Sinovac aşısının Türkiye’deki çalışmalarıyla ilgili oluşan soru işaretleri hakkında konuşan çalışmanın koordinatörlerinden Hacettepe Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Murat Akova “Faz–3 çalışmasını ilk olarak deyim yerindeyse Sağlık Bakanlığı sonuçları erken açıklayarak yaraladı” dedi.
Duvar’dan Müzeyyen Yüce’ye konuşan Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji ana bilim dalından Prof. Dr. Akova sonuçların erken açıklanmasının, aşı çalışmalarında hedeflenen 13 bin gönüllü sayısına engel olduğunu belirtti.
Çalışmalarının 10 bin 200 gönüllü üzerinde yürütülmek durumunda kalındığını ifade eden Prof. Dr. Akova şunları söyledi: “Faz–3 çalışmasını ilk olarak deyim yerindeyse Sağlık Bakanlığı sonuçları erken açıklayarak yaraladı. Sonuçlar açıklandıktan sonra biz faz–3 çalışmasına yeni gönüllü alımını durdurmak zorunda kaldık. Öyle olduktan sonra Sağlık Bakanlığı’nın kendi programıyla ilgili olarak önce sağlık çalışanı gönüllerimizin plasebo olanlarını aşıladık. Sağlık Bakanlığı’nın sonuçları erken açıklanmasından kaynaklı olarak hedeflenen 13 bin sayısına ulaşılamadı; faz–3 çalışmaları 10 bin 200 kişi üzerinden yürütülecek. Sağlık Bakanlığı, kalkıp da ‘Bu aşı yüzde 91 oranında etkili’ açıklaması yaptıktan sonra etik kurallar gereği çalışmada yeni gönüllü alamıyoruz. Bu tür çalışmalarda uyulması gereken Helsinki Deklarasyonu diye bir bildiri var. O bildiride ‘Eğer sizin elinizde etkili bir aşı veya ilaç varsa o ilaçla plasebo kollu bir çalışma yapamazsınız’ diyor. Dolayısıyla bu aşamadan sonra ortada etkili olduğu açıklanan bir aşı var ve çalışmaya yeni gönüllü alamazsınız. Etik kurallar çerçevesinde biz çalışmaya yeni gönüllü alamıyoruz.”
Aşı çalışmalarına katılan gönüllülerden plasebo kolunda yer alanlarla ilgili farklı bilgiler gündeme gelmiş, çalışmalarda sorun olabileceği iddiaları dile getirilmişti.
Akova konuyla ilgili şu bilgileri verdi: “Dün itibarıyla biz gönüllülerin kodlarını kırdık ve kendilerine bildirdik. Gönüllülerle ilgili çalışma merkezlerinde aşırı yoğunluk olduğu için verilerin toplanmasında sıkıntılar vardı, o veriler ancak toplanabildi. Önümüzdeki haftanın sonuna kadar plasebo kolundaki bütün gönüllüleri aşılayacağız.”
Gönüllü gazeteciler yazmıştı
Aşı çalışmalarında gönüllü olan gazeteci Sevilay Yılman geçen hafta köşesinde “Belli ki birileri çalışmada bir yerlerde hata yapmış. Kobay gibi kullanılmış da bir kenara atılmışım gibi bir duygudayım” yazmıştı.
Yılman’a kendisinin yer aldığı grupta yeterli hasta sayısına ulaşılmadığı için sonuçların açıklanmayacağı aktarıldı. Ancak Yılman, bir başka gönüllü gazeteci Deniz Zeyrek’in arandığını, placebo grubunda olduğu için aşının ilk dozunu yaptırdığını belirtti.
Nagehan Alçıda üç gün önce köşesinde şu ifadelere yer vermişti: “Süreç başladığına, ilk parti aşılamada önemli bir yol kat edildiğine ve 10 milyonluk ikinci parti gelmek üzere olduğuna göre katıldığımız çalışmanın kodlarını kırıp sonuçlarını açıklamak için ne bekleniyor? Bu belirsizlik biz gönüllüler açısından büyük haksızlık değil mi? Araştırmada bir pürüz mü çıktı, kime neyin yapıldığı ile ilgili bir karışıklık mı oldu diye insan sormadan edemiyor…”
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 24 Aralık’ta çalışmalar devam ederken yaptığı açıklamada, “Erken dönemde aşının koruyuculuğu yüzde 91.25 oranında, bu giderek daha artmış olacak” demişti.
