Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu (BDDK) verilerine göre kamu bankalarının net döviz açık pozisyonu 8.3 milyar dolara yükseldi. Reuters de geçtiğimiz günlerde Türkiye’nin 2019 başından bu yana piyasaları müdahaleyi de içeren toplam döviz arzının 100 milyar doları aştığını duyurdu.
Bu gelişmeleri değerlendiren Sözcü yazarı Murat Muratoğlu, “Dolar-Türk Lirası grafiğine bakarsanız hayatın doğal akışına aykırı bir görüntü ile karşılaşırsınız. Bugün itibarıyla 41 gündür aynı hizada… Serbest piyasada mümkün olmayan gelen verilerle açıklanamayan, zorla tutulan, neyin ne olduğu ayan beyan ortada bir grafik” diyor.
Finansal piyasalarda böyle bir grafik için ciddi bir müdahale gerektiğine dikkat çeken Muratoğlu, “Aksi takdirde ya sabit kur rejimi, ya da serbest piyasanın olmaması anlamına geliyor. Sabit kur rejiminde değiliz. Zira serbest piyasa da değil bu… Sermaye kısıtlamaları zaten piyasanın serbestisini almıştı, elimizde bu ucube kaldı” ifadelerini kullanıyor.
Muratoğlu, şunları söylüyor:
“Nitekim ne Merkez Bankası’nın ne de kamu bankalarının elinde sabit kur rejimi uygulayacak döviz rezervi var! Hepsini doları tutmaya harcadılar. Elimizdeki diğer ihtimal müdahale edilen serbest tavuk gibi kümeste gezen bir piyasa… Sözde serbest özde dizginlenen herkesin bildiği fakat araştırma raporlarının dile getirmediği bir döviz kuru… Nitekim Reuters, “Türkiye’nin 2019 başından bu yana piyasaları müdahaleyi de içeren toplam döviz arzı da 100 milyar doları aşmış durumda” diye duruma açıklık getirdi. Ne uğruna o kadar döviz uçtu gitti?”
Bankaların alabileceği açık pozisyon yani döviz borçluluğunun özkaynaklarının yüzde 20’si ile sınırlı olduğunu belirten Muratoğlu, “Ancak baktığımızda şu anda kamu mevduat bankaları yüzde 24 seviyesinde… Acilen döviz alıp pozisyon kapatmazlarsa BDDK başlar uyarmaya… Arkasından ceza…” diyor.
Ancak Muratoğlu, BDDK’nin bankalara ceza kesemeyeceğini söylüyor ve şöyle devam ediyor:
“Emir büyük yerden gelince gıklarını çıkartamazlar. Bu durumu BDDK görmezden geliyor… Sen de görme, bu kadar açık pozisyonla dolar kuru artarsa kamu bankalarının yazacağı zararı hesaplamaya kalkma… Kamuda döviz bitti, Merkez Bankası 27 milyar dolar eksi rezervde… Ne yaptılar? Mecbur kaldılar, bankalara uygulanan munzam karşılıklarını artırdılar. Az buz da değil 300 baz puan… Bunun anlamı bankaya yatırdığınız 1000 doların 220 doları Merkez Bankası’nın kasasına girecek. Yoğurdu bol gelen Merkez Bankası oradan müdahaleye devam edecek! Burada esas soru bu iş nereye kadar böyle gidecek?”
