Erdoğan’ın faizle ilgili sözlerinin Türk Lirası’nda düşüşe yol açması ilk defa yaşanmıyor.
Daha önce de zaman zaman Cumhurbaşkanı’nın sözleri TL’de değer kaybına yol açmış, bunun ardından yükselen kur ile mücadele etmek için Merkez Bankası faizleri düşürmek yerine tam tersine artırmak zorunda kalmıştı.
BBC Türkçe’ye konuşan yabancı analistler de Dolar/TL kurunun yükselmesi sonucu enflasyonun arttığını, bunun da Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) faizi düşürmek yerine artırmasına yol açtığını vurguladı.
Gelişmekte olan ekonomiler uzmanı döviz stratejisti Piotr Matys, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, TCMB’yi kontrol ettiği izlenimi yarattığı sürece Türk Lirası varlıkların yabancı yatırımcılar açısından negatif kalmaya devam edeceğini vurguladı.
Erdoğan’ın TRT’de TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu ile faiz konusunu konuştuğunu belirttiği sözleri en çok tartışma yaratan ifadeleri oldu.
Ekonomistler, bu ifadenin TCMB’nin bağımsızlığı açısından büyük bir soru işareti yarattığını dile getirdi.
Erdoğan, “Bugün Merkez Bankası Başkanımızla görüştüm. Bizim bir defa faizleri düşürmemiz şart, onun için de Temmuz-Ağustos, buraları bulacağız ki faiz düşmeye başlasın” dedi.
Stratejist Piotr Matys, Erdoğan’ın bu sözlerinin ardından “Faizlerde olası bir indirim TL’nin daha da düşmesine yol açacaktır. Bu da enflasyon üzerindeki baskıyı artırır ki, enflasyon zaten yüzde 17’nin üzerinde” diyor ve ekliyor:
“(Şahap Kavcıoğlu) Eğer faizleri artırmayı reddederse, Erdoğan talimatlarını yerine getirmesi için bir başka Merkez Bankası Başkanı atayacaktır.”
Piotr Matys: TCMB bağımsız olamadıkça enflasyon sorunu çözülemez
Erdoğan, dün akşam televizyon ekranında enflasyon ile ilgili olarak, “Faiz yükünü yatırımların, maliyetlerin üzerinden kaldırırsak, maliyet enflasyonunu tetikleyen faiz olduğu için rahatlama dönemine girmiş olacağız. Çünkü bütün mesele maliyet enflasyonundan faiz yükünü kaldırmaktır” dedi.
Türkiye ekonomisi uzun zamandır yüksek enflasyon ile mücadele etmeye çalışıyor.
Nisan ayında enflasyon oranının yüzde 17,14 olduğu açıklandı.
Bu Merkez Bankası’nın enflasyon hedefi olan yüzde 5’in 3 katından bile daha fazla.
Stratejist Matys, TCMB’nin bağımsız hareket edemediği müddetçe Türkiye’nin yüksek enflasyon sarmalından kurtulamayacağı görüşünde:
“Türkiye’nin en güçlü kişisi, yüksek faizin enflasyona yol açtığı gibi geleneksel olmayan görüşleriyle para politikasına müdahale ettiği ve TCMB bağımsız davranamadığı müddetçe enflasyon sorunu çözülemeyecektir.”
Jason Tuvey: Dolar/TL kuru için yıl sonu beklentimiz 9,5
Londra merkezli ekonomik danışmanlık kurumu Capital Economics’in gelişmekte olan piyasalar kıdemli ekonomisti Jason Tuvey, TCMB’nin önümüzdeki hafta yapacağı toplantıda faiz indirmesini beklemiyor.
Ancak Tuvey’e göre TCMB’nin para politikasını gevşetmesi an meselesi.
Tuvey, “Faiz indirimi yakın vadede daha güçlü bir ekonomik büyüme sağlayacaktır ancak bu da enflasyonun yüksek seyretmesine ve enflasyon beklentilerinde çıpanın daha da kaybolmasına yol açar” saptamasında bulunuyor.
Capital Economics’in yıl sonu Dolar/TL kuru beklentisinin 9,5 olduğunu söyleyen Tuvey, “Jeopolitik gerilimin yükselmesi gibi herhangi bir şok, kurda sert yükselişlere yol açabilir. Bu da Merkez Bankası’nın söylemi tersine çevirerek faizleri artırmasına sebep olabilir” diyor.
Tim Ash: TL, 2008’den beri düşüyor
Londra merkezli BlueBay varlık yönetimi şirketi gelişen piyasalar stratejisti Tim Ash ise yabancı yatırımcının TCMB’nin bağımsız olduğuna dair inancını yitirdiğini aktarıyor.
Erdoğan’ın para politikasını yönettiğini ve bu yüzden Kavcıoğlu’nu atadığını düşünen Ash, “Bence Kavcıoğlu göreve geldiğinden beri suyu bulandıracak herhangi bir şey yapmaktan kaçınıyor, ekibi ne derse o yönde karar alıyor” tespitini yapıyor.
“Unutmayalım ki TCMB, 128 milyar doları, TL’yi savunmak için harcadı ancak TL sert olarak düştüğü için bunda başarısız oldu” diyen Ash’e göre turizm tekrar canlanmadıkça ve enflasyon faizlerin altına inmedikçe TCMB faizi indirimine gidemez.
TL, bu yıl en çok değer kaybeden gelişmekte olan para birimi.
Mart ayında Naci Ağbal’ın TCMB başkanlığı görevinden alınarak yerine Kavcıoğlu’nun getirilmesinden beri TL dolara karşı yüzde 16 değer kaybetti.
TL’nin düşüşüne devam edip etmeyeceği sorusuna ise Ash, “Gerçek şu ki TL 2008’den beri düşmeye devam ediyor, değerinin yüzde 80’ini kaybetti. Bu gidişat şimdi neden değişsin ki?” yanıtını veriyor.
KAYNAK: BBC TÜRKÇE – ÖZGE ÖZDEMİR
