Ukrayna savaşında ikinci aya girilirken Rus birliklerinin ilerlemesinin yavaşladığı, hatta yer yer durduğuna yönelik Batı kaynaklı haberler, “Rus ordusu Ukrayna’da tökezledi mi?” sorularını beraberinde getirdi.
Son olarak İngiltere Savunma Bakanlığı, Ukrayna birliklerinin başkent Kiev’in doğusundaki 35 kilometrelik alanda bulunan kent ve savunma hatlarının kontrolünü yeniden ele geçirdiğini bildirdi. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) güvenlik yetkilileri de Rusya’nın hassas güdümlü füzelerinde ciddi sorunlar bulunduğunu belirtiyor. Reuters haber ajansına konuşan üç ABD’li yetkili, yüksek teknolojili füzelerde isabet oranının yüzde 40’lara kadar düştüğünü belirtti.
Dün gece de Ukrayna’da Cumhurbaşkanı danışmanı Oleksey Arestoviç, Rus birliklerinde Kiev’in kuzeybatısından kent merkezine doğru hareketliliğin durduğunu belirterek Ukrayna ordusunun karadan ve havadan saldırıları püskürttüğünü kaydetti.
Moskova’dan, askeri operasyonun önceden planlandığı gibi ilerlediği yönünde ısrarlı açıklamalar gelse de tarafların verilerini bağımsız kaynaklarca teyit etme imkanı son derece sınırlı.
Bazı savunma uzmanları, yıllardır ABD ve NATO tarafından eğitilen ve son dönemde artan askeri yardımlarla moral kazanan Ukrayna ordusunun yeni bir özgüven kazandığı görüşünde. Yirmi yıllık bir süreçte ordu modernizasyonu, yüksek teknolojili silahlar ve profesyonelleşmeye milyarlarca dolar yatırım yapan Rus ordusunun Ukrayna savaşına hazırlıklı olmadığının ortaya çıktığı, Rus ordusunun koordinasyon ve tedarik sorunları yaşadığı ve askerlerin moralinin düşük olduğu yönündeki değerlendirmeler de sık sık duyulur oldu. NATO’nun hesaplamalarına göre Ukrayna’da bir ayda 7 bin ila 15 bin Rus askerinin öldüğü tahmin ediliyor.
“Putin büyük hayal kırıklığı içinde”
Geçmişte Amerikan Merkezi Haber Alma Teşkilatı (CIA) başkanlığı ve savunma bakanlığı görevlerinde bulunmuş olan Robert Gates, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, ordusunun Ukrayna’daki performansı konusunda “akıllara durgunluk verecek bir hayal kırıklığı içinde olduğu” tahmininde bulunuyor. Gates, Rus ordusunun durumuyla ilgili olarak, “Ukrayna’da niye orada olduklarını bilmeyen, çok iyi eğitim almamış askerler, komuta ve kontrolde büyük sorunlar ve inanılmaz derecede berbat taktikler görüyoruz” değerlendirmesi yaptı.
İngiltere’nin ABD’deki savunma ataşesi Mick Smeath de Ukrayna birliklerinin bazı bölgeleri geri aldığına dair haberlere işaret ederek “Ukrayna’nın başarılı karşı saldırılarının Rus birliklerinin yeniden organize olma ve Kiev’e yönelik taarruzu yeniden başlatma kabiliyetini sekteye uğratması olası” görüşünü dile getirdi. ABD Savunma Bakanlığı Pentagon da Çarşamba günü, Rus birliklerinin Kiev’e doğru ilerleyişi durdurduğu ve savunma pozisyonuna geçtiği tespitinde bulunmuştu.
Rusya’nın “özel askeri operasyon” adını verdiği işgal 24 Şubat’ta başlamış, Rusya’nın hedefinin hızlı bir taarruzla başkent Kiev’i ele geçirip hükümeti devirmeyi amaçladığı konusunda yaygın bir kanı oluşmuştu. Pek çok savunma uzmanı da Kiev’in birkaç gün içinde ele geçirileceği ve Ukrayna ordusunun birkaç hafta içinde dağıtılabileceği öngörüsünde bulunmuştu.
Kuşatma taktiği işe yarar mı?
Putin’in başlangıçta, işgal öncesi Ukrayna sınırına yığdığı 150 bin askerin küçük bir bölümünü Ukrayna’ya göndermesi, savaş uçaklarını yoğun olarak devreye sokmaması, elektronik savaş ve siber saldırı olanaklarını kullanmaması, kendisinin de başlangıçta savaştan hızla sonuç alacağına inandığı şeklinde değerlendiriliyor. Batılı askeri kaynaklar, Putin’in şimdi de kilit önemdeki kentleri kuşatma ve birliklerini büyük ölçüde geride tutarak uzaktan bombalama taktiği izlediğini belirtiyor.
Columbia Üniversitesinden uluslararası ilişkiler profesörü Stephen Biddle’a göre, Putin’in bu taktikle umudu, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin ölüm ve tahribata izin vermektense pes etme kararı alması. Ancak Biddle bu taktiğin işe yaracağına inanmıyor. ABD’li uzman, “Bu planın işlemesi muhtemel değil. Masum sivilleri katletmek, evlerini, mahallelerini tahrip etmek daha ziyade Ukrayna direnişini ve kararlılığını daha da güçlendirecektir” diyor.
“Ukrayna müzakerelerde elini güçlendirebilir”
Ancak Batı’dan hızlanan askeri yardımlara rağmen Ukrayna ordusunun işi kolay görünmüyor. 2013-2016 yılları arasında NATO Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Komutanı olarak görev yapan Philip Breedlove, Ukrayna’nın savaşı toptan kazanamayacağını, ancak Zelenskiy’nin müzakere masasında elinin güçlenebileceğini belirtiyor.
Breedlove, “Rusya’nın cephede yenilgiye uğratılması son derece ihtimal dışı. Rusya’nın takviye alabileceği büyük bir asker rezervi var. Ancak Ukrayna Rusya’nın büyük bir bedel ödemektense anlaşmaya yanaşıp geri çekilmesini sağlayabilirse bu bir kazanç olur” söyleminde bulunuyor.
