Cumhurbaşkanı Erdoğan Karadeniz doğal gazı için “2023’ün birinci çeyreğinde ilk fazda üretilecek günlük 10 milyon metreküp doğal gazı milli iletim sistemimize aktarmış olacağız” müjdesi verse de bu vaat henüz resmi verilere yansımadı.
Türkiye’de yapılan genel seçim öncesi doğal gaz ve petrol bulunduğuna yönelik çok sayıda duyuru yapıldı.
Yetkililer tarih ve miktar belirterek özellikle yerli üretim doğal gazın kullanıma sunulacağını vaat etti. Peki, bu müjdeler hayata geçiyor mu yoksa seçim dönemi vaatleri olarak mı kalıyor? Bu konuda resmi veriler ne diyor?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 30 Kasım 2021 Sakarya için müjdeyi açıkladı: “Sakarya Gaz Sahası’nda ilk fazda 10 kuyudan günlük 10 milyon metreküp üretim yapmayı planlıyoruz, ikinci fazın tamamlanmasıyla bu rakam 40 milyona çıkacak.” dedi. Dönemin Enerji Bakanı Fatih Dönmez bahis konusu Sakarya’daki bu üretimin başlangıcı olarak 2023 yılını hedef göstermişti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan 13 Haziran 2022’de ise bu kez Karadeniz gaz bulunduğu müjdesini verdi: “(Karadeniz doğal gazı) 2023’ün birinci çeyreğinde ilk fazda üretilecek günlük 10 milyon metreküp doğal gazı milli iletim sistemimize aktarmış olacağız.”
Erdoğan bu açıklamasını sosyal medya hesaplarından da duyurdu.
Erdoğan: Karadeniz doğal gazını devreye aldık
Tarih 20 Nisan 2023. Kritik 14 Mayıs cumhurbaşkanı seçimlerinden hemen önce. Erdoğan #MüjdelerOlsun etiketiyle yaptığı sosyal medya paylaşımında “Karadeniz doğal gazını devreye aldık” ifadesini kullanıyor.
Bakan Dönmez, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu paylaşımından üç gün önce NTV’ye verdiği mülakatta “Dün gece itibarıyla kuyulardan vanaları açarak deniz altındaki ana iletim hattına gazı basmaya başladık.” ifadesini kullanmıştı. Fatih Dönmez gazı sisteme verdikten sonra vatandaşların faydayı fiilen yaşayarak göreceklerini söylemişti.
EPDK verileri ne diyor?
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) her ay açıkladığı raporda doğal gaza ilişkin üretim, tüketim, ithalat, ihracat ve stok verileri duyuruyor. EPDK’nın internet sitesinden bu verilere herkes ulaşabilir.
EPDK verilerine göre Haziran 2023’te Türkiye’de üretilen toplam doğal gazın miktarı 39,6 milyon standart metreküp (Sm3).
Son iki yılın aylık üretim verileri 40 milyon metreküpü aşmadı. Bu süreçte ciddi bir artış da söz konusu değil. Ocak 2014’te aylık üretim 48,1 milyon metreküp olmuştu.
Karadeniz doğal gazı henüz verilerde yok
Karadeniz doğal gazı üretim verilerine henüz yansımış değil. Günlük 10 milyon metreküp üretim olsa aylık 300 milyon metreküp üretim olması gerekiyor. Ancak Temmuz 2021-Haziran 2023 arasındaki iki yıl boyunca aylık üretim 40 milyon metreküpü bile aşmadı.
Karadeniz’de bulunduğu açıklanan gaz rezervinin 2023 hedefleri çerçevesinde kısa süre içerisinde kullanılıp kullanılamayacağı konusunda bazı uzmanlar bunun mümkün olduğunu bazıları ise gerçekçi olmadığını ileri sürüyor.
Mevsime göre aylar arasında fark olacağından doğal gaz piyasası genel görünümü için yıllık değişimlere bakmak daha sağlıklı. Ancak üretim miktarı incelediğimizden son açıklanan Haziran 2023 verilerine bakıyoruz.
Buna göre Türkiye’de Haziran 2023’te üretilen aylık doğal gaz miktarı 39,6 milyon metreküp. İhracat da 17,3 milyon metreküp. Tüketim ise 2 bin 572 milyon metreküp. Bunun 2 bin 332 milyon metreküpü ise ithalatla karşılanmış.
Haziran ayındaki üretimin yüzde 53’ü Tekirdağ’da gerçekleşti. Düzce’nin payı ise yüzde 22.
