- Mahmut Hamsici
- BBC Türkçe
Siyasi partilerin seçim standları, minibüsleri ve bir Akrep tipi zırhlı araçlarıyla Çevik Kuvvet polisleri, Göç İdaresi’nin araçları, Suriyelilerden Afrikalılara göçmenler, bildirilerini “Sığınmacıları gönderelim” diyerek dağıtan Zafer Partililer, Yeniden Refah Partisi ilçe örgütünden sarkan İzzeddin El Kassam Tugayları komutanı Ebu Ubeyde’li Gazze pankartı, Dersimliler Derneği ve Alperen Ocakları’nın ilçe örgütleri, Furkan Vakfı’nın Kelime-i Tevhid konferansına davet afişleri, oradan oraya koşuşturan insan kabalıkları, Tiktok videosu çeken kızlı erkekli liseli gençler, arka tarafta göğe yükselen yüksek katlı binalar…
Esenyurt Meydanı’nın tam ortasında durup, etrafınızda bir tur döndüğünüzde bütün bunları ve çok daha fazlasını bir arada görmek mümkün oluyor.
Esenyurt, toplumsal ve kültürel olarak son derece dinamik ve çok sesli bir ilçe.
İlçenin dinamizmi, siyasette de kendini gösteriyor.
Son yıllarda medyada daha çok “adli vakalarla” gündeme gelen Esenyurt bugünlerde ise seçim yarışıyla gündemde.
Sınırları içinde yaklaşık 1 milyonluk kayıtlı nüfusu barındırması, Esenyurt’u çok kritik bir seçim bölgesi haline getirmiş durumda. Esenyurt sadece İstanbul’ujn değil, Türkiye’nin de en kalabalık ilçesi.
CHP’den AKP’ye, AKP’den CHP’ye Esenyurt
Esenyurt gerçek anlamıyla hiçbir siyasi partinin “kalesi” değil.
Siyasi geçmişine baktığımızda karşımıza ilk olarak Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) çıkıyor.
Zamanında İstanbul’un merkezinden çok uzakta yer alan bir köy olan Eşkinoz, yıllar içinde göçlerle büyüdü.
Bu büyümenin sonucu olarak ortaya çıkan Esenyurt, 1989’da belde belediyesi oldu.
Aynı yıl yapılan yerel seçimleri, SHP’li Gürbüz Çapan kazandı.
2004’te belediye, sosyal demokratlardan Adalet ve Kalkınma Partisi’ne (AKP) geçti ve 2008’de Esenyurt ilçe oldu.
İlçede özellikle 2010’lardaki imar politikalarına paralel olarak yaşanan hızlı inşaat süreciyle bir yandan eski evler yeni apartmanlara dönüştü, diğer yandan da buraya çok yüksek katlı binalar dikildi.
Bu sürece paralel olarak nüfus hızla arttı.
Bu arada göçmen nüfusu da hızla arttı.
Sadece Suriyeliler değil, Afrikalılar dahil birçok göçmen grubu, başta uygun fiyatlı konut olmak üzere çeşitli nedenlerle buraya yöneldi.
Farklı göçmen çevreleri, farklı mahalle, sokak ve sitelerde yoğunlaştı.
31 Mart 2019, Esenyurt’un siyasi geçmişinde önemli bir tarih oldu. 15 yıl sonra ilçe belediyesi, AKP’den Cumhuriyet Halk Partisi’ne (CHP) geçti.
Bu seçimde CHP yüzde 51,55, AKP ise yüzde 45,93 oy aldı.
Bu sonuçta, Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP), CHP adayına verdiği desteğin önemli olduğu düşünülüyor.
Kıyasıya rekabet
Mayıs 2023’te yapılan son seçimlere bakıldığında, parti bazında AKP’nin birinci oldu.
Genel seçimde AKP yüzde 33,5, CHP yüzde 23,71, Yeşil Sol Parti (YSP) yüzde 18,73, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) yüzde 6,48, İYİ Parti yüzde 5,7, Türkiye İşçi Partisi (TİP) yüzde 3,65, Yeniden Refah Partisi (YRP) yüzde 2,99, Zafer Partisi (ZP) yüzde 2,64 oy elde etti.
Cumhurbaşkanlığı seçiminde ise Kemal Kılıçdaroğlu yüzde 54,04, Recep Tayyip Erdoğan ise yüzde 45,96 oranında oy aldı.
Konuştuğumuz AKP’liler ve CHP’liler, şu an ilçede kendi partilerinin önde olduğunu söylüyor.
İYİ Partililer ise kendilerinin de iddialı olduğunu savunuyor.
‘Sorun yumağı’ bir ilçe
Esenyurt, çevre ve şehircilik açısından çok ciddi kent sorunlarına sahip bir yer.
İktidar partisi ve CHP de dahil olmak üzere hemen hemen tüm partiler, hazırladıkları projelerle bu sorunları çözmeyi vaat ediyor.
Trafik, yeşil alan eksikliği, kalabalık sınıflara sahip okullar, yetersiz sağlık hizmetlerindeki, altyapı meseleleri, otopark eksikliği, genç işsizliği, kumar ve madde bağımlılığı, kadına şiddet, güvenlik konuları; konuştuğumuz Esenyurtluların en fazla dikkat çektiği sorunlar arasında.
İktidar partisinin adayı, Refah Partisi geleneğinden gelen Hamit Öncü, CHP’nin adayı ise sosyolog-siyaset bilimci akademisyen Prof. Dr. Ahmet Özer.
AKP ve CHP neyi savunuyor?
Görüştüğümüz CHP Belediye Meclis Üyesi Adayı Selma Ergen, “Gürbüz Çapan döneminde ilçenin 500 bin nüfusa göre planlandığını ancak günümüzde kayıtlı ve kayıtsız nüfusun toplamda 1 milyonu geçtiğini söylüyor. Ergen’e göre bugün ilçedeki birçok sorunun kökeninde “Esenyurt’un ranta peşkeş çekilmesi var”.
Ergen, kendilerinin trafikten eğitime kadar birçok somut proje ile bu sorunların karşısında durduklarını söylüyor.
Sokakta denk geldiğimiz “CHP belediyesi son 5 yılda yeteri kadar çalışmadı” eleştirisiyle ilgili görüşünü de soruyoruz Ergen’e.
Ergen bunun doğru olmadığını, birçok projeyi hayat geçirdiklerini ancak Kampüs Lise projesinde olduğu gibi Belediye Meclisi’nde projeler onaylanırken kendilerine zorluklar çıkarıldığını ya da mülki idareden izin alınırken gecikmeler yaşatıldığını savunuyor.
Görüştüğümüz başka bir isim ise AKP’den belediye meclis üyesi olup yeni dönemde de üyelik için aday olan Tarık Erdem.
Erdem, “5 yıldır belediyede devasa bütçeler hazırladıklarını, bu bütçelerin birçok ilin bütçesinden büyük olduğunu ancak CHP’li yönetimin bu süreçte hiçbir şey yapmadığını, projeleri gerçekleştirmediğini, vaatleri yerine getirmediğini” söylüyor.
Erdem ayrıca belediye meclisinde projelerin çok büyük bir bölümüne onay da verdiklerini, engellemediklerini savunuyor.
Esenyurt’un çok ciddi sorunları olduğunu belirten Erdem, bunlara çözümün partilerinin hizmet belediyeciliği anlayışı olduğunu belirtiyor.
Erdem’e 2004-2019 dönemine dair özellikle hızlı büyüme ve yüksek katlı binalarla ilgili eleştirileri hatırlatıp görüşünü sorduğumuzda ise şu yanıtı veriyor:
“Ben bununla ilgili bireysel bir yorum yapabilirim, bu yorum partimi bağlamaz. Bunun cevabını aslında yıllar önce sayın Cumhurbaşkanımız vermişti. (Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “İstanbul’a ihanet ettik” açıklamasından ve yatay mimariyi savunan açıklamalarından bahsediyor). Belki biz o dönem bunu anlamakta geciktik. Ama 2019’da vatandaşımızın bize verdiği uyarıyı çok net bir şekilde okuduk.”
DEM Parti denklemin neresinde?
Esenyurt’taki seçimlerin, Türkiye gündemine sık sık taşınmasının bir nedeni de DEM Parti’nin buradaki stratejisi.
DEM Parti, “kent uzlaşısı” anlayışı temelinde Esenyurt’ta CHP adayı Ahmet Özer’i destekliyor.
Bu kapsamda bazı DEM Partililer, CHP listesinde belediye meclis üyesi adayı da olmuş durumda.
Konuyla ilgili DEM Parti ilçe başkanlığına da uğradık ve röportaj talebinde bulunduk ancak olumlu yanıt alamadık.
İlçede konuştuğumuz CHP ve DEM Partili seçmenlere göre ortadaki işbirliği son derece doğal.
Ortadaki manzarayı sorduğumuz CHP Belediye Meclis Üyesi Adayı Selma Ergen de, bu durumu doğal karşılıyor ve “Esenyurt’ta bir partinin seçimi kazanabilmesi için DEM Parti’nin desteğini almasının önemli olduğunu” söylüyor.
Ergen, bazı medya kuruluşlarında yer alan, Ahmet Özer’in seçildikten sonra DEM Parti’ye geçeceği yönündeki iddialarla ilgili ise “Asla böyle bir şey yok” diyor. “Özer’in yıllardır CHP üyesi olduğunu” söyleyip ekliyor:
“Hatta 2019’da Esenyurt’tan Belediye Başkan aday adayı olmuş. Fakat ayağını kırdığı için süreçten çekilmek zorunda kalmış.”
Konuştuğumuz AKP Belediye Meclis Üyesi Adayı Erdem ise bu işbirliğini eleştiriyor ve Özer’in asıl olarak DEM Parti’nin adayı olduğu görüşünü savunuyor.
İYİ Parti nasıl bir konumda?
AKP ve CHP’den sonra Esenyurt sokaklarında en görünür siyasi parti, İYİ Parti.
İYİ Parti’nin adayı, MHP kökenli bir siyasetçi olan Muharrem Yıldız.
Esenyurt, yoğun Karslı nüfusu nedeniyle bir dönem şakayla karışık “Kars Vegas” olarak tarif edilmiş bir yer.
Konuştuğumuz ilçe sakinleri, Yıldız’ın Karslı olmasının buradaki Karslılar arasında belli bir etkisinin olabileceği görüşünde.
Görüştüklerimiz, Esenyurt’ta İYİ Parti’nin alacağı oy oranının ve İYİ Parti’nin hangi parti tabanından ne kadar oy alacağının, ilçedeki sonuçlar üzerinde etkisi olabileceğini söylüyor.
İYİ Parti’nin kampanyasıyla ilgili İYİ Parti Belediye Meclis Üyesi Adayı İbrahim Halil Karakoç ile görüşüyoruz.
Karakoç, belediyecilik anlayışı açısından hem iktidar partisini hem de CHP’yi eleştiriyor:
“Esenyurt CHP döneminde çamuruyla, AKP dönemindeyse betonlaşmasıyla anılan bir ilçe oldu. Biz İYİ Parti olarak Esenyurt’un sosyal alanlarıyla anılan bir yer olmasını istiyoruz. Esenyurt için projelerimiz var.”
İYİ Partili Karakoç, “AKP’de aday belirleme sürecinin bir kırılma yarattığını, parti tabanından bu yüzden kendilerine oy gelmesini beklediklerini” söylüyor.
Sonuçlar İstanbul genelini de etkileyecek
Esenyurt’ta küçük partilerin herhangi bir şansı bulunmuyor.
Yine de özellikle Yeniden Refah Partisi ve Zafer Partisi’nin alacağı oyların, “hassas dengeleri” etkileyebileceği yorumlarıyla karşılaşıyoruz.
Sonuç ne olursa olsun 31 Mart gecesi Esenyurt’ta oluşacak tablo, sadece Esenyurt’u Esenyurt açısından değil, nüfus yoğunluğu nedeniyle İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) başkanlığı seçimleri ve de İBB Meclisi açısından da önemli olacak.
Öyle ki CHP’li Belediye Meclis üyesi adayı Selma Ergen, muhalefet açısından bakıldığında, Esenyurt seçimlerinin Türkiye siyasetinin geleceğini belirleyebileceği kanısında:
“Esenyurt ülkenin kaderini belirleyecek. Esenyurt’u alırsak büyükşehiri alacağız. Çok başarılı olduğumuz takdirde bir erken seçim bile söz konusu olabilir. Ülkenin kaderi bile değişebilir.”
KAYNAK: BBC TÜRKÇE – MAHMUT HAMSİCİ
