Bilgin ile Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, 3600 ek gösterge alternatiflerini Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sundu.
Erdoğan’ın onayının ardından Meclis’e sunulacak yasa teklifine son şekli verilecek ve ardından düzenleme kamuoyu ile paylaşılacak.
Erdoğan’a sunulan taslakta 3 alternatif seçenek bulunuyor.
Hangi seçeneğin uygulanacağına Erdoğan karar verecek.
Dar kapsamlı seçenek sadece polis, hemşire, din görevlisi ve öğretmen olmak üzere 4 meslek grubuna yönelik düzenleme içeriyor. Diğer iki seçenek daha geniş memur gruplarını da içine alacak şekilde düzenlemeler öngörüyor.
3600 ek gösterge kapsamında alınacak devlet memurlarının emekli aylıkları ve ikramiyeleri yeniden hesaplanacak.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 21 Nisan 2019’da sağlık çalışanlarıyla görüşmesinde “Önemli bir kesimi ilgilendiren 3600 ek gösterge meselesini, yıl bitmeden neticelendirmekte kararlı olduğumuzun altını burada bir kez daha çizmek istiyorum” demişti.
Yasa teklifiyle ilgili olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Memur-Sen arasında bir görüşmenin daha yapılması bekleniyor.
Memur-Sen Genel Başkanı Ali Yalçın, yakın zamanda sonlanan görüşmelerin ardından yaptığı açıklamada, “Ek gösterge artışı yapmak emekli maaşı ve emekli ikramiyesini artırmak için son derece önemlidir. 3600’ün altındaki göstergeler için eş değer bir şekilde tazminat yansıtma oranı artışı yapılmaz ise genel memnuniyet için önemli bir konu sorunlu bir konuya dönüşür” demişti.
3600 ek gösterge nedir?
Peki, AKP’nin 2018’deki seçim vaatleri arasında da yer alan 3600 ek gösterge düzenlemesi ne demek ve neyi kapsıyor?
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre “ek gösterge”, kamu çalışanlarının, hizmet sınıflarına ve görev türlerine göre belirlenen bir parametre. 3600, 3000, 2200 ve aşağısı da dahil olmak üzere farklı ek gösterge parametreleri bulunuyor.
Bu parametrenin yüksek olması memurların alacağı maaşın da yükselmesi anlamına geliyor.
Memur emekli aylıklarının hesaplanmasında da beş unsur bulunuyor. Bunlardan ikisi olan ek gösterge aylığı ve emeklilik tazminatı hesabı, ek gösterge parametresine göre hesaplanıyor.
Dolayısıyla kamu çalışanları emekli olduklarında alacakları emekli aylıkları ve emeklilik tazminatları da ek göstergelerine göre değişiyor.
Örneğin ek göstergesi 3600 olan bir memur, hem aylığında hem emekli maaşında hem de emekli tazminatında, ek göstergesi 2200 ya da 3000 olan bir bir memura göre daha fazla hak ediş sağlayabiliyor.
2 milyon 148 bin emeklinin yüzde 24’ünün ek göstergesi bulunmuyor. Memurların yüzde 25’i ise 2200- 3000 düşük gösterge kapsamında çalışıyor.
3600 ek gösterge kimlere verilecek? Maaşları nasıl etkileyecek?
Türkiye’de asker, doktor, müfettiş, mimar ve mühendis gibi bazı meslek grupları, derecelerine göre 3600 ek göstergeyi hak edebiliyorlar.
KESK’e göre ek göstergesi 2200-3600 arasında olanların aylığına yansıyacak tutar 25 hizmet yılı olan bir kamu görevlisi için hesaplanacak tutarın yüzde 75’i olan 1425 TL; ek göstergesi 3600-4800 arasında olanların aylığına yansıyacak tutar 25 hizmet yılı olan bir kamu görevlisi için; 2259 TL olarak hesaplanıyor.
Mart ayı itibarıyla ek göstergesi 2200 olan bir kamu görevlisinin ek göstergesi 3600 yapılır ise emekli aylığına 834 TL artış yansıyor. Bu kişi emekli olmayıp çalışmaya devam ederse, maaşına 329,62 TL yansıyor.
25 yıl hizmet etmiş olan ve 5 bin 242 TL’li emekli aylığı alan memurlar, 1157 TL’lik farkla 6 bin 399 TL alacak; emekli ikramiyeleriyse 205 bin 113 TL’ye yükselecek.
30 yıl hizmet etmiş olan ve 5 bin 592 TL’lik emekli aylığı alan memurlar 1234 TL’lik farkla 6 bin 826 TL alacak; emekli ikramiyeleri 246 bin 135 TL’ye yükselecek.
35 yıl hizmet etmiş olan ve 5 bin 941 TL’lik emekli aylığı alan memurlar 1311 TL’lik farkla 7 bin 252 TL olacak; emekli ikramiyeleri 287 bin 158 TL’ye yükselecek.
2018 seçimlerinde ise Erdoğan polis, öğretmen, din görevlisi ve hemşirelerin 3600 ek göstergeye sahip olamamasını “adaletsizlik” olarak tanımlayarak bu meslek gruplarındaki memurların da 3600 ek göstergeye dahil edileceğini vadetmişti. Ancak AKP’nin seçim vaatlerinde 3600 ek göstergeye dair detay açıklanmamıştı.
3600 ek göstergeyi talep eden meslek grupları da, ücretlendirmede adaletsizlik olduğunu düşünüyor.
Kamu Emekçileri Sendikası Konfederasyonu (KESK), hâlihazırda görev yapan 3,5 milyon civarındaki kamu görevlisinin yaklaşık yarısının Mayıs 2008 tarihinden sonra 5510 sayılı kanuna göre kamu görevine başladığını belirtiyor.
KESK, “Dolayısıyla, yaşlılık aylıklarının düzeltilmesi için öncelikle 5510 sayılı Kanunun getirmiş olduğu sistem değiştirilmelidir. Yaşlılık aylığına esas aylığın hesaplanmasında kullanılan güncelleme katsayısının, 4447 sayılı Kanunda tanımlanan ilk halinde olduğu gibi TÜFE ile gelişme hızının çarpımı olmalıdır” diyor.
Siyasetin gündeminde
Ek gösterge meselesi uzun süre siyasetin de gündeminde oldu. Muhalefet de sık sık bu konuyu gündeme taşıdı.
Gerek Meclis grup toplantılarında gerekse de meslek gruplarını ziyaretlerinde Erdoğan’a seslenen CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, hükümetin 3600 ek gösterge düzenlemesini getirmemesi durumunda, seçimi kazanmalarıyla birlikte kendilerinin getireceğini söylüyordu.
Kılıçdaroğlu, 12 Ekim 2021’de yaptığı grup toplantısında, Erdoğan’ın 2018 seçim vaatlerinden bu yana 41 ay geçtiğini ancak hala bir neticeye ulaşamadığını hatırlatarak şöyle konuşmuştu:
“‘2022’de yapacağız’ diyor. Kaçacak mı 2022’de, ne yapacak? Niye şimdi yapmıyorsun kardeşim? Meclis açık, getir, niye getirmiyorsun? Yine vaadinden kaçacak, yine başka bir gerekçe uyduracak. Ya para yok diyecek, ya başka bir şey diyecek veya beni seçerseniz ben yapacağım diyecek. Artık seni kimse seçmeyecek, sen kusura bakma.”
Erdoğan ise konuyu yeniden getirdiği 14 Kasım’daki Memur-Sen Büyük Türkiye Buluşması’nda “Bizim yıllar önce sözünü verdiğimiz ve hazırlıklarını başlattığımız 3600 ek gösterge meselesini sahiplenmeye çalışan CHP gibi fırsatçılar olduğunu da görüyoruz. Neyse ki milletimizin ve kamu görevlilerimizin hafıza kayıtlarında bunların hepsi de mevcuttur” diye konuştu.
3600 ek gösterge, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in de uzun süre gündemindeydi.
Haziran 2020’de yaptığı bir grup toplantısında Akşener, Erdoğan’a seslenerek “Trollerin sanal ama; 3600 ek gösterge bekleyenler, EYT’liler gerçek” ifadelerini kullanmıştı.
Akşener, Nisan 2021’deki bir grup toplantısında kürsüye emekli polis memuru Erdinç Emecan’ı davet etmişti.
Kendisinin ortaokul mezunu bir emekli polis olduğunu ve 2988 TL maaş aldığını belirten Emecan, 3600 ek göstergenin yürürlüğe girdiği 1995 yılından bu yana bu gösterge için mücadele verdiklerini belirterek, “3600 ek gösterge alırsam maaşım gerçekten 3600 lira olacak” demişti.
