Tahran yönetiminin, menzilleri 300 ila 700 kilometre arasında değişen, “Fatih-110” ve “Zülfikar” adlarıyla tanınan yaklaşık 400 adet kısa menzilli balistik füzeyi Moskova’ya teslim ettiği bildirildi
İran’ın Rusya’ya çok sayıda karadan karaya balistik füze sağladığı ve ABD’nin yaptırım uyguladığı iki ülke arasındaki askeri iş birliğinin son dönemde giderek derinleştiği bildirildi.
Reuters’in konuyla ilgili üç İranlı kaynağa dayandırarak verdiği habere göre, Tahran yönetimi, menzilleri 300 ila 700 kilometre arasında değişen, “Fatih-110” ve “Zülfikar” adlarıyla tanınan yaklaşık 400 adet kısa menzilli balistik füzeyi Moskova’ya teslim etti.
İran Savunma Bakanlığı ve İran devrim Muhafızları Rusya’ya balistik füze kısa teslimatını reddederken, Moskova’dan konuyla ilgili şu ana kadar bir açıklama yapılmadı.
Sevkiyat ocak ayında başladı ve 4 kez hava ve denizden teslimat yapıldı
İranlı bir kaynağa göre, geçen yıl sonu İran ve Rusya arasında konuyla ilgili anlaşma sağlandı ve balistik füze sevkiyatının ocak ayı başında başladı.
Diğer kaynaklar gibi isminin açıklanmasını istemeyen bir İranlı yetkili ise şu ana kadar 4 kez füze sevkiyatı yapıldığını ve bu sevkiyatın gelecek haftalarda da süreceğini aktardı.
Bir başka İranlı yetkili ise bu balistik füzelerin bir kısmının Hazar Denizi üzerinden gemiyle, diğer kısmının ise nakliye uçaklarıyla gönderildiği bildirdi.
İkinci İranlı yetkili, “Daha fazla sevkiyat olacak. Bunu saklamaya gerek yok. İstediğimiz ülkeye silah ihraç etme iznimiz var.” ifadesini kullandı.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) ekim ayında dolan yaptırımları İran’ın füze ve İHA ihracatına yasak getiriyordu.
Bununla birlikte ABD ve Avrupa Birliği, Orta Doğu’da kendi adına vekalet savaşı yürütenlere ve Rusya’ya yönelik silah ihracatına ilişkin endişeler yüzünden İran’ın balistik füze programına yönelik yaptırımlarını sürdürüyor.
Konuya yakın dördüncü bir kaynak ise Rusya’nın yakın zamanda İran’dan çok sayıda füze aldığını doğruladı ancak sayıyla ilgili ayrıntı vermedi.
ABD daha önce gündeme getirmişti
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby ocak ayında yaptığı bir açıklamada ülkesinin Rusya’nın İran ve Kuzey Kore’den kısa menzilli balistik füze almasından “endişe duyduğunu” ifade etmişti.
Yine bir ABD yetkilisi yaptığı açıklamada Rusya’nın balistik füze alımına ilişkin müzakerelerinden haberdar olduklarını ancak teslimatın gerçekleşip gerçekleşmediği konusunda ellerinde bir kanıt olmadığını söyledi.
Kuzey Kore de füze gönderiyor
Bu arada Ukrayna başsavcısı cuma günü yaptığı açıklamada, Kuzey Kore’nin Rusya’ya sağladığı balistik füzelerin savaş alanında etkili olmadığının açıkça görüldüğünü ve 24 füzeden yalnızca ikisinin hedefi vurduğunu bildirdi.
Moskova ve Pyongyang, Kuzey Kore’nin Ukrayna’da kullanılan füzeleri Rusya’ya gönderdiği haberini ise yalanladı.
İran füzeleri savaş alanında etkili mi?
Kuzey Kore füzelerinin etkili olmadığı haberi gelirken bunun aksine, Monterey’deki Middlebury Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü’nden uzman Jeffrey Lewis, İran’ın Fatih-110 ve Zülfikar füzelerin oldukça hassas silahlar olduğunu söyledi.
Rus bombardımanlarının zaten “oldukça acımasız” olduğunu belirten Lewis, İran’dan gelen füzeler için “Bunlar hassas ve etkili hasar verebilen silahlar. 400 füze Ukrayna’da kullanılması durumunda ciddi zararlar verebilir.” dedi.
Philadelphia merkezli bir düşünce kuruluşu olan Dış Politika Araştırma Enstitüsü’nün araştırmacılarından Rob Lee, İran’dan Fatih-100 ve Zülfikar füzelerinin tedarik edilmesinin Rusya’ya savaş alanında daha da büyük bir avantaj sağlayacağını söyledi.
Lee, “Operasyonel derinliklerdeki askeri hedefleri vurmak için kullanılabilir bu balistik füzelerin Ukrayna hava savunması tarafından engellenmesi daha zor.” dedi.
İran füzeleri Ukrayna’da kullanılıyor mu?
Bununla birlikte Ukraynalı bir askeri kaynak Reuters’e, Kiev’in savaşta Rus kuvvetleri tarafından herhangi bir İran balistik füzesi kullanıldığına dair bir kanıt olmadığını söyledi.
Ukrayna Savunma Bakanlığı ise Reuters’in bu konudaki yorum talebine şu ana kadar resmi yanıt vermedi.
Bu haberin yayımlanmasını ardından Ukrayna Hava Kuvvetleri’nden bir sözcü, ulusal televizyona, Rusya’nın bu tür füzeleri elde ettiğine dair resmi bir bilginin bulunmadığını söyledi.
Sözcü, bununla birlikte balistik füzelerin Ukrayna için ciddi bir tehdit oluşturabileceğini söyledi.
Ukrayna daha önce yaptığı açıklamalarda İran’dan Rusya’ya Ukrayna savaşında kullanılmak üzere İHA göndermemesini istemişti.
İran Rusya’ya kamikaze İHA’lar gönderiyor
Ukrayna aralık ayında yaptığı açıklamada Rusya’nın savaş boyunca İran’ın gönderdiği 3 bin 700 adet kamikaze İHA kullandığını iddia etmişti.
Bu arada İran balistik füzelerinin son haftalarda Rusya’ya teslim edildiğini doğrulayan Batılı bir diplomat, Batılı ülkelerin, Rusya’nın İran’a karşılıklı silah transferinin ABD ve İsrail ile olası bir çatışmada Rusya’nın konumunu güçlendirebileceğinden endişe duyduğunu söyledi.
İran, kasım ayında Rusya’dan Su-35 savaş uçakları, Mi-28 saldırı helikopterleri ve Yak-130 pilot eğitim uçağı alınması konusunda anlaşma sağlandığını açıklamıştı.
Siyasi risk danışmanlığı yapan “Eurasia Group” araştırmacısı Gregory Brew, Rusya’nın İran için uygun bir müttefik olduğunu belirterek, “İran, insansız hava araçları karşılığında daha fazla güvenlik işbirliği ve gelişmiş silahlar, özellikle de modern uçaklar almayı hedefliyor.” dedi.
