Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Nüfus ve Göç Araştırmaları Merkezi Müdürü Prof. Dr. Orhan Deniz, “Afganistan’daki son ortaya çıkan dalganın etkisini halen Türkiye’de hissetmiyoruz. Bunu 10-15 günlük süre içinde hissetmeye başlayacağız” diyerek üst düzey yöneticileri “Türkiye-İran sınırının göçmen akışına karşı kapatıldığına ve kesinlikle göçmen alınmayacağına dair söylemlerini yüksek sesle dile getirmeye” çağırdı.
Uzun yıllardır Türkiye’nin doğu sınırındaki yasa dışı geçişlerle ilgili çalışmalar yürüten Deniz, Afganistan’da muhalif olanların çoğunun ülkeyi terk etmeye başladığına dikkat çekti ve Taliban’ın muhaliflere yönelik af açıklamasının etki etmeyeceği öngörüsünde bulundu. Deniz, “Afganistan’da Taliban’ın sağladığı af, sahadaki bilgilere göre gerçek anlamda bir af değil. Daha çok Taliban’ın cezaevlerinde tutuklu olan üyelerinin serbest bırakılmasına yönelik bir af olduğunu söyleyebiliriz. Bu da Afganistan’da diğer kesimlerin yeteri kadar salıverilmemesi ve bazı komutanların tutuklanmaya başlanması, Afganistan’da gerilimin giderek artacağı ve ülkeyi terk etme imkanı bulan insanların ülkeyi terk etmesinin kaçınılmaz olduğu bir sürece evriliyor” diye konuştu.
“Ciddi anlamda etkileneceğiz”
Afganistan’dan kaçışlardan etkilenecek ülkelerin başında Pakistan ve İran’ın geldiğini belirten Prof. Dr. Orhan Deniz, “Ama kısa vadede bu ülkelere yığılan göçmenlerin oluşturduğu dalgada Türkiye de büyük ihtimalle etkilenecek. İran’da biriken göçmen kitleleri Afganların yaşam koşullarının giderek ağırlaşmış olması nedeniyle önemli bir kısmının da Türkiye’ye gelme ihtimali var” dedi.
Türkiye sınırlarında önceden tedbir alınması gerektiğini kaydeden Deniz, önceki dönemlere göre ciddi önlemler alınmaya başlandığını, bunun olumlu gelişme olduğunu ancak yetersiz gördüklerini belirterek, şöyle konuştu:
“Duvar ve hendek yetmeyebilir”
“Şu an alınmış önlemler kısmen sonuç veriyormuş gibi görünüyor, göçmen akışında kısmi bir azalma var. Ancak Afganistan’daki son ortaya çıkan dalganın etkisini halen Türkiye’de hissetmiyoruz. Bunu 10-15 günlük bir süre içinde hissetmeye başlayacağız. Bu süreç içinde bizim yüksek sesle üst kademedeki yöneticilerimizin Türkiye-İran sınırının göçmen akışına karşı kapatıldığını ve kesinlikle göçmen alınmayacağına dair söylemlerin yüksek sesle dile getirilmesi gerekiyor. Bu Afganistan’dan çıkan göçmenlerin Türkiye’ye veya Türkiye üzerinden Avrupa’ya gitmek isteyenlerin Türkiye hattını kullanmak isteyenlerin bir daha düşünmesine vesile olacak. Bu çağrının olumlu bir etki yaratacağını düşünüyoruz. Biz olaydan ciddi anlamda etkileneceğiz. Duvar inşa edip hendek kazıyoruz. Ciddi anlamda tedbirler alıyoruz. Bugün bunlar kısmen bir etki yaratıyor ama Afganistan’daki büyük göç dalgası İran’a ve oradan da Türkiye’ye doğru yönelirse bu hat üzerindeki duvarın ve hendeğin çok da fazla işe yaramayacağını göreceğiz.”
Türkiye, Batı ülkelerinin arasında köprü niteliğinde olması nedeniyle kaçak göçmenler tarafından transit güzergah olarak kullanılıyor. İran’a uzun sınırı bulunan Van ise önemli noktalar arasında yer alıyor. Zor ve dağlık alanların hakim olduğu bölgede kaçak göçmenler, İran’ın sınır köylerinden Türkiye’ye giriş yapıyor. Kaçak girişlerin önüne geçilmesi için Van’ın İran sınırındaki Çaldıran ilçesinde modüler duvar, akıllı kule ve hendek kazma çalışmaları devam ediyor.
