Türkiye’de gıda fiyatları son dört yılda eşi benzeri görülmemiş oranda arttı. Peki bu artış mutfağa nasıl yansıyor? BBC Türkçe Servisi Türkiye’deki gıda enflasyonunu yemek tarifleri üzerinden yıllık olarak ortaya koydu. Örneğin 2021’de 4 kişilik menemen için 9 lira 98 kuruşken, 2024 61 lira 46 kuruşa yükseldi.
Türkiye’de 2013-2018 arası iki katına çıkan gıda fiyat endeksi, sonraki 5 yılda 7 katına çıktı. Dünyada ise Rusya’nın 24 Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgale başlamasıyla birlikte bir yılda yüzde 30’a yakın artan gıda fiyatları sonraki süreçte eski seviyelerine döndü. Türkiye’de gıda fiyatlarındaki artışın en büyük nedeni, Türk Lirası’nın değer kaybıydı.
Türkiye’deki gıda enflasyonu Kasım 2022’de yüzde 102 ile rekor kırdıktan sonra bir miktar gerilese de bu, gıda fiyatlarının gerileyeceği anlamına gelmiyor; sadece fiyatlardaki artış hızının yavaşladığına işaret ediyor.
Grafikte kullanılan yemekler, kırmızı et, beyaz et, balık, bakliyat ve farklı sebze türlerini içerecek şekilde seçildi. Yemeklerin hazırlanmasında Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ait Kültür Portalı’nın “Geleneksel Mutfak” bölümündeki tarifler ve miktarlar esas alındı.
Maliyet hesaplamasında tuz, karabiber ve su gibi her mutfakta bulunan, neredeyse hemen her yemekte kullanılan ve maliyetleri çok düşük olan malzemeler eklenmedi.
Fiyatlar içinse Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) enflasyon sepetinde kilogram bazında verdiği ücretler kullanıldı. Fakat TÜİK bu fiyatları Nisan 2022’den sonra yayımlamayı bıraktı.
Bu yüzden Ocak 2023 maliyetleri için et fiyatları Et ve Süt Kurumu’nun internet sitesinden, geri kalan malzemelerin fiyatları ise Şok marketlerinin internet sitesinde yer alan fiyatlardan hesaplandı.
Ocak 2024’te ise Et ve Süt Kurumu internet sitesinde fiyat yayımlamadı. Şok marketlerinin internet sitesinde de fiyatlar yurt dışından görüntülemez hale getirildi. Bu nedenle Ocak 2024 fiyatları tamamen Migros’un internet sitesinden alındı.
