Parlamentoda en fazla sandalyeye sahip olan 5 Yıldız Hareketi’ndeki bölünme, koalisyon hükümetinin geleceğini de tartışmaya açtı.
5 Yıldız Hareketi son günlerde, destek kaybı, iç çekişmeler ve Ukrayna savaşı konusundaki pozisyon farklılıkları nedeniyle gündemdeydi. Teknokrat Başbakan Mario Draghi liderliğindeki geniş katılımlı koalisyon hükümetine dahil olan hareketin lideri Giuseppe Conte, hükümetin Ukrayna’ya silah desteği vermesine karşı çıkıyordu.
Conte, Ukrayna’ya silah desteği sağlanmasının savaşı daha da uzatacağını savunuyor. İtalya’da yapılan anketler de halkın çoğunluğunun silah desteğine karşı çıktığını gösteriyor.
Draghi’den önce başbakanlık koltuğunda oturan Conte ile 5 Yıldız Hareketi’nin önemli isimlerinden, Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio arasında silah yardımı konusundaki anlaşmazlık son birkaç günde zirveye ulaştı.
Di Maio, 5 Yıldız yönetimini “olgunluktan uzak” hareket etmekle suçladı, AB ve NATO karşıtı kararlardan kaçınılması mesajı verdi. Bu atışmanın ardından geçen hafta sonunda Di Maio’nun hareketten atılması gündeme geldi.
‘Savaş medyatik bir şov değil’
Parti içi anlaşmazlık çözülemeyince Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio, Salı akşamı 5 Yıldız Hareketi’nden ayrıldığını açıkladı.
İtalya basınına göre Di Maio, kendisiyle birlikte hareketten ayrılan bazı milletvekili ve senatörlerle birlikte parlamentoda yeni bir grup kuracak.
“Gelecek İçin Birlikte” isimli gruba ilk aşamada 5 Yıldız Hareketi’nden 50 kadar parlamenterin dahil olması bekleniyor.
Di Maio bu akşam yaptığı açıklamada, eski partisini düşen halk desteğini artırmak için hükümetin istikrarını tehlikeye atmakla ve sorumsuz davranmakla suçladı.
Rusya’nın Ukrayna işgali sürerken Avrupa’nın birlik içinde hareket etmesi gerektiğini belirten Di Maio, “Tarihin yanlış tarafında duramayız, özgür dünyanın yanında durmalıyız. Savaş medyatik bir şov değil” dedi.
‘İki dönem’ kuralı etkisi
Öte yandan Di Maio ve destekçilerinin 5 Yıldız Hareketi’nden kopmasının altında başka nedenler yattığını savunanlar da var.
AB’ye mesafeli, sistem karşıtı popülist bir hareket olarak doğan 5 Yıldız Hareketi’nin iç tüzüğü, parlamenterlerin en fazla iki dönem görev yapmasını öngörüyor.
İlk olarak 2013’te parlamentoya giren, 2018’de de yeniden seçilen Di Maio parti tüzüğü değişmezse gelecek sene yapılması planlanan seçimlerde aday olamayacaktı. Hareket içinde bu kuralın değiştirilmesi yönünde tartışmalar sürüyordu.
Luigi Di Maio, Conte’den önce 5 Yıldız Hareketi’nin siyasi liderliğini yapıyordu. Partinin nüfuzlu isimlerinden olan Di Maio ve destekçilerinin ayrılmasıyla 5 Yıldız’ın geleceği de tartışmaya açıldı.
‘5 Yıldız Hareketi bugün öldü’
2018 genel seçimlerinde oyların yüzde 32’sini alarak en büyük parti olan 5 Yıldız Hareketi bugün bu desteğin çok uzağında. Son anketlere göre hareket bugün yüzde 12 civarında destekle dördüncü parti konumunda.
5 Yıldız, 2018’deki son seçimlerden bu yana parlamenterlerinin yaklaşık 3’te birini kaybetmişti.
Bu ay yapılan kısmi yerel seçimlerde de başarısız bir tablo sergileyen 5 Yıldız Hareketi içinde gerginlik tırmanıştaydı.
Hareketin sistem karşıtı-popülist ruhuna yakın kanadı ile Di Maio’da vücut bulan, iktidar tecrübesi sonrası kurumsallaşmış kanadı arasındaki çekişme bölünmeyle sonuçlandı.
Bölünmenin ardından bir sonraki seçimlerde 5 Yıldız Hareketi’nin varlık gösterip gösteremeyeceği tartışmaya açıldı.
Eski Başbakan ve Yaşayan İtalya partisi lideri Matteo Renzi, Di Maio’nun ayrılık kararı üzerine “5 Yıldız Hareketi 21 Haziran 2022’de öldü” dedi.
Luigi Di Maio da Salı akşamı yaptığı konuşmasında, 5 Yıldız Hareketi’nin “yarından itibaren artık parlamentodaki en büyük grup olmayacağını” vurguladı.
Mevcut parlamentodaki en büyük partinin bölünmesi, geniş katılımlı koalisyon hükümetinin akıbetiyle ilgili soru işaretleri de yaratıyor.
Eski Avrupa Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi, koronavirüs pandemisi ve pandeminin ekonomik etkileriyle mücadele amacıyla geçen yıl Şubat ayında dışarıdan başbakan olarak atanmıştı.
KAYNAK: BBC TÜRKÇE – ÖVGÜ PINAR
