Dünyanın ilk ahtapot yetiştirme çiftliği planı, bilim insanları arasında zekaları ile ünlenen bu canlıların refahı konusunda endişelere yol açtı.
BBC’nin edindiği bilgilere göre, İspanya’nın Kanarya Adaları’ndaki bir çiftlik, tüketim amacıyla yılda yaklaşık bir milyon ahtapot yetiştirmeyi planlıyor.
Ahtapotlar hiçbir zaman bu yoğunlukta üretilmediler ve bazı bilim insanları öldürülme metodlarının acımasız olduğunu savunuyor.
Bu çiftliğin kurucusu olan Nueva Pescanova isimli uluslararası şirket ahtapotların acı çekeceği savını reddediyor.
Eurogroup for Animals isimli sivil toplum örgütü, BBC ile Nueva Pescanova’nın çiftlik sunumuna ilişkin planlarını içeren belgeleri paylaştı.
Nueva Pescanova’nın başvuru planını gönderdiği Kanarya Adaları’ndaki balıkçılık kurumu, BBC’nin sorusuna yanıt vermedi.
Çeşitli yöntemlerle denizlerde yakalanan ahtapotlar, Akdeniz, Asya ve Latin Amerika da dahil olmak üzere dünyanın her yerinde tüketiliyor.
Ahtapotları çiftliklerde üretmenin sırrını keşfedebilmek için yıllardır çalışılıyordu.
Larvalar yalnızca canlı yemek yedikleri ve belirli özellikleri olan bir ortama ihtiyaç duydukları için bu başarılamıyordu. Ancak Nueva Pescanova 2019’da bunu bilimsel olarak başardığını duyurdu.
Büyük sayılarda ahtapot yetiştirilme olasılığına karşı çıkanlar bulunuyor. Hatta ABD’nin başkenti Washington’daki yasa yapıcılar bu uygulamanın başlamadan yasaklanmasını önerdiler.
Buzlu suda öldürme planı
Nueva Pescanova’nın planları, karanlığa alışık, izole şekilde yaşayan ahtapotların, diğer ahtapotlarla birlikte tanklarda, kimi zaman sürekli ışık altında tutulacağını ortaya koyuyor.
Belgelere göre, yeterli büyüklüğe ulaşan ahtapotlar, -3C’de tutulan su dolu kaplara konularak öldürülecekler.
Ahtapotlar daha önce hiç ticari olarak yetiştirilmediğinden, şu anda yürürlükte olan ve onları koruyan kurallar bulunmuyor.
Bilim insanları, ‘buz bulamacı’ olarak adlandırılan yöntemin hayvanlar için yavaş ve stresli bir ölüme neden olduğunu savunuyor.
Balık çiftlikleri konusunda uluslararası bir sertifikalama kurumu olan Su Ürünleri Yönetim Konseyi (ASC) eğer balıklar önceden uyuşturulmuyorsa bu yöntemin yasaklanmasını öneriyor
İngiltere’deki market zinciri devleri Tesco ve Morrisons buz kullanılarak öldürülmüş balıkları satmıyor.
Dartmouth Üniversitesi’nde sinirbilimci olan Profesör Peter Tse, “Buzla öldürmek yavaş bir ölüm anlamına geliyor ve çok acımasız. Buna izin verilmemesi gerek” diyor.
BBC’ye konuşan Tse, ahtapotların “kediler kadar zeki” olduğunu söyleyerek, daha insancıl olanın, birçok balıkçının yaptığı gibi onları kafalarına sopayla vurarak öldürmek olacağını savundu.
Nueva Pescanova, ABD, Güney Kore ve Japonya da dahil olmak üzere “birinci sınıf uluslararası pazarlara” tedarik etmek için için yılda 3.000 ton ahtapot üretmek istiyor.
‘Ahtapotlar acı ve zevk hissediyor’
Şirketin planlarını inceleyen Compassion in World Farming (CiWF) isimli kampanya örgütüne göre bu miktar, bir ahtapot yetiştirme tankının her metreküpünde yaklaşık 10-15 ahtapotun bulunması ile sağlanabilir.
Nueva Pescanova belgelerinde üretim “sırasında % 10-15’lik bir ölüm oranı” olacağı tahmini yer alıyor.
London School of Economics’te doçent olan Jonathan Birch, katıldığı 300’den fazla bilimsel çalışmanın, ahtapotların acı ve zevk hissettiklerini gösterdiğini söylüyor.
Elde edilen bilimsel veriler, ahtapotların İngiltere’de 2022 yılında çıkan Hayvan Hakları Yasasında “duyarlı varlıklar” olarak tanınmalarını sağladı.
Prof Birch, ahtapotların bu ölçekte, duyarlı bir şekilde yetiştirilmesinin “imkansız” olduğunu savundu ve şöyle devam etti:
“Çok sayıda ahtapot asla birbirine yakın tutulmamalıdır. Bunu yapmak bu hayvanlarda strese, çatışmaya ve yüksek ölüm oranlarına yol açar. %10-15 ölüm oranı hiçbir çiftçilik türü için kabul edilemez.”
Nasıl beslenecek, nasıl büyütülecek?
Nueva Pescanova ise BBC’ye açıklama yaptı ve çiftliklerinde ahtapot ya da başka bir canlıya eziyet edilmediğini garanti ettiklerini kaydetti. Açıklamada, hayvanların öldürülmesi noktasının da bu garantiye uygun şekilde ele alındığı belirtildi.
Nueva Pescanova, çiftlik hayvanlarının hali hazırda yakalanmış balıkların “atık ve yan ürünlerinden” elde edilen endüstriyel olarak üretilmiş kuru yemle beslenmesini öneriyor.
Vahşi doğada, ahtapotlar bölgelerine sahip çıkan çevik avcılar.
Çiftliklerdeki üretim tanklarının, deniz suyuyla doldurulması, ahtapotların yaşamının farklı evreleri için tuzluluk ve sıcaklık bakımından kontrol edilerek farklı boyutlarda olması planlanıyor.
BBC’nin gördüğü planlar, şirketin bir “evcilleştirme” düzeyine ulaştığını ve “önemli yamyamlık veya yiyecek rekabeti belirtileri görülmediğini” belirtiyor.
Çiftlik hayvanlarına eziyet edilmemesi için kurulan Compassion in World Farming isimli örgütten Elena Lara
CiWF’den Elena Lara, Kanarya Adaları yetkililerine, “bu zeki, duygulu ve büyüleyici yaratıklara gereksiz yere acı çektireceğini” savunduğu çiftliğin kurulmasını engelleme çağrısında bulundu.
Eurogroup for Animals CEO’su Reineke Hameleers de, Avrupa Komisyonu’nun şu anda hayvanları koruma mevzuatını gözden geçirmekte olduğunu ve “korkunç acıları “engellemek için gerçek bir fırsata” sahip olunduğunu söyledi.
