Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır Milletvekili Semra Güzel’in vekilliğinin düşürülmesi kararına yapılan itiraz Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından reddedildi.
HDP Batman Milletvekili Mehmet Rüştü Tiryaki, Güzel’in milletvekilliğinin devamsızlık gerekçesi ile, 22 Aralık 2022’deki TBMM Genel Kurulu’nda yapılan oylama ile düşürülmesinin Anayasa’ya aykırı olduğu söylenerek AYM’ye başvurmuştu.
Bugünkü Resmi Gazete’de yer alan karara göre AYM, Güzel hakkındaki 1350 sayılı TBMM kararının iptal istemini inceledi ve talebi Anayasa’nın 85. maddesine dayanarak oy birliğiyle reddetti.
22 Aralık 2022’de milletvekilliği düşürülen Güzel, “silahlı terör örgütüne üye olma” suçlamasıyla Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesinde15 yıla kadar hapis cezası istemiyle tutuklu olarak yargılanıyor.
Mahkeme heyeti dün yapılan duruşmada Güzel’in avukatlarının tahliye talebini “kaçma şüphesi bulunduğu” gerekçesiyle reddederek, tutukluluğunun devamına karar vermiş ve duruşmayı 28 Nisan’a ertelemişti.
Daha önce hakkında fezleke hazırlanan Güzel geçen yıl 2 Eylül’de yurt dışına çıkmak isterken gözaltına alınmış ve tutuklanmıştı.
AYM kararının gerekçesi
AYM’nin kararının bugünkü Resmi Gazete’de yayımlanan gerekçesinde, TBMM kararına yapılan itirazda, devamsızlığın geçerli bir mazeretinin bulunup bulunmadığı ve kararın alınmasında siyasi saiklerle hareket edilip edilmediği yönünden inceleme yapılması gerektiği vurgulandı.
Kararda, Anayasa’nın 96’ıncı maddesinde, TBMM’nin çalışmalarının aksatılmaması için toplantı yeter sayısına ilişkin bir düzenlemenin yer aldığı belirtiliyor ve söz konusu madde uyarınca, bir ay içerisinde 5 birleşim gününe özürsüz olarak katılmayanların üyeliğinin düşürülebileceği ifade ediliyor.
Milletvekillerinin anayasal sınırlar içerisinde siyasi görüşlerinin temsilcileri olduğu kaydedilen kararda, milletvekillerinin asli görev alanlarının parlamento faaliyetleri olduğu, bu görevlerinin yürütmenin üstün kamusal yarar ve önem içerdiği belirtiliyor.
TBMM’de toplantı yeter sayısının bulunmasının anlaşılması halinde yoklama yapılmadığı, o oturuma katılmayan milletvekillerinin de oturuma katılmış sayıldığı aktarılan kararda, buna karşılık, Güzel hakkındaki “terör soruşturması” nedeniyle 31 Mayıs ile 9 Haziran 2022 arasında oturum açılırken yoklama alınmasının, Anayasa’nın 14’üncü maddesi kapsamında takdir yetkisinin kullanılması olduğu vurgulanıyor.
Yüksek Mahkeme’nin kararında, şu sonuca varılıyor:
“Devamsızlığın tespitinden milletvekilliğinin düşmesi kararının kabulüne kadar geçen dönemde yürütülen işlemler, Komisyonlar ve Genel Kuruldaki görüşmeler, milletvekilliğinin düşmesine esas alınan devamsızlığın yapılmasına mazeret olarak ileri sürülen gerekçeler ve ortaya konan deliller ile kararların alınmasındaki usul ve süreç incelendiğinde milletvekilliğinin düşmesinin Anayasa’ya ve TBMM İçtüzüğü’ne aykırı olmadığı anlaşılmıştır. Açıklanan nedenlerle milletvekilliğinin düşmesine ilişkin TBMM kararının iptali talebinin reddi gerekir.”
Neler olmuştu?
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır Milletvekili Semra Güzel’in, çözüm süreci olarak adlandırılan dönemde, PKK’li Volkan Bora ile çekilen bir fotoğrafının medyada yer alması üzerine, dokunulmazlığı 1 Mart 2022’de kaldırıldı.
Dokunulmazlığın kaldırılmasından sonra Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı Güzel hakkında soruşturma başlattı.
Hakkında yakalama kararı verilen Güzel, 2 Eylül 2022’de İstanbul’da gözaltına alındı ve tutuklandı.
Güzel hakkında “silahlı terör örgütüne üye olmak” iddiası ile 15 yıla kadar hapis cezası istenen iddianame 14 Ekim 2022’de kabul edildi.
Tutuklu milletvekili Güzel’in TBMM oturumlarına devamsızlığını içeren Başkanlık Tezkeresi, 17 Ekim’de Anayasa ve Adalet Karma Komisyonu’na sevk edildi.
20 Ekim’de toplanan Karma Komisyon, dosya hakkında inceleme yapmak için bir Hazırlık Komisyonu kurdu. Hazırlık Komisyonu, Güzel’in devamsızlığına ilişkin Meclis Başkanlık Divanı’ndan gelen raporun doğruluğunu tespit ederek, bu yönde hazırladığı raporu Karma Komisyona sundu.
Karma Komisyon, Güzel’in “devamsızlık” gerekçesiyle milletvekilliğinin düşürülmesine ilişkin raporu kabul etti ve Genel Kurul’a sevk etti.
Karma Komisyon raporunu görüşen Genel Kurul’da, Güzel’in milletvekilliğinin devamsızlık nedeniyle düşürülmesine ilişkin oylama 22 Aralık 2022’de yapılmış ve kabul edilmişti.
