Afganistan’da ABD’nin çekilmesiyle kontrolü ele geçiren ve geçici hükümet kuran radikal İslamcı örgüt Taliban, nakit para kıtlığından maaş ödeyemez haldeyken, Merkez Bankası’nın dondurulan milyarlarca dolarlık rezervlerinin serbest bırakılmasını talep etti.
Afganistan’ın ABD ve Avrupa’daki merkez bankaları ile denizaşırı ülkelerde bulunan milyarlarca dolarlık malvarlığı, ağustos ortasında Taliban’ın Batı destekli hükümeti devirip iktidara el koymasından beri dondurulmuş durumda.
Reuters, kız çocuklarıyla kadınların eğitim almasına ve çalışmasına engeller getiren Taliban’ın maliye bakanlığının, ‘ülke rezervlerini kullanabilmek için hükümetin kadınların eğitim alması dahil insan haklarına saygı göstereceği’ beyanında bulunduğunu haberleştirdi.
‘O para Afgan ulusuna ait’
Reuters’e konuşan Maliye Bakanlığı Sözcüsü Ahmed Veli Hakmal “O para Afgan ulusuna ait. Sadece bize paramızı verin. Parayı dondurmak etik değil ve tüm uluslararası yasalarla değerlere aykırı” dedi.
Reuters’e konuşan Afgan Merkez Bankası Yönetim Kurulu üyesi Şah Mihrabi, ‘Avrupa’ya doğru göç dalgası tetikleyebilecek ekonomik çöküşten kaçınılması için’ Almanya başta olmak üzere Avrupa ülkelerine rezervlerin serbest bırakılması çağrısı yaptı.
‘Ekmek bulamayan Afganlar Avrupa’nın yolunu tutar’
Mihrabi “Durum umutsuz ve nakit miktarı azalıyor. Şu anda sadece Afganistan’ın yıl sonunu görmesine yetecek kadar para var” diyerek ekledi:
“Afganistan paraya erişim sağlayamazsa, bundan en ağır etkilenecek Avrupa olacaktır. Ne ekmek ne de ekmek alacak para bulmak iki kat sorun demektir. Çaresiz kalan insanlar, Avrupa’nın yolunu tutacaktır.”
‘LGBT, şeriata aykırı’
Maliye Bakanlığı Sözcüsü Hakmal, ‘Taliban’ın erkeklerle aynı sınıflarda olmayacak şekilde harem-selamlık halinde kadınların eğitim görmesine izin vereceğini, insan haklarına saygı göstereceğini, ancak İslam hukukunun eşcinsel haklarını içermediğini’ söyledi: “LGBT… bu bizim şeriat yasalarımıza aykırı.”
‘ABD 9 milyar doları salmıyor, Almanya 450 milyon doları bıraksın’
ABD yönetiminin elinde bulunan 9 milyar dolarlık Afgan rezervlinin büyük bölümünü serbest bırakmayacağını açıklamasına karşın Avrupa’nın bu adımı atabileceği umudunu dile getiren Merkez Bankası Yönetim Kurulu üyesi Mihrabi, elinde yarım milyar dolarlık Afgan rezervi olan Almanya ve diğer Avrupa ülkelerinin bu fonları serbest bırakması gerektiğini söyledi.
‘Merkez Bankası rezervlerinin 431 milyon dolarının Alman kredi bankası Commerzbank’ta, 94 milyon dolarının Alman Merkez Bankası Bundesbank’ta dondurulmuş halde bulunduğunu’ aktaran Mihrabi, ‘Afganistan’ın yerel para birimini ve fiyatları sabit tutmak suretiyle kapıya dayanan krizi önlemek için her ay 150 milyon dolara ihtiyaç duyduğunu, her türlü para transferinin bir denetçi kurum tarafından izlenmesine açık olduğunu’ belirtti.
Bankalar hükümetlere bağlı
Afgan rezervlerinin 660 milyon dolarını da küresel merkez bankaları için şemsiye grup olan İsviçre’deki Uluslararası Ödemeler Bankası elinde tutuyor. Taliban’ın Reuters’e açıklamalarıyla ilgili üç banka da yorum yapmaktan kaçındı.
