Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesiyle 2 milyon 250 bin kişi emekli olacak ve toplam emekli sayısı 15,3 milyona ulaşacak. İstihdamdaki iki kişiye bir emekli düşecek. Sigortalı çalışanların emeklilere oranı ise 1,5’in altına gerileyecek.
Hali hazırda prim ödeyen sigortalı çalışanların emekli olmasıyla bu oran daha da aşağı düşecek. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’e göre bu oran 3 olmalı.
Peki, Türkiye’de bir emekliye kaç çalışan düşüyor? Türkiye’de toplam emekli sayısı kaç?
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) Ekim 2022 verilerine göre Türkiye’de emekli sayısı 13,1 milyon. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, EYT düzenlemesiyle 2 milyon 250 bin kişinin daha emekli olacağını açıkladı. Böylece toplam emekli sayısı 15,3 milyona ulaşacak.
https://flo.uri.sh/visualisation/12370980/embed?auto=1
Türkiye’de çalışan sayısını ise iki kaynak açıklıyor; Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), istihdamdakilerin sayısını, SGK ise sigortalı çalışan sayısını paylaşıyor.
TÜİK’e göre Ekim 2022’de 15 yaş ve daha yukarı yaştaki nüfusu sayısı ise 64,9 milyon. Bu kişilerin 34,7 milyonu işgücünde. Yani istihdamda veya işsiz. İstihdamdakilerin sayısı 31,2 milyon; işsiz sayısı ise 3,5 milyon.
TÜİK’in 2021 yılı verilerine göre 15-64 yaş arasındaki nüfus sayısı ise 57,5 milyon.
https://flo.uri.sh/visualisation/12389533/embed?auto=1
SGK’ya göre ise Ekim 2022’de toplam sigortalı sayısı 26,2 milyon kişi. Ancak bunların 2,1 milyonu çırak, stajyer ve kursiyer pozisyonunda. Bu kişiler sigortalı olmasına rağmen emekli primi ödemiyor. Dolayısıyla devletin bu kişilerden emeklilik primi geliri yok. Bu yüzden sigortalı çalışan sayısını 24,2 milyon kişi olarak alıyoruz.
Emeklilerin sigortalı çalışanlara oranı ise yüzde 63. Yani 158 sigortalı çalışana karşın 100 emekli var.
Emekli sayısının çalışma çağı olarak kabuk edilen 15-64 yaş arası nüfusa oranı yüzde 27. Emekli sayısının 15 yaş ve üzeri nüfusa oranı ise yüzde 24. Bu da 15 yaş ve üzerindeki 4 kişiden birisinin emekli olduğu anlamına geliyor.
Prim ödeyenler sigortalı sayısından düşülünce oranlar değişecek
Öte yandan EYT’den yararlanan 2 milyon 250 bin kişinin bir kısmı şu an sigortalı çalışan ve prim ödemeye devam ediyor.
Net sayı açıklanmasa da bunların önemli bir kısmı emekli olunca sigortalı çalışan olmayacak. Yani emeklilik primi ödeyerek sosyal güvenlik sistemine katkı verirken artık bu ödemeyi yapmayacaklar ve emekli maaşı almaya başlayacaklar.
https://flo.uri.sh/visualisation/12370801/embed?auto=1
SGK’nın önümüzdeki aylarda bu verileri açıklamasıyla aktif sigortalı-emekli oranı değişecek.
Ekim 2022’de sigortalı çalışan sayısını 24,2 milyon kabul etsek de esasında 300 bini aşan “diğer sigortalılar” bulunuyor. Bu kişiler ya emeklilik primi ödemiyor veya ayda 10 günden daha az prim ödüyor.
Bakan Bilgin “En az üç çalışanın bir emekliyi finanse edecek bir sistemin olması lazım” demişti. Buna “aktüeryal denge” deniliyor.
Emekli sayısı nasıl değişti? 10 senede yüzde 55 artış
SGK verilerine göre 2009’de emekli sayısı 8,49 milyon idi. 2021 sonunda 12,85 milyonu aşan emekli sayısı EYT sonrası 15,34 milyona ulaşacak. Böylece 2013-2023 dönemini kapsayan son 10 yılda emekli sayısı yüzde 55 artmış olacak.
https://flo.uri.sh/visualisation/12389686/embed?auto=1
Emeklilikte beklenen yaşam süresi: Türkiye, AB’den yüksek
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) verilerine göre 2020 yılında Türkiye’de emeklilikte beklenen yaşam süresi 22,6 sene. AB ortalaması ise 21,7 sene.
Türkiye’de emeklilikte beklenen yaşam süresi erkeklerde 20,2 sene; kadınlarda ise 25,1 yıl.
KAYNAK: EURONEWS TÜRKÇE
