Türkiye’nin cari işlemler hesabı, aralıkta 5,91 milyar dolar açık vererek 2022’de 48,769 milyar dolara çıktı.
Merkez Bankası tarafından Aralık 2022’ye ilişkin ödemeler dengesi verileri açıklandı.
Verilere göre resmi rezervlerde aralıkta 2,4 milyar dolar, 2022’de 13,4 milyar dolar arttı.
Bu ay ve geçen aylarda yapılan revizyonlarla 2022 için net hata noksan 24,2 milyar dolar oldu.
Verilere göre 2021’de 5,63 milyar dolar olan gayrimenkul kaynaklı net döviz girişi 2022’de 6,27 milyar dolara yükseldi.
Aralık özelinde 5,4 milyar dolar ile yüksek mevduat girişi dikkat çekti. Bunun 4 milyar doların üzerindeki bölümü bankaların yurtdışı şubelerindeki ilgili tutarların Türkiye’ye getirilmesi ile oluştu. Merkez Bankası, ilgili tutara ek yüzde 4,5 faiz ödeyeceğini açıklamıştı.
Parasal olmayan (merkez bankası rezervi dışındaki) altın ithalatı 19,4 milyar dolar ve 100 milyar dolara ulaştığı hesaplanan enerji ithalatı 2022’de cari açığı artıran başlıca unsurlar olarak öne çıktı.
Yeni ekonomi modeli
Hükümetin geçen sene eylülde başlattığı ve aralıktan beri resmen uyguladığı ‘yeni ekonomi modeli’nde en önemli hedef cari işlemlerde fazla vermek. Öyle ki yüksek enflasyonun bile böyle düşeceğine inanılıyor.
Dünyanın önde gelen merkez bankaları, Covid dönemindeki gevşek politikaların üstüne tedarik zincirindeki aksaklıklar ve Rusya-Ukrayna savaşı gibi faktörler devreye girince, iyice büyüyen enflasyon baskısına karşı faiz artırma yoluna gitmişti. Ama yeni modele inancını sık sık dile getiren Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, hedefini tutturmak için diğer ülkelerin aksine Merkez Bankası’nı faiz indirmeye zorlamıştı.
Erdoğan, TL’deki tarihi gerilemenin de yeni ekonomi modelinin istenen sonucu olduğunu, Çin’in de böyle büyüdüğünü savunmuş, dövizin değeri artınca ithalatın azalıp ihracatın da artacağını öne sürmüştü. Böylece cari fazla verilecek ve enflasyon da düşecekti. Ama TL değer kaybetmeye, enflasyon yükselmeye devam etti; ihracat ürünleri ithalata bağlı olan Türkiye’de cari açık hedefi de karşılık bulmadı.
Faiz, üst üste indirimlerden sonra yüzde 9’a kadar çekildi. Ama enflasyon resmi verilere göre yüzde 84,39 seviyesine yükselmiş, ancak baz etkisiyle yüzde 64,2’ye düşmüştü. TL ise dolar karşısında bir yılda yüzde 30’a yakın değer kaybetti.
