Pandora Papers olarak adlandırılan, yüzlerce üst düzey ismin offshore hesabına (uluslararası bankacılık kurallarının ve yasal düzenlemelerin tanınmadığı bankacılık faaliyeti) yönelik gizli bilgileri açığa çıkaran belgeler Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e ve yakın çevresine dair birçok şoke edici bilgiyi de gözler önüne serdi.
Pek çok dünya liderinin, siyasetçinin ve milyarderin gizli finansal işlemlerini ortaya çıkaran Pandora Belgeleri şu ana kadarki en büyük finansal veri sızıntılarından biri olarak kabul ediliyor. Belgeler, aralarında Britanya Virgin Adaları, Panama, Belize, Güney Kıbrıs Rum kesimi, Birleşik Arap Emirlikleri, Singapur ve İsviçre’nin de bulunduğu ülkelerdeki 14 finansal hizmet şirketinden alınan 12 milyon dokümandan oluşuyor.
Söz konusu belgeleri Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) ortaya çıkardı.
Putin’in “sevgilisinin” şaşırtıcı servet portföyü
Belgelerden basına yansıyan detaylar arasında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le ilişkili varlıklar da yer alıyor. Monako’daki bir dizi gizli varlığın ardında Putin’in olduğu iddiaları ve ondan çocuk yaptığı iddia edilen bir kişinin bir offshore şirketle ilişkisi gündeme gelen başlıklar arasında.
The Guardian’ın bildirdiğine göre Svetlana Krivonogikh isimli bir kişiyle bağlantılı olduğu belirtilen Brockville Development LTD. isimli şirket, Monako’da bir daire satın aldı. Buraya 4,1 milyon (yaklaşık 36 milyon TL) dolar ödendiği ifade edildi.
Belgelere göre Brockville Development LTD., Putin’in o dönem ilişki yaşadığı belirtilen Svetlana Krivonogikh’in 2003’te doğum yapmasından bir ay sonra Britanya Virjin Adaları’ndan biri olan Tortola’da kuruldu.
“Putin’in kızını doğurduktan sonra yüz milyon dolarlık servet elde etti”
Rus araştırma kuruluşu Proekt o sırada 28 yaşında olan Krivonogikh’in aynı yılın martında Putin’in bebeğini doğurduğunu iddia etmişti. Krivonogikh, Putin’le yakın bir ilişki kurmasından bu yana St. Petersburg’un varlıklı muhitlerinden birinde bir daire, Moskova’da birçok mülk ve bir yat da dahil olmak üzere ciddi bir varlık portföyü oluşturdu. Krivonogikh’in servetinin 100 milyon doları (yaklaşık 886 milyon TL) bulduğu belirtiliyor. Kremlin ise iddialara yönelik herhangi bir açıklama yapmadı.
Öte yandan Washington Post’un belirttiğine göre Krivonogikh’in geçmişinde söz konusu varlıkları edinebileceğine işaret edebilecek herhangi bir servet yer almıyor. Zira Krivonogikh’in geçmişinin son derece mütevazı olduğu ifade ediliyor. Rus kadının, St. Petersburg’da kalabalık bir dairede büyüdüğü ve temizlikçilik gibi işlerde çalıştığı belirtiliyor.
Ancak ilk kez açıklanan mali kayıtlar şu an 46 yaşında olan Krivonogikh’in bir kız çocuğu dünyaya getirdikten sadece haftalar sonra kurulan paravan şirket aracılığıyla Monako’daki bahsi geçen dairenin sahibi olduğunu gösteriyor.
Krivonogikh’in Putin’le ilişkisini açığa çıkaran Proekt, Rusya’da halihazırda yasaklı.
Haber geçen yıl yayımlandığında Kremlin sözcüsü iddiayı reddetmişti. Ancak Pandora Belgeleri’nin ortaya çıkardığı daireyle ilgili belgeler temel iddiayı destekliyor gibi görünüyor.
“Krivonogikh, ABD yaptırımına maruz kalan bankada hissedar”
Krivonogikh’e yönelik daha önce de haberler gündeme gelse de basının ilgisini yeteri kadar çekmemişti. Rus bankası Bank Rossiya 2010’da Krivonogikh’in OOO Relax şirketi aracılığıyla bankanın en büyük hissedarlarından biri olduğunu açıklamıştı. St. Petersburg merkezli banka daha sonra ABD Hazinesi tarafından “Rusya Federasyonu’nun üst düzey yetkililerinin kişisel bankası” diye nitelenerek yaptırımlara maruz kalacaktı.
Krivonogikh ne Putin’le ilişkisine ne de servetine yönelik herhangi bir açıklama yaptı. Ancak Krivonogikh’in bu yıl 18 yaşında giren Luiza Rozova isimli kızı internette ciddi bir takipçi kitlesi oluşturdu ve verdiği röportajlarda babasının kim olduğuna yönelik spekülasyonları alevlendirdi. Rozova’nın, Putin’e dikkat çeken biçimde benzediği belirtiliyor.
Rus resmi belgelerinde Rozova’nın babasına dair bilgi bulunmaması dikkat çekerken, genç kadının “Vladimir’in kızı” anlamına gelen “Vladimirovna” ismine sahip olması gözlerden kaçmadı.
“Putin’e yakın isimler yıllar içinde muazzam düzeyde zenginleşti”
Pandora Belgeleri, Putin’e yakın isimlerin yıllar içinde muazzam düzeyde zenginleştiğini de ortaya koyuyor. Örneğin Rus medya yöneticisi Konstantin Ernst’in Soçi’deki 2014 Kış Olimpiyatları’na yardımlarından dolayı Rus liderin övgüsünü kazandıktan sonra kazançlı bir emlak anlaşmasından hisse aldığı belirtiliyor.
Konstantin Ernst, Putin’in “resmi olmayan propaganda bakanı” diye tanınıyor.
Bu proje devlete ait olan Sovyetler Birliği dönemi sinema komplekslerinin özel alışveriş ve apartman projelerine dönüştürülmesini içeriyordu. Ernst’in ortaklığı kamuoyuna açıklanmasa da projeyle ilgili bilgilerin Pandora belgelerinde detaylı biçimde yer aldığı ifade edildi. Ernst yazılı olarak yaptığı açıklamada emlak girişimine dahil olsa da bunun Kış Olimpiyatları’yla bağlantılı olduğunu reddetti.
Rus devlet bankası Sberbank’ın başkanı Herman Gref’in de Samoa, Panama ve Singapur’daki hesaplarda 50 milyon dolardan (yaklaşık 444 milyon TL) fazla mevduat tuttuğu belirtildi.
Belgelerde 330’dan fazla politikacının ismi geçiyor
Pandora Belgeleri kapsamında sızdırılan belgelerin 35 ülke lideri, 336 politikacı ve üst düzey kamu görevlisinin vergi cennetlerinde şirketler açtığını gösterdiği ifade ediliyor.
Türkiye’den de 220’den fazla isme dair bilginin yer aldığı belirtien belgelerde Çekya Başbakanı Andrej Babis, Ürdün Kralı II. Abdullah, Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy gibi liderlerin yanı sıra Shakira, Elton John gibi ünlü sanatçılar ve eski IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn da yer alıyor.
KAYNAK: INDEPENDENT TÜRKÇE – ESRA GÜNGÖR
