Britanya Sinematek Enstitüsü’nün Sight and Sound dergisinin on yılda bir sinema eleştirmenleri ve uzmanları arasında yaptığı beyaz perdenin en iyileri yoklamasında, bütün zamanların en iyi filmi seçilen “Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles” 1975 yılında yönetmen Chantal Akerman tarafından çekilmişti.
Bu yoklama ile belirlenen bütün zamanların en iyi filmi değerlendirmesinde şimdiye kadar ilk 10’a kadın yönetmence çekilmiş bir film hiç girmemişti.
Hatta ünvan kırk yıldır hep Orson Welles’in “Ciziten Kane” (Yurttaş Kane) filmine veriliyordu.
2012 yılındaki son değerlendirmede ise Alfred Hitchcock’un Vertigo filmi birinci seçilmişti.
1975’te gösterime giren Jeanne Dielman, geçinebilmek için seks işçiliğine yönelen, ama bir müşterisini öldüren bir kadının hikayesini anlatıyor. Film neredeyse üç buçuk saat sürüyor.
Daha önce bu ünvanı alan eserlerin aksine sinema eleştirmenleri çevresi dışında pek adı duyulmamış olan film olan Jeanne Dielman için “çığır açan bir feminist film” denildi.
Filmin Belçikalı yapımcısı Chantal Akerman 2015 yılında 65 yaşında hayıtını kaybetmişti.
Sight and Sound değerlendirmesine katılan uzmanlardan film eleştirmeni-sinema yazarı Lillian Crawford, Jeanne Dielman’ın feminist sinema açısından “temel metinler” adasında olduğunu söylüyor.
“Jeanne Dielman sinemaya giden birine ‘Bu filmi mutlaka görmelisin’ diyeceğim bir film değil. Fakat akademik anlamda ve sinema hakkında düşündürmek, insanları daha fazla deneysel film izlemeye teşvik etmek anlamında, ve feminist sinema tarihi açısından, bu film kesinlikle bir ‘temel metin’ niteliğinde” diyor.
Britanya Sinematek Enstitüsü için bir makale yazan, Londra’daki Birkbeck Koleji sinema bölümü öğretim üyesi Profesör Laura Mulvey de, bu kez bütün zamanların en iyi filmi unvanının bu filme verilmesini “ani bir uyanış” diye niteledi. “Artık hiç bir şey aynı olmayacak” diye yazdı.
Britanya Sinematek Enstitüsü’nin Sight and Sound dergisi, bütün zamanların en iyi filmi değerlendirmesini 1952 yılından bu yana her on yılda bir yapıyor.
Geçmişte bu unvan için görüşü alınan uzmanların, ve açıklanan 100 en iyi film listelerinin yeterince geniş bir yelpazeyi yansıtmadığı eleştirileri sıkça geliyordu.
Yıllar geçtikçe danışılan uzmanların sayısı ve arka planlarındaki çeşitlilik de genişledi ve bu listelere de yansımaya başladı.
2012 yılında, on yıl önceki değerlendirmede Jeanne Dielman, en iyi yüz film listesine giren iki kadın yönetmen filminden biri olmuştu. Diğeri ise Djibril Diop Mambety’nin çektiği Touki Bouki idi.
Bu yıl birinciliğin Jeanne Dielman’a verildiği listede ikinciliği 2012’nin kazananı Vertigo, üçüncülüğü de geçmişte dört kez üst üste bu unvanı almış olan Vatandaş Keane aldı.
Bütün zamanların en iyi filmleri listesinde dördüncülük Yasujiro Ozu’nun yönettiği Tokyo Story’ye (Tokyo Hikayesi), beşincilik ise Wong Kar Wai’nin In the Mood for Love’ına (Az Zamanı) verildi.
