Bu sene, bir yıl içinde her zamankinden daha fazla füze ateşledi. Hatta, 2022’de, şimdiye kadar fırlattığı tüm füzelerin dörtte biri kadar füzeyi gökyüzüne gönderdiği söylenebilir.
Kim Jong-un bu yıl, Kuzey Kore’nin nükleer silah devleti haline geldiğini ve silahlarının kalıcı olduğunu ilan etti.
Bu, Kore yarımadasındaki gerilimi, ABD’nin o dönemki başkanı Donald Trump’ın Kuzey Kore’yi tehdit ettiği 2017’den bu yanaki en yüksek seviyesine çıkardı.
Peki sırada ne var?
Nükleer silah gelişimi
Kuzey Kore 2022’de silah konusunda önemli ilerleme kaydetti. Yıl, Güney Kore’yi vurmak için tasarlanmış kısa menzilli füzeleri test ederek başladı. Bunu Japonya’yı hedef alabilecek orta menzilli füzeler izledi.
Sene sonuna kadar, bugüne kadarki en güçlü kıtalararası balistik füzesini, teoride ABD anakarasının herhangi bir yerine ulaşabilecek Hwasong 17’yi, başarıyla test etti.
Kim Jong-un, Eylül ayında Kuzey Kore’nin “geri döndürülemez bir nükleer silah devleti haline geldiğini” açıkladı ve ardından bu silahların artık sadece bir savaşı önlemek için tasarlanmadığını, kazanmak için saldırı amaçlı da kullanılabileceğini belirtti.
Yıl sona ermeden 2023 hedeflerini belirlemek için iktidar partisi üyelerini bir araya getirdi.
Listenin başında nükleer silah üretimini “katlanarak artırmak” var. Buna, Güney Kore’ye karşı bir savaşta kullanılabilecek daha küçük, taktik nükleer silahların seri üretimi de dahil.
Carnegie Uluslararası Barış Vakfı’ndan nükleer silah uzmanı Ankit Panda’ya göre bu en ciddi gelişme.
Taktik nükleer silahlar yapmak için Kuzey Kore’nin öncelikle küçük bir füzeye yüklenebilen minyatür nükleer bomba üretmesi gerekiyor. Dünya, Pyongyang’ın bunu yapabildiğinin kanıtını henüz görmedi. ABD İstihbarat Topluluğu 2022’nin çoğunu böyle bir cihazın test etmesini bekleyerek geçirdi, ancak test hiç gerçekleşmedi. O yıl, bu yıl olabilir.
Kim Jong-un’un yeni yıl listesindeki diğer öğeler arasında, önümüzdeki bahar aylarında yörüngeye oturtulacağını iddia ettiği bir casus uydu ve ABD’ye şu anki modelinden daha az uyarıyla fırlatılabilecek daha sağlam, katı yakıtlı bir kıtalararası balistik füze (ICBM) de var.
Bu nedenle, Kuzey Kore’nin Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarına meydan okuyarak nükleer cephaneliğini agresif bir şekilde test etmeye, iyileştirmeye ve genişletmeye devam edeceğini varsayabiliriz.
Sonuç olarak yeni yıla üç saatten az bir süre kala ilk füze testini gerçekleştirdi.
Ancak Panda, “Önümüzdeki yıl yapılacak füze fırlatmalarının çoğu test değil, eğitim tatbikatı olabilir” diyor ve Kuzey Kore’nin şu anda olası bir çatışmada füzelerini kullanmaya hazırlandığını belirtiyor.
Dış politikasını değiştiriyor
Bu hedef listesiyle, Kuzey Kore liderinin bu yıl ABD ile müzakerelere geri dönmeyi seçmesi pek olası değil. Nükleer silahlardan arındırma müzakereleri 2019’da sona erdi ve Kuzey Kore o zamandan beri konuşmak istediğine dair hiçbir işaret göstermedi.
Bazılarına göre Kuzey Kore, ABD ve Güney Kore’yi yok edebileceği konusunda şüpheye yer bırakmayana kadar, müzakere masasına dönmeyecek.
Kuzey Kore, geçen yıl boyunca Çin ve Rusya’ya yaklaştı.
ABD hükümeti için 20 yıl Kuzey Kore analisti olarak çalışan Rachel Minyoung Lee, “Dış politikasını temelden değiştirme sürecinde olabilir” diyor ve ekliyor:
“Kuzey Kore, ABD’yi artık güvenliği ve ayakta kalması için gerekli görmezse, bu durum gelecekteki nükleer müzakerelerin şeklini ve biçimini derinden etkileyecektir”.
Yarımadada gerginlik
Bu arada Kore yarımadası dönüşüyor.
Kuzey’den algılanan her “provokasyon” için Güney Kore ve bazen de ABD misillemesi yaşanıyor.
Bu durum, Mayıs 2022’de “Kuzey Kore’ye karşı daha sert olacağına” söz veren yeni Güney Kore başkanının gelişiyle başladı.
Başkan Yoon Suk-yeol, Kuzey’i durdurmanın en iyi yolunun askeri güçle karşılık vermek olduğuna inanıyor.
Yeni başkan, Kuzey’in protesto ettiği ve daha fazla füze farlatmasına yol açan ABD ile büyük ölçekli ortak askeri tatbikatları yeniden başlattı.
Bununla beraber, her iki tarafın da sınırlarının yakınında savaş uçakları uçmaya, denizlerinde topçu ateşi açılmaya başladı.
Geçen hafta Kuzey Kore, beklenmedik bir şekilde Güney Kore hava sahasına beş insansız hava aracı uçurdu. Güney Kore onları vuramadı ve savunmasında zayıf bir nokta olduğu ortaya çıktı. Bu durum genelde Kuzey Kore faaliyetlerinden etkilenmeyen sıradan Güney Koreliler arasında endişe yarattı.
Yoon Suk-yeol, her provokasyon için Kuzey’e misilleme yapacağına ve onu cezalandıracağına söz verdi.
Kuzey Kore’yi izleyen Korea Risk Group’un CEO’su Chad O’Carroll, bu durumun 2023’te iki Kore arasında ölümle sonuçlanabilecek doğrudan bir çatışmaya yol açabileceğini tahmin ediyor.
Bir hata veya yanlış hesaplama ile durum sarpa sarabilir.
Kuzey Kore içinde tepkiler nasıl?
2023 Kuzey Kore halkı için ne ifade ediyor?
Üç yıl boyunca salgınla ilgili katı sınır kapatmalarına maruz kaldılar, ticaret bile askıya alındı. Geçen yıl, nadiren görülen bir itirafında Kim Jong-un “gıda krizinden” bahsetti.
Kuzey Kore, Mayıs 2022’de koronavirüsün görüldüğünü ilk kez kabul etti, ancak birkaç ayda bunun bitirildiğini ifade etti.
Peki 2023, Çin ile sınırların nihayet yeniden açacağı, insan ve ürün girişine izin vereceği yıl olacak mı?
Çin’in koronavirüs önlemlerini gevşetip yeniden açılması umut veriyor. Kuzey Kore’nin sınırda yaşayan insanları hazırlık aşamasında aşıladığı bildiriliyor, ancak Lee sağlık durumunun güvencesiz olması nedeniyle temkinli:
“Ekonomisi çöküşün eşiğinde olmakla beraber, pandeminin bittiği küresel olarak, özellikle de komşu Çin’de kabul edilene kadar Kuzey Kore’nin sınırlarını tamamen yeniden açması pek olası değil”.
İzlenmesi gereken bir gelişme de, Kim Jong-un’dan sonra Kuzey Kore’yi kimin yöneteceğine dair ipuçları.
Plan bilinmiyor, ancak geçen yıl ilk kez çocuklarından birini, kızı Kim Chu-ae olduğu sanılan kişiyi kamuoyuna gösterdi.
Yeni yılın ilk günü daha fazla fotoğraf yayımlandı ve onun üç askeri etkinlikte görülmesi bazılarının onun seçilip seçilmediği konusunda söylentiler ortaya atmasına neden oldu.
Tabii ki, Kuzey Kore için hiçbir şey tahmin edilebilir değil ve 2023, geçen yıl kadar öngörülemez ve istikrarsız olacak gibi görünüyor.
KAYNAK: BBC TÜRKÇE
