Avrupa Birliği Eşitlik Komiseri Helena Dalli, Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele günü vesilesiyle yaptığı açıklamada, hem Avrupa Birliği’ne (AB) hem de henüz İstanbul Sözleşmesi’ni onaylamamış olan Birlik üyelerine çağrıda bulundu ve sözleşmenin Avrupa Birliği Komisyonu’nun önceliklerinden olduğunu vurguladı.
Dalli, İstanbul Sözeslesi’nin cinsiyet temelli şiddet ile evde yaşanan şiddeti engelleme ve onunla müccadelede kapsamlı bir araç olduğunun altını da çizdi. 2011’de imzaya açılan sözleşme aynı zamanda cinsiyet eşiliğinin sağlanması ve cinsiyet yüzünden yaşanan ayrımcılıkla mücadeleyi de öngörüyor.
Altı üye ülke onay vermeye yanaşmıyor
AB, İstanbul Sözleşmesi’ne imza atmış olmasına rağmen hala resmen onaylanmış değil. Nitekim aralarında Macaristan ve Bulgaristan’ın da bulunduğu altı AB üyesi sözleşmeye onay vermedi. İstanbul Sözleşmesi’ne 2015’te imza atan Polonya da, bu imzasını geri çekmeyi planlıyor.
Bütün üye ülkeler ile AB’nin sözleşmeye tam olarak ne zaman taraf olacağı netlik kazanmadığından AB Komisyonu 2022 yılı itibarıyla bu sözleşmeden bağımsız kadına yönelik şiddet ile mücadeleye ilişkin bir düzenlemeyi hayata geçirmeyi planlıyor. Konuyla ilgili açıklama AB Komisyonu Başkanı Alman Ursula von der Leyen tarafından geçen Eylül ayında yapılmıştı.
Kadınların üçte biri bedensel ve cinsel şiddete maruz kalıyor
Avrupa Parlamentosu’nun verdiği bilgiye göre, AB üyesi ülkelerde kadınların üçte biri bedensel ve cinsel şiddete maruz kalıyor. Ayrıca her hafta ortalama 50 kadının aile veya ilişki içi şiddetten dolayı hayatını kaybettiği bildiriliyor. Kadına yönelik düzenlemeler, kadınların bilinçlenmesi, onları koruyacak hukuki düzenlemelerin varlığı ve uygulanması ölçüsünde istatistiklere yansıyor ki gerçek rakamın yansıyanların çok da üzerinde olduğu belirtiliyor.
İstanbul Sözleşmesi olarak bilinen Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadele Hakkındaki Avrupa Konseyi Sözleşmesi 2011 yılında imzaya açıldı. AB, İstanbul Sözleşmesi’ni imzalamasına rağmen henüz resmi onaylanma süreci tamamlanmadı.
Avrupa Parlamentosu da, bütün üyeler onaylamadan AB’nin onaylayıp onaylayamayacağı konusunda Avrupa Adalet Divanı’ndan daha önce görüş istemişti. AB Konseyi İstanbul Sözleşmesi’ni onaylamak için AB’ye üye bütün ülkelerin sözleşmeye onay vermesini bekliyor. Lüksemburg’da bulunan Avrupa Adalet Divanı da, AB’nin sözleşmeyi onaylamasının Birlik’teki oy birliği ilkesini ile uyumlu olması gerektiğine hükmettiyse de nitelikli çoğunluğun oyları ile sözleşmenin onaylanabileceği yönünde görüş belirtmişti.
Türkiye çekilmişti
İstanbul Sözleşmesi’nin ilk imzacılarından olan Türkiye, 20 Mart 2021’de Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile sözleşmeden çekilmiş, 1 Temmuz’da da söz konusu adım yürürlüğe girmişti. Yoğun tartışmalara neden olan bu adıma muhalefet, sivil toplum kuruluşları ve kadın hakları savunucularının yansı sıra Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi ile çok sayıda Avrupa ülkesi ve Amerika Birleşik Devletleri tepki göstermişti.
