyor:
“Bizim görevimiz Twitter’ı olabildiğince güvenli bir yer haline getirmekti. Ancak bunun bir öncelik olarak devam etmesi pek olası görünmüyordu.”
Propagandaya karşı mücadele
Twitter’daki ekip, dezenformasyon üzerinde çalışan bir diğer ekiple yakın temas halinde ancak ayrı çalışıyordu.
Bunun nedeni de, devletler tarafından yürütülen kampanyaların sahte haberlerin yanı sıra gerçek haberler de kullanması.
2016 yılında Rus troller, polis şiddetini gösteren gerçek görüntüleri kullanarak ABD’deki siyah seçmenleri hedef almıştı.
2022’de ise bir başka troll ağı, Afrika’nın Sahel bölgesindeki Fransız birlikleri ve Birleşmiş Milletler (BM) misyonu hakkında olumsuz, ancak bazen doğru haberler yaydı.
Benzer operasyonlar farklı platformlarda da yürütüldüğünde Twitter çalışanları Meta ve diğer şirketlerdeki meslektaşları ile bir araya gelerek bilgi alışverişinde bulunuyordu.
Ancak bu tür toplantılarda, Twitter ekibinin ne kadar küçük olduğu defalarca kez hatırlatılıyordu.
Artık bu küçük ekip bile yok.
Clemson Üniversitesi’nden Linvill, troll kampanyalarına karşı mücadele eden ekipler olmadan Twitter’ın “yavaş yavaş daha da güvensiz bir yer haline geleceğini” söylüyor.
KAYNAK: BBC TÜRKÇE
