ABD’de 5 Kasım’da yapılacak Başkanlık Seçimleri öncesinde milyonlarca seçmen ön seçimlerde oy kullandı. Süper Salı adıyla bilinen günde Cumhuriyetçi Parti 15, Demokrat Parti ise 16 eyalette ön seçim yaptı.
Oy sayımı devam ederken Başkan Joe Biden tüm eyaletlerde önde gidiyor. Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı olmak için yarışan eski ABD Başkanı Donald Trump’ın Vermont hariç, tüm eyaletlerle kazanması bekleniyor.
Trump bu sonuçla partisinin başkan adayı olmaya oldukça yakın.
Demokrat Parti’de ise Biden’ın karşısında ciddi bir rakip yok.
Trump’ın Alabama, Arkansas, Colorado, Maine, Massachusetts, Kuzey Carolina, Oklahoma, Tennessee, Texas ve Virginia’da kazanması bekleniyor.
Biden’ın da aynı eyaletler ve Utah ve Vermont’da da kazanacağı öngörülüyor. Biden ayrıca, Iowa’daki ön seçimi de galibiyetle tamamladı.
Cumhuriyetçilerde ise, Vermont eyaletinde başa baş geçen seçim mücadelesinde Trump’ın adaylıktaki rakibi Nikki Haley kazandı.
5 Kasım’daki seçimin, Biden ve Trump arasındaki 2020 yarışının bir tekrarı olacğı artık neredeyse kesin gibi.
Ancak uzmanlar, Süper Salı ön seçimlerini Biden ve Trump’ın farklı eyaletlerde, farklı gruplar arasında aldığı desteğin bir sınavı olarak inceliyor. Sandık çıkışı anketlerinde seçmenlere başlıca kaygılarına dair sorular da soruluyor.
Trump farklı eyaletlerde zafer üzerine zafer kazanırken, CBS’in yaptığı sandık çıkışı anketleri, Kuzey Carolina ve Virginia olmak üzere iki önemli eyaletteki seçmenler için göç ve ekonominin önemli meseleler olduğunu gösterdi.
Anketlere göre ayrıca, bu iki eyaletteki Cumhuriyetçilerin çoğu, Trump’ın Biden’ın 2020 seçimlerini aslında kazanmadığı yönündeki temelsiz iddiasına inanıyor.
Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayını belirleyecek 2 bin 429 delegenin 874’ü bugün seçilecek. Demokrat Parti’de ise bu sayı en az 1420. Bu nedenle Süper Salı, başkan adaylarının netleşmesi açısından önemli.
Cumhuriyetçi Parti’de başkan adayı olmak için 1215 delegenin desteği gerekiyor. Demokrat Parti için ise bu sayı 1968.
Ön seçimlerin nasıl yapılacağına dair ABD Anayasası’nda herhangi bir düzenleme olmadığı için bunun usulleri eyalet yasalarıyla belirleniyor.
Ön seçimler, iki farklı türde yapılıyor.
Bunların ilki, az sayıda eyalette eyalet düzeyinde yapılan parti toplantıları (“caucus”). Burada herhangi bir oy kullanılmıyor. Katılımcılar toplantıların yapıldığı alanlarda destekledikleri adaya ayrılan bölgeye geçip burada duruyor ve yapılan sayım sonucu hangi adayın daha çok destek aldığına karar veriliyor.
Daha yaygın olan ikinci yol ise oy kullanma usulüyle yapılan (“primaries”) ön seçimler. Bunlar genel seçimlerdeki gibi gizli oyla yapılıyor ve genellikle sadece parti üyeleri oy kullanabiliyor.
Kazandıkları oy sayısına bağlı olarak, her adaya Temmuz ayındaki ulusal kongrede kendilerini temsil edecek belirli sayıda delege veriliyor.
Yapılan ön seçimler sonucunda en yüksek sayıda delegenin desteğini alan isim, partinin başkan adayı oluyor. Başkan adayı, partinin büyük kurultayında resmi olarak açıklanıyor.
