Rus güçleriyle savaşan Ukrayna, ABD’den tam olarak ne istiyor ve nelere ihtiyaç duyuyor?
Ülkesi Rus işgali altında olan Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, bugün Beyaz Saray’da olacak.
Zelenskiy, New York’taki BM Genel Merkezi’ne yaptığı ziyaretin ardından ABD’li mevkidaşıyla bir araya gelerek görüşmelerde bulunacak.
Peki Ukrayna, Washington’dan tam olarak ne istiyor ve nelere ihtiyaç duyuyor?
1. Yardımların devamı
Başkan Joe Biden, Rusya’nın, Ukrayna topraklarından çıkarılmasına destek için Kiev’e 24 milyar dolarlık ilave güvenlik ve insani yardım sağlamaya çalışıyor.
Ancak Biden yönetiminin, Kiev’e “ne kadar sürerse sürsün” yardım sözüne rağmen, federal harcamalar konusunda Kongre’de büyüyen siyasi çıkmaz bu girişimi belirsiz kılıyor.
Zira Cumhuriyetçi Partili vekiller, bütçe kesintileri için bastırıyor ve ay sonunda hükümetin kapanması söz konusu.
Ukrayna savaşını inceleyen Leeds Üniversitesi’nden araştırmacı Georgian Taylor, “ABD iç kamuoyunda, özellikle de hükümet düzeyinde derin bölünmeler var. Zelenskiy bu yardımı alabilmek için son bir hamle yapacak.” diyor.
2. ABD’nin desteğini arttırmak
Uzmanlara göre, Washington’daki açmazın ardında giderek büyüyen bir partizan bölünme yatıyor.
“Önce Amerika” diyen Cumhuriyetçi bazı isimler Ukrayna’ya yardımı tamamen durdurmak istiyor.
Euronews’e konuşan Taylor, “ABD tarafında daha fazla mali destek konusunda bir endişe var.” diyor ve sağcıların, Kiev’e verilen “açık çeki” giderek daha fazla eleştirdiğini dile getiriyor.
Ukrayna liderinin New York ve Washington ziyaretlerinde siyasi yelpazenin iki kutbundaki ABD’li vekillerle görüşerek konuyu izah etmeye çalışması muhtemel.
Taylor’ın iddiasına göre Zelenskiy, Donald Trump’ın yeniden iktidara gelebileceği 2024 başkanlık seçimleri öncesinde desteğini arttırmak isteyecektir.
Halihazırda çeşitli suçlamalarla karşı karşıya olan eski başkan, mart ayında “tüm ölümlerin durmasını istiyoruz” dedi.
Bu, Rusya’ya karşı savaşta Ukrayna’yı destekleme taahhü olarak yorumlanmadı.
CNN’in geçen ay yaptığı bir ankete göre de Amerikalıların çoğu Ukrayna’ya daha fazla para verilmesine karşı çıktı.
Yüzde 55’i de Amerikan Kongresi’nin daha fazla fon sağlanmasına izin vermemesi gerektiği yönünde görüş beyan etti.
3. Karşı saldırıya güven aşılamak
Taylor, Ukrayna’nın karşı harekatta kaydettiği ilerlemenin iki liderin görüşmesinde mutlaka gündeme geleceğininin altını çiziyor.
ABD’li araştırmacı, “Bu tartışılması çok zor bir konu zira fazlaca faktör var. Ama bence ABD daha fazla ilerleme kaydedildiğini görmek istiyor. Ancak Kiev’in savaş alanında kazanımlar elde etmesi gerektiği yönünde yoğun bir baskı olacağını sanmıyorum. Çünkü çok güçlü bir iddia ve özellikle de savaşa doğrudan dahil değilseniz.” değerlendirmesinde bulunuyor.
Milyarlarca dolarlık Batılı silahlarla donatılan Kiev, haziran ayında Rus güçlerine yönelik karşı saldırıya geçti. Moskova’nın sert direnişi nedeniyle ilerlemenin “yavaş” olduğu ifade ediliyor.
King’s College’dan araştırmacı Dr. Jade McGlynn, Zelenskiy’nin Biden’a savaşla ilgili “daha stratejik bir vizyon” aktarabileceğini söylüyor ve Batı ile Ukrayna’nın çatışma anlayışları arasındaki “çarpıcı farklılıklara” işaret ediyor.
Ukraynalı lider, Kiev’in neden Rus güçlerini “topraklarından tamamen çıkarmak” olarak tanımlanan tam bir zafer kazanması gerektiğini de anlatmak isteyecektir.
McGlynn, Kiev’in çatışmaları durdurması karşılığında Moskova’ya ele geçirdiği toprakları vermesi gerektiği yönündeki argümanlara atıfta bulunarak, “Batı’daki bazılarının bakış açısına göre, savaş giderek barışa ihtiyaç duyulduğu ve barışın da uzlaşmayı gerektirdiği şeklinde çerçeveleniyor.” diyor.
Ancak McGlynn, Rusya’nın Ukrayna’nın doğusunda 2014 yılında başlayan vekalet savaşına atıfla Ukrayna’nın “uzlaşının işe yaramadığına dair yeni kanıtlara” sahip olduğu tezini de dillendiriyor ve ekliyor:
“Ukraynalıların büyük çoğunluğu toprak konusunda taviz vermek istemiyor zira bu durum Ukrayna’nın ve Ukraynalı yeni neslin geleceği için bir tehdit. Savaşı bazı Batılı gözlemcilerin düşündüğünden çok daha karanlık terimlerle ölçüyorlar.”
4. Daha fazla silah
Gündemdeki bir diğer konu da muhtemelen silah olacak. Ukrayna’nın güney ve doğudaki saldırıları nedeniyle daha fazla silah ve mühimmata ihtiyacı var.
McGlynn, “Ukraynalılar ille de yeni silahlar istemeyecek. Asıl mesele bunları zamanında almak… Kilit nokta bu. Çünkü vaat edilenlerin büyük bir kısmı ya gecikti ya da ülkeye ulaşması çok uzun sürdü.” şeklinde konuşuyor.
Zelenskiy, nisan ayında dünya liderlerini, ülkesine daha fazla silah sağlanmasındaki gecikmelerin hayatlara mal olduğu konusunda uyarmıştı.
Kiev’in silah ihtiyacı, Ukrayna Devlet Başkanı dahil yetkililerin, hava koşullarının savaşmayı zorlaştırmasına rağmen ülkenin karşı taarruzunun bu kış durmayacağını söylemesiyle daha da acil bir hal alıyor.
Geçen yıl aylar süren duraklama, bazılarına göre Rusya’ya savunmasını güçlendirmek için zaman kazandırdı ki bu Ukrayna’nın harekatını çok daha zorlaştırdı.
5. NATO üyeliği
Şubat 2022’deki Rus işgalinin ardından Ukrayna, NATO’ya katılma çabalarına hız verdi.
Ancak ABD öncülüğündeki askeri ittifakın Eylül 2022’de Kiev’in hızlı üyelik talebini reddetmesiyle bu iddialı girişim hüsrana uğradı.
“Zelenskiy sürekli olarak NATO’nun tanınması için bastırıyor” diyen Taylor, bu konunun Beyaz Saray’da konuşulacağı görüşünde.
Rusya ve Kuzey Kore arasındaki yakınlaşmanın her iki ülke liderlerinin geçen hafta bir araya gelmesiyle “NATO görüşmelerini daha kapsamlı hale getirebileceğini” öne sürüyor.
Taylor Euronews’e, “Çatışmanın Ukrayna sınırlarının dışına taşıp taşmayacağını bilmiyoruz. Bu risk her zaman var. Biden ve Zelenskiy bir araya geldiğinde odaklanılması gereken çok daha acil konular var.” ifadelerini kullanıyor.
Bazı gözlemciler Ukrayna’nın NATO üyeliğini, ülkenin ve Avrupa’nın gelecekteki barışını sağlamanın en iyi yolu olarak görüyor ve güvenlik şemsiyesinin olası Rus saldırganlığını caydıracağı görüşünü benimsiyor.
Ancak Euronews’e konuşan uzmanlar, Kiev’in ittifaka katılmaması için daha geniş çaplı bir savaş riski, Kiev’in hazırlıklı olmaması ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in olası propaganda zaferi gibi nedenler olduğunu dile getiriyor.
