2023’te ihracat rekor kırmasına rağmen dış ticaret açığı 106 milyar dolar oldu. ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 70,7’de kaldı. 2022’den sonra en yüksek dış ticaret açığı 2023’te gerçekleşti.
Türkiye’nin dış ticaret açığı 2023 yılında yine 100 milyar doları aşarak 106 milyar dolar oldu. Rekor, 2022 yılında 109,5 milyar dolar ile kırılırken 2023 ikinci en yüksek açık oldu. İhracatta ise yeni bir rekor geldi. Ancak ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 70,7’de kaldı.
Ticaret Bakanlığı 2023 yılı dış ticaret verilerini açıkladı. İhracat 255 milyar 809 milyon dolar, ithalat ise 361 milyar 847 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret açığı 106 milyar 38 milyon oldu. 2022 yılında açık 109,5 milyar dolar olmuştu.
Dış ticaret verileri “Özel Ticaret Sistemi (ÖTS)” ve “Genel Ticaret Sistemi (GTS” diye ikiye ayrılıyor. Türk makamları artık GTS’yi tercih ediyor. GTS verileri 2013 yılından itibaren, ÖTS verileri ise 1923 yılından bu yana mevcut. Uzun döneme dayalı karşılaştırmalarda mecburen ÖTS kullanılıyor. Ticaret Bakanlığı’nın açıkladığı son veriler de GTS.
2023’te ihracat yeni bir rekorla en yüksek seviyeye erişti. 2022’de en yüksek seviyeyi gören ithalat ise 2023’te yüzde 0,5 geriledi.
Genel ticaret sistemine göre 2013-2023 arasında son iki yılda dış ticaret açığı 100 milyar doların üstüne çıkarak rekor kırıyor.
Dış ticaret açığı grafikte görüldüğü üzere önceki yıllarda daha düşük seviyedeydi.
Özel Ticaret Sistemine göre 1996-2022 arasında dış ticarete bakıldığında ise AKP’nin iktidara gelmesiyle ihracat ve ithalatta belirgin kademeli bir artış dikkat çekiyor.
İhracatta 100 milyar dolar sınırı 2007’de aşılırken 2021’de 200 milyar dolar sınırı geçildi. 2022’de ihracatın 250 milyar doları aşmasının ardından iktidar 300 milyar dolara ulaşmayı hedefliyor.
İhracat artarken ithalatta da büyük bir artış söz konusu. 2002’de 52 milyar dolar olan ithalat 2022’de 365 milyar dolara ulaştı.
İhracat, ithalatı ne kadar karşılıyor?
Dış ticaret istatistiklerinde en önemli verilerin başında ihracatın ithalatı karşılama oranı geliyor. Bu oranın yüzde 100’den büyük olması ihracatın ithalattan daha fazla olduğunu gösteriyor. Bu oran 100’den düşük ise ithalat, ihracattan fazla gerçekleşiyor demek.
1996’dan bu yana Türkiye’de en yüksek oran 2019’da yüzde 85 ile görüldü. Bu da son 28 yılda ithalatın her zaman daha yüksek olduğu ve her sene dış ticaret açığı verildiğini gösteriyor.
İhracatın ithalatı karşılama oranı 2021’de yüzde 82 idi; bu oran 2022’de yüzde 68,7’e geriledi. AKP’nin iktidara geldiği 2002’de bu oran yüzde 70 olmuştu. 2023’te ise GTS’ye göre ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 70,7’de oldu.
En fazla ihracat Almanya, ABD ve Irak’a
2023 yılında Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı ülkeler sırasıyla Almanya (21 milyar 94 milyon dolar), ABD (14 milyar 834 milyon dolar), Irak (12 milyar 789 milyon dolar) oldu.
En fazla ithalat Rusya ve Çin’den
Öte yandan 2023’te Türkiye’nin en fazla ithalat yaptığı ülkeler sırasıyla Rusya (45 milyar 611 milyon dolar), Çin (44 milyar 980 milyon dolar), Almanya (28 milyar 685 milyon dolar) oldu.
