Son günlerde TL’deki değer kaybı tekrar hızlanırken, kredi iflas riskini gösteren CDS’ler de hızla yükseliyor. Merkez Bankası’nın (TCMB) sürpriz faiz indirim kararı ile Türkiye’nin risk primi yeniden 400 puanın üzerine çıktı. Halihazırda risk primi sıralamasında Türkiye, zaten uzun bir süredir gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere arasında Arjantin’den sonra en riskli görülen ekonomiler arasında önde gidiyordu.
TCMB’nin yüksek enflasyon ve risklere rağmen iktidarın isteği doğrultusunda faiz indirimine gitmesi ile 5 yıllık CDS primi (kredi temerrüt takası) yeniden yükselişe geçince uzun süredir başa baş olduğu Nijerya’nın da (384) gerisine düştü. Türkiye dün itibarıyla 432 puana yükselen CDS’leri ile Arjantin, Tunus ve Ekvador’un ardından dünya sıralamasında dördüncü sıraya yükseldi. Türkiye’yi Mısır (431 puan), Ukrayna (424 puan) ve Nijerya (401 puan) takip etti.
Cepten çıkan faiz artıyor
Gelişmekte olan ülkeler sıralamasında ise Arjantin’den sonra ikinci sıradaki yerini koruyan Türkiye’yi üçüncü sırada Güney Afrika (208 puan), dördüncü sırada Brezilya (202 puan) ve beşinci sırada Kolombiya (156 puan) takip ediyor. Ülke risklerini açıklayan bir gösterge olan CDS primi, bir ülkenin dışarıdan borçlanma maliyetini belirliyor, ancak sadece bir finansal ürün değil. Aynı zamanda dış borç için vatandaşın cebinden çıkan faizi gösterdiği gibi, yönetim kalitesinin bir göstergesi olarak da yakından izleniyor. Bir ülkenin CDS puanının yüksek olması ekonomik belirsizliğin derinleştiğine, çeşitli nedenlerde kırılganlığın arttığına işaret ediyor.
“Bu kadar yükselmesine şaşırmamak lazım”
Türkiye’nin dış borçlanmada, ABD ve AB’de faizler % 1-2’yi geçmezken dolar veya Euro bazında % 6-7 faizle ancak borç bulabildiğini kaydeden Ekonomi eski Bakanı Ufuk Söylemez, “Kredi derecelendirme kuruluşları S&P, Fitch ve Moody’s ‘yatırım yapılamaz’ notu verdiği, verilerine güvenilmeyen, Merkez Bankası’nın bağımsız hareket edemediği, 10 bin doların da altına düşen kişi başı milli gelire sahip anti-demokratik bir iktidar zihniyetinin hüküm sürdüğü şartlarda, CDS’lerin bu kadar yükselmesine şaşırmamak lazım” yorumunu yaptı.
Kavcıoğlu’nun risk primi yorumu gündem oldu
Faiz indiriminin ardından T24 yazarı Barış Soydan’a konuşan TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu ülke risk primine ilişkin açıklamaları ile gündem oldu. Kavcıoğlu, Türkiye’nin risk priminin bu kadar yüksek olmasına çok anlam veremediğini ifade ederken, CDS’i Brezilya’yı örnek göstererek “zenginlerin saldırılardan korunmak için çok yüksek duvarlar arkasındaki evlerde yaşamak zorunda kalması” olarak anlatması tartışma yarattı.
