Faiz artışının yanı sıra kurdaki yükselişin de maliyetleri yukarı çekeceğine işaret eden sektör temsilcileri, “satılan ürünü yerine koymak zor olacak” değerlendirmesini yaptı.
Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Hadi Karasu, kurdaki seviyenin ihracatçı için her ne kadar olumlu bir gelişme gibi görünse de sağlıklı ve genel geçer ekonomik kriterlere bağlı olarak gelişmediği için sıkıntıya yol açtığını anlattı.
Dünya gazetesine konuşan Karasu, “Yüksek tansiyon ya da şeker gibi bir tavan bir taban yapıyor. Roller coaster gibi. Vücut nasıl buna dayanamazsa sanayici de dayanamaz. Böyle bir ortamda fiyat tutturma ve rekabetçi olma gibi bir şansınız yok. Biz rekabetçi döviz kuru olsun isteriz, bunu tercih ederiz ama rekabetçi döviz kurunun tanımı uluslararası iktisat kurallarına göre bellidir. Bu durum şeker ya da yüksek tansiyon gibi bir hale geldi. Bu durum üreticilerin iç piyasaya ürün vermesine engel olacaktır. Fiyat tutturmakta zorluk yaşayan sanayici ürün veremeyecek duruma geldi. iç piyasaya çalışan arkadaşlarımız yerine ürün koyamayacak” diye konuştu.
Kurun ihracata etkisini değerlendiren İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Başkanı Ahmet Öksüz de, ihracatçı bir sektör olarak dövize endeksli ödemeler yapıldığı için kısa vadede ihracatta bir sıkıntı yaşanmayacağını ifade ediyor.
İç piyasaya yönelik endişelerini dile getiren Öksüz, “Her ne kadar kurdaki artış ihracata olumlu yansısa da kurun bu şekilde artması çok sağlıklı bir durum değil. Kur ciddi bir faiz yükü ile bu seviyeye geldi. Bu bizim de çok istediğimiz bir durum değil. Rekabetçi kur aslında buralar ama faiz artırımı ile beraber olduğu için iyi olmadı” diyor.
Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu da hammadde tedarikinde yaşanan problemlerle başlayan sürecin, kur farkı ile tavan yaptığını belirtenlerden.
Eroğlu, “Sektörümüzdeki hammadde fiyatları dolar bazında gerçekleşiyor. Yaşanan artışlar da yüzde 150’yi geçti. Hammaddenin fiyatının bitmiş ürüne etkisi yüzde 90 civarında. Üreticilerimiz, marketlerle senelik sözleşme yapıyor. Bu yüzde 90’lık maliyet artışını fiyatlara yansıtsalar marketler kabul etmiyor. Alıcılar ve satıcılar arasında fiyat rekabeti bozulmuş durumda” sözleriyle kaygısını dile getiriyor.
İklimlendirme Sanayi İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Şanal, müşterilerin ani kur dalgalanmasından dolayı ürünlerini bu günlerde almakta imtina ettiğini doğruluyor.
Birkaç gün içinde yüzde 10’u aşan dalgalanma sonrası bu durumun gayet normal olduğunu dile getiren Şanal, şunları kaydediyor:
“Müşteriler yüklü alımlar yapmak istemez. Kurda sürekli iniş çıkışların olması ticaretteki ahenk ve düzeni bozuyor. Son iki ay içinde sürekli dalgalanmalar oldu, kurun stabil olması ticari hayatta istikrarı getirir. Bu haftayı müşteriler bekleyip kura göre hareket ederek geçirecek. Şu anda ben de alıcı olduğum hammadde konusunda bugün almak istemem. Genel formatta bu durum tüm sektörler için geçerli. Sektörde alış ve satışlarda bu hafta için bir durağanlık söz konusu olacak. Kurun normal bir dengede stabil kaldığını hissedince fiyatta da güven oluşacak. Bu doğrultuda sektörde bir hareketlenme olacaktır.”
Yüksek kurun ihracat için ise olumlu bir gelişme olduğuna dikkat çeken Şanal, “Ancak istikrarın olmadığı bir kurda düzenli ticaretin yapılması mümkün değil. İstikrarlı bir artış olabilir, sektör ona göre planları yapar. Sürekli bir çıkış iniş grafiği bizim sektörde olduğu gibi tüm sektörlerin dengelerini bozar” diyor.
Öte yandan kurdaki artış, otomotivde ithal markaları harekete geçirdi. Birçok marka kurdaki artışın süreceği endişesi ile gümrüklerde bekleyen araçları çekti.
Bazı markaların sabah saatlerinde bine yakın aracı gümrükten çektiği aktarıldı.
Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Başkanı Murat Şahsuvaroğlu, kur artışının otomobil fiyatlarına hemen yansıdığını ve satışları olumsuz etkilediğini hatırlatarak, “Özellikle sabah saatlerinde kurdaki artışla sektörde gümrüklerden araç çekildi. Ancak akşama doğru panik azaldı. Kurdaki artışın bu hızda devam etmeyeceğini umuyoruz” dedi.
Sektör temsilcileri, kur artışının ilk etapta sıfır, ardından ikinci el otomobil fiyatlarını yukarı çekeceğini belirtti. Kur artışının düşük ÖTV matrahına giren araç sayısını da azaltacağını belirten yetkililer, bu durumun son dönemde rekor seviyelerde olan otomobil satışlarını da frenleyeceğini söylüyor.
