Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün 1995’ten bu yana her yıl yayımladığı Yolsuzluk Algı Endeksi’nin 2022 raporuna göre, 2021’de 96. sırada olan Türkiye, 2022’de 180 ülke arasında 36 puan ile 101. sıraya geriledi. Endeksle ilgili yapılan açıklamada, “Türkiye’nin Uluslararası Mali Eylem Görev Gücü tarafından 2021’de gri listeye alınmasının yanında Rusya-Ukrayna Savaşı sonrası ülkeye giren kayıt dışı para miktarının arttığına ilişkin iddialar, yargının politikleşmesi, sivil toplum alanının daralması, muhalefetin yaşadığı baskılar ve AİHM kararlarına uyulmaması gibi etkenlerden dolayı Türkiye’nin, düşüş yaşayarak bu trendinin devam ettiği düşünülmektedir. Türkiye, son 10 yıl içerisinde en çok puan kaybeden ülkeler arasında yer aldı” denildi.
Uluslararası Şeffaflık Derneği’nin rapordan yola çıkarak hazırladığı basın duyurusuna göre; Türkiye, bir önceki yıla kıyasla 2 puan kaybederek beş sıra düşüş yaşadı. 2021’de 96. sırada yer alan Türkiye, 2022’de ise 36 puan ile 180 ülke arasında 101.sıraya geriledi. Araştırma yöntemine göre, 0 puan en yüksek yolsuzluk algısına işaret ederken, 100 puan ise en düşük yolsuzluk algısına işaret ediyor.
Türkiye’nin son 2 yıldır toplam 15 sıra gerilediği ve düşüş trendinin devam ettiği belirtilen açıklamada, “Türkiye’nin Uluslararası Mali Eylem Görev Gücü tarafından 2021’de gri listeye alınmasının yanında Rusya-Ukrayna Savaşı sonrası ülkeye giren kayıt dışı para miktarının arttığına ilişkin iddialar, yargının politikleşmesi, sivil toplum alanının daralması, muhalefetin yaşadığı baskılar ve AİHM kararlarına uyulmaması gibi etkenlerden dolayı Türkiye’nin, düşüş yaşayarak bu trendi devam ettiği düşünülmektedir. Yolsuzluk Algı Endeksi 2022 sonuçlarına göre Türkiye, son 10 yıl içerisinde en çok puan kaybeden ülkeler arasında yer aldı. Bunun yanında, en çok puan kaybeden ülkeler Avusturya, Avustralya, Lüksemburg Malezya, Pakistan, Kanada, İngiltere, Mali, İran, Bosna Hersek oldu” denildi.
Endekse göre Türkiye’nin, Avrupa Birliği (AB) ülke sıralamasında sonuncu, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) üyesi ülkeler sıralamasında en düşük ikinci sırada, G20 ülkeleri arasında sondan dördüncü sırada yer aldığı kaydedildi. Açıklamada, “2013’te Doğu Avrupa ve Orta Asya ülkeler grubunda lider konumda bulunan Türkiye, 2022 yılında yine sondan dördüncülüğe düşmüştür. Türkiye, küresel sıralamada ekonomik, sosyal ve politik istikrarsızlıkların yoğun olduğu, demokrasi ile tanışmamış birçok ülkenin gerisinde kalarak 180 ülke arasında 101. sıraya yerleşmiştir” ifadesine yer verildi.
Yolsuzluk Algı Endeksi’nde Danimarka 90 puan ile birinci iken, onu 87 puanla Yeni Zelanda ve Finlandiya, 84 puanla Norveç, 83 puan ile İsveç ve Singapur takip etti. Somali ise 12 puan ile yolsuzluk algısının en fazla olduğu ülke olarak endeksin sonuncusu oldu. 13 puan ile Suriye ve Güney Sudan ise sondan ikinci ve üçüncü ülkeler arasında yer aldı. Açıklamada, “2022 Yolsuzluk Algı Endeksi sonuçları, temel demokratik ilkelerin, hukuk devletinin ve medya özgürlüğünün yolsuzlukla mücadelenin vazgeçilmez unsurları olduğunu göstermektedir” denildi.
“Türkiye’de yolsuzluğun yaygınlaşmasını ve sıradanlaşmasını sağlayan cezasızlık uygulamaları sürmekte”
Açıklamada, Türkiye ile ilgili şunlar kaydedildi:
“Türkiye’de yolsuzluğun yaygınlaşmasını ve sıradanlaşmasını sağlayan cezasızlık uygulamaları sürmektedir. Bütçe şeffaflığı ve kamu kaynaklarının kullanımına ilişkin hesap verebilirlik konusunda temel ihlaller bulunmaktadır. Medya, sivil toplum ve toplumsal hareketlere karşı baskıcı politikalar sürmektedir. Bunlara karşın, denge ve denetleme mekanizmaları hızla güçlendirilmeli; yargı erki hızlı bir şekilde bağımsız ve tarafsız bir yapıya kavuşturulmalı ve kurumlar yolsuzlukla mücadele gücünü ve kapasitesini yitirmemelidir. Türkiye, uluslararası sözleşmelerden doğan yükümlülüklerini yerine getirmeli; Avrupa Birliği’ne katılım sürecine hızlı bir şekilde tekrar geri dönmeli; ulusal seviyede hukukun üstünlüğünü sağlamaya ve demokratik ilke ve değerlerin yeniden güçlenmesine öncelik vermelidir.
Yolsuzluk Algı Endeksi’nin metodolojisi her ülke için en az 3 uluslararası kurumun yürüttüğü araştırmanın bulgularına dayanarak hazırlanan 2022 Yolsuzluk Algı Endeksi; uzmanların, sivil toplum örgütlerinin ve iş dünyası temsilcilerinin kamu kesimindeki yolsuzluğa dair algılarını yansıtmaktadır. Araştırma metodolojisine göre 0 puan en yüksek yolsuzluk algısına, 100 puan ise en düşük yolsuzluk algısına işaret etmektedir. Bu yıl, Türkiye’nin puanı belirlenirken bulguları kullanılan 9 araştırma sırasıyla; Global Insight Country Risk Ratings, Bertelsmann Foundation Transformation Index, IMD World Competitiveness Yearbook, Bertelsmann Foundation Sustainable Governance Index, World Justice Project Rule of Law Index, PRS International Country Risk Guide, World Ekonomic Forum, Varieties of Democracy Project, Economist Intelligence Unit Country Ratings’dir.”
