İngiliz araştırma ve analiz şirketi Economist Intelligence Unit’in (EIU) hazırladığı 2020 Demokrasi Endeksi’nde Türkiye altı basamak yukarıya çıktı. 167 ülkenin değerlendirmeye alındığı endekste bir önceki yıl 110’uncu sırada olan Türkiye 104’üncü sıraya yükseldi. Rapora göre Türkiye, 2020 yılında İtalya ve İngiltere ile birlikte demokrasi bakımından durumunu daha iyi hale getiren üç ülkeden biri oldu. İyileşme kat eden ülkeler arasında da en büyük ilerlemeyi Türkiye kaydetti.
Endeks, ülkelerin “seçim süreci ve çoğulculuk”, “hükümetin işlerliği”, “siyasi katılım”, “siyasi kültür” ve “sivil özgürlükler” gibi beş başlıkta puanlanmasıyla oluşturuluyor.
Türkiye’nin “seçim süreci ve çoğulculuk” başlığında 2019 yılında 3.08 olarak hesaplanan puanı 2020 yılında 3.50 oldu. Raporda bu durumun “ana muhalefetteki Cumhuriyet Halk Partisi’nin 2019 yerel seçimlerinde güçlü bir varlık göstermesinin ardından kamuoyu yoklama anketlerinde de güçlü bir performans sergilemesinden kaynaklandığı” ifade edildi. Araştırma verilerine göre vatandaşların gösterilere katılma arzusunun arttığı ve siyasi partilere duydukları güvenin geliştiği belirtildi. Raporda Türkiye’nin sivil özgürlükler başlığında 2.35’lik puanı ile Batı Avrupa ülkeleri arasında açık arayla son sırada olduğuna dikkat çekildi.
Vicdan özgürlüğü, basın özgürlüğü, ibadet özgürlüğü, ifade özgürlüğü, toplanma ve gösteri özgürlüğü, kanun önünde eşitlik, adil yargılanma, yaşam hakkı, mülkiyet hakkı, savunma hakkı gibi hak ve özgürlükler, “sivil özgürlükler” arasında yer alıyor.
Türkiye “hibrit rejim” kategorisinde
2020 Demokrasi Endeksi’nde ülkeler “tam demokrasi”, “kusurlu demokrasi”, “hibrit rejim” ve “otoriter rejim” olmak üzere dört kategoride sıralanıyor. Türkiye endekste “hibrit (melez) rejim” kategorisinde yer aldı. Bu kavram, otoriter rejimden demokratik rejime geçişini tamamlamamış siyasi rejimler için kullanılıyor.
En üst sırada Norveç’in bulunduğu endekste son sırada Kuzey Kore yer alıyor. 2020 Demokrasi Endeksi’nde iki Batı Avrupa ülkesinin “tam demokrasi” kategorisinden “kusurlu demokrasi” kategorisine gerilediği belirtildi. Bu ülkeler Fransa ve Portekiz.
Tam demokrasi kategorisinde yer alan Batı Avrupa ülkeleri ise sırasıyla Norveç, İzlanda, İsveç, Finlandiya, Danimarka, İrlanda, Hollanda, İsviçre, Lüksemburg, Almanya, İngiltere, Avusturya ve İspanya.
