UNESCO Küresel Eğitim İzleme (GEM) Raporu ve BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) bugün başlayan Dünya İnsani Zirvesi öncesinde ortaklaşa bir politika belgesi yayınladı.
Belgedeki verilere göre, mülteci çocuklarının sadece yüzde 50’si ilkokula, ergen yaştaki mültecilerin sadece yüzde 25’i ortaokula devam ediyor.
Belgede, zorla yerinden edilenlerin tümünün, yerlerinden edildikten sonra üç ay içinde eğitime erişimlerinin sağlanması çağrısı da yer alıyor.
Ayrıca, ülkeler ve ülkelerin insani yardım ve kalkınma alanındaki ortakları, zorla yerinden edilenlerin ulusal eğitim planlarına dahil edilmesini ve bu grupların eğitim durumunu ve kaydettikleri ilerlemeyi izlemek üzere daha iyi veri toplanmasını acilen sağlamaya davet ediliyor.
Okula devam edemeyen mülteci çocuklarla ilgili veriler ülkeden ülkeye değişiyor.
Mısır’da, İran İslam Cumhuriyeti’nde ve Yemen’de seçilmiş mülteci kamplarında ilkokula devam oranları ortalama yüzde 80, Pakistan’da sadece yüzde 40, Etiyopya’da ise yüzde 50.
Belgedeki verilere göre, mültecilerin ortaokula erişimi ise pek çok ülkede daha sınırlı: Kenya, Pakistan ve Bangladeş’te 12-17 yaşındaki ergen mültecilerin yüzde 5’inden azı ortaokula devam ediyor.
Bazı ülkelerde çocukluğun erken dönemlerinde eğitim çok sınırlı. Bu oran 2015 rakamlarına bakılırsa Türkiye’de sadece yüzde 7.
Politika belgesindeki kampların dışında yaşayanlarla ilgili seçilmiş verilere göre, okul yaşındaki Suriyeli mültecilerin Ürdün’de sadece yüzde 50’si, Türkiye’de ise yüzde 30’u okula devam ediyor.
UNESCO Genel Müdürü Irina Bokova okula devam edebilmenin çocukların korunmasına da olanak sağlayacağını vurguladı.
“Şimdiye kadar görülmedik sayıda insan zorla yerlerinden edilmiştir ve bu durum eğitim sistemlerine çok büyük bir yük getirmektedir. Ancak bu çocuklar ve gençler için eğitim özellikle büyük bir önem taşımaktadır: Bu çocuklar ve gençler, sırf okula devam etmeleri nedeniyle insan kaçakçılığına, yasadışı evlat edinilmeye, çocuk yaşta evlendirilmeye, cinsel istismara ve zorla çalıştırılmaya karşı daha iyi korunmuş olmaktadırlar”.
VERİ TOPLAMA ZOR
UNESCO GEM Raporu Müdürü Aaron Benavot, hareket halindeki insan topluluklarıyla ilgili bilgi toplamanın zor, hatta bazen imkansız olduğunu dile getirdi.
“Elimizdeki az miktarda bilgi, kamplarda yaşayanlarla ilgilidir. Ancak dünyadaki mültecilerin yarıdan fazlası kentlerde yaşamaktadır. Kentlerde yaşayanlarla ilgili bilgimiz ise, bilgi sistemleri bu grupları izlemediğinden, daha da sınırlıdır. Kentlerde yaşayan bu insanların kim olduklarını, neler çektiklerini ve ihtiyaçlarına etkili bir biçimde cevap verip veremediğimizi bilmemiz gerekir.”
Raporda da ülke içinde yerinden edilmiş insanlarla ilgili güvenilir verilerin sınırlı olduğuna da dikkat çekildi.
“Ancak alınan bilgilerden, söz konusu grupların yerlerinden edilmesinin zaten yetersiz olan eğitim sistemlerine çok büyük bir yük getirdiği anlaşılmaktadır.
Örneğin Nijerya’da, 42 kamptan 19’unda, Boko Haram’ın saldırıları nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalan çocuklar 2015 Haziran ayında herhangi bir eğitim imkanına erişim sağlayamadılar.
Irak’ta 2015 yılında ülke içinde yerlerinden edilen çocukların ve ergen yaştakilerin sadece yüzde 32’si herhangi bir eğitim imkanına erişim sağlayabildi.
“Yemen’de, Lahj valilik bölgesinde, okul çağındaki ülke içinde evlerini terk etmek zorunda kalan çocukların sadece üçte biri okula devam edebiliyordu.
Kız çocuklarının mülteciler arasında en olumsuz etkilenen gruplar arasında olduğu da vurgulandı.
“2015 yılında Kenya’daki Kakuma kamplarında, ilkokul öğrencilerinin sadece yüzde 38’i kız öğrencilerden oluşuyordu.
“Mülteci kız çocukları arasında çocuk yaşta evliliklerin yapıldığından ve 12-19 yaş aralığında olanların hamile kaldığından sıklıkla söz edilen Pakistan’da kız çocukların okulu bırakma oranı yüzde 90’lara kadar çıkıyor.
“Kız çocukları ve kadınlar dünyadaki ülke içinde yerinden edilmiş insan nüfusunun yüzde 70’ini oluşturuyor ve bu grup eğitimde en geri kalmış gruptur.
“Irak’ta, Necef valiliği bölgesinde 15-17 yaşındaki kız çocuklarının yüzde 81’i okula gitmezken, aynı yaş grubundaki erkek çocukları arasında bu oran yüzde 69’dur.
“Afganistan’da kent ortamlarında yaşayan ülke içinde yerinden edilmiş kadınların sadece yüzde 1’i okuma yazma bilirken, ülke içinde yerinden edilmiş erkekler arasında bu oran yüzde 20 idi.”
KAYNAK: BİANET
