Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre 2020 yılında kayıtlı çalışan işçilerin yüzde 42’si asgari ücret aldı.
2000’li yılların başında yüzde 50 civarında olan asgari ücretle çalışan oranı son 20 senede çoğunlukla yüzde 40 dolaylarında seyretti. 2017’de yüzde 35’e kadar inen bu oran Covid-19 salgınının başladığı 2020’de tekrar yüzde 40’ları aşarak yüzde 42’ye yükseldi.
Peki, asgari ücretle çalışan kişi sayısı son 20 yılda nasıl değişti? Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) iktidarlarında asgari ücretli oranı nasıl bir değişim gösterdi?
AKP hükümeti asgari ücretle çalışan kişi sayısına dair muhalefet milletvekillerinin verdiği soru önergelerini 2014’ten bu yana yanıtsız bırakıyor. Euronews SGK belgelerinden güncel bilgilere ulaştı. SGK verilerine göre 2001 yılında kayıtlı çalışan işçilerin yüzde 54,9’u asgari ücretle çalışıyordu. AK Parti’nin iktidara geldiği 2002 yılında bu oran yüzde 49,9 oldu. Asgari ücretli oranı 2003’te yüzde 52,6 çıkarken bu oran AK Parti iktidarında görülen en yüksek sayı olarak dikkat çekti. 2004’te yüzde 43,6’ya inen asgari ücretle çalışan oranı 2013 yılına kadar yüzde 40’larda seyretti.
2006’da yüzde 48’i gören asgari ücretli oranı 2013’te yüzde 40’ın altına düştü. 2013’te yüzde 38,3 olan asgari ücretli oranı en düşük oranı ise yüzde 35 ile 2017’de gördü. 2018’de yüzde 36,2 ve 2019’da yüzde 36,8 olan oran 2020’de yüzde 42’ye kadar çıktı.
Türkiye’de kaç kişi asgari ücretle çalışıyor?
SGK verilerine göre 2001 yılında 5 milyon 208 bin kişi sigortalı çalışırken bunların 2 milyon 857 bini asgari ücretten sigortalıydı. 10 yılda yaklaşık olarak ikiye katlanan kayıtlı işçi sayısı 10 milyon 31 bine ulaşarak ilk kez 10 milyon barajını aştı. 2020 yılında ise kayıtlı işçi sayısı ilk kez 15 milyonu aşarken asgari ücretle çalışanların sayısı da ilk kez 6 milyonu aştı. 2020’de kayıtlı sigortalı sayısı 15 milyon 203 bin olurken bunların 6 milyon 390 bini asgari ücret aldı.
Asgari ücretli çalışanların ne kadarı kadın, ne kadarı erkek?
2020 verilerine göre Türkiye’de asgari ücretle çalışanların yüzde 68’si erkek; yüzde 32’si ise kadın. Bunların yüzde 98’i özel sektörde çalışırken yüzde 2’si kamuda. Bu oranların ayrıntıları ise şöyle: özel sektörde çalışan erkek sayısı 4 milyon 264 bin, kadın 1 milyon 972 bin. Kamuda asgari ücretle çalışan erkek sayısı 60 bin; kadın sayısı ise 94 bin.
Öte yandan Türkiye verileri, “4-1/a Maddesi Kapsamındaki Zorunlu Sigortalıların Prime Esas Kazançlarını” içeriyor. Kayıtlara göre sigortası asgari ücret olarak görünen ancak daha yüksek maaş alanlar olabileceği gibi sigortası asgari ücret olmasına rağmen gerçekte daha düşük aylık alanlar olabilir.
Avrupa ile karşılaştırıldığında ise Türkiye açık ara en çok asgari ücretli oranının olduğu ülke.
