Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) 2020 yılı Türkiye İnsan Hakları Raporu yayınlandı.
Raporda, 2020 yılında 141 siyasi parti yöneticisi veya üyesi, 90 sivil toplum kuruluşu yöneticisi veya üyesinin tutuklandığı, 25 insan hakları savunucusunun gözaltına alındığı, 2 bin 14 kişinin toplantı ve gösteri yürüyüşlerinde gözaltına alındığı belirtilerek, 137 protestocuya toplam 253 yıl hapis cezası verildiği, yaklaşık 62 milyon kişinin toplantı ve gösteri özgürlüğünü, valilik kararları nedeniyle kullanamadığı kaydedildi.
Toplam 41 gazeteciye 173 yıl 11 ay hapis cezası verildiği ifade edilen raporda 616 kişinin ise sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek gözaltına alındığı, 11’nin tutuklandığı ve 147 kişi hakkında da soruşturma açıldığı bilgisine yer verildi.
“Siyasal iktidarın salgını, baskıyı daha da artırmanın fırsatı haline getirdiği” değerlendirmesi yapılan raporda, 2020 yılında hak ve özgürlüklerdeki geriye gidişte Covid-19 salgınının önemli bir faktör olarak öne çıktığı belirtilerek, “Salgın ile mücadeleyi bir önleme ve halkın sağlığını koruma sorunu olarak değil de militarist bir zihniyetle güvenlik sorunu hâline getiren siyasal iktidar, bu süreci erkini daha da merkezileştirmenin ve toplum üzerindeki baskı ve kontrolünü daha da artırmanın bir fırsatı hâline getirmiştir” denildi.
TİHV İnsan Hakları Raporu’na göre, 2020 yılında yaşam hakkı ihlal edilen en az 3 bin 291 kişi hayatını kaybetti, her gün en az 6 işçi, yıl boyunca 2 bin 427 işçi yaşamını yitirdi, en az 284 kadın ve en az 26 çocuk erkekler tarafından öldürüldü, cezaevlerinde 35 kişi yaşamını yitirdi, 322 sağlık emekçisi salgın nedeniyle hayatını kaybetti.
Raporda dikkat çeken bazı veriler şöyle:
– 3 milletvekilinin vekillikleri, haklarındaki kesinleşmiş mahkeme kararlarına dayanarak düşürüldü ve söz konusu 3 milletvekili tutuklandı. 1 milletvekili saldırıya uğradı. Önceki dönemlerde milletvekilliği yapmış 6 siyasetçi gözaltına alındı, 1’i tutuklandı, 3’ü adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
– Yerel yönetimlere seçilmiş 108 kişi gözaltına alındı. Siyasi partilerin üye ve yöneticisi olan en az 513 kişi gözaltına alındı, 141 kişi tutuklandı.
– Dernek, vakıf, sendika ve meslek örgütleri ile çeşitli platformlar ve inisiyatiflerin üye ve yöneticisi olan en az 299 kişi gözaltına alındı, 90 kişi tutuklandı.
– En az 140 olayda en az 404 kişi işkence ve kötü muamelelere maruz kaldı ve en az 86 kişi yaralandı. Tespit edilen 139 olayın 22’si ev baskınları sırasında, 86’sı açık alanlarda ve 31’i resmi gözaltı merkezlerinde meydana geldi. 1 olayda ise zorunlu askerlik görevini yapan 1 kişi işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldı.
– 13 ırkçı saldırı sonucunda 3’ü çocuk toplam 7 kişi yaşamını yitirdi, 1’i çocuk 8 kişi yaralandı. Bu saldırıların 8’i mültecilere karşı yapıldı. Giresun, Yozgat, Sakarya ve Afyon’da yapılan saldırılar ise Kürt işçilere yönelik oldu.
