7 Ekim’de düzenlediği saldırı sonrası ‘Hamas’ı ortadan kaldıracağını’ ilan eden İsrail örgüt yöneticilerinin de peşinde.
Gazze Şeridi’ni yöneten Hamas, Müslüman Kardeşler hareketinin Filistin kolu. İsrail’e karşı silahlı mücadele yürütmek amacıyla 1987’de kuruldu.
Hamas yöneticilerinin çoğu İsrail’in suikast girişimlerine karşı halk içine pek çıkmıyor. Nitekim örgütün kurucu liderleri Şeyh Yasin ve Abdel Aziz el Rantisi dahil birçok üst düzey yöneticisi İsrail tarafından öldürülmüştü.
Örgütün şu anki liderlerinin nerede bulunduğu bilinmiyor. Bilinen ise sürekli adres değiştirdikleri ve mecbur kalmadıkça bir araya gelmedikleri.
BBC, Hamas yönetimindeki önemli isimlerin profilini çıkardı:
İsmail Haniye
Siyasi büro başkanı. 61 yaşında. 1980’lerden bu yana İslamcı hareketin içinde. Halen örgüt lideri olarak kabul görüyor.
1989 ile 1992 arasında hapis yattı. Çıkınca Lübnan’a sürüldü.
Sürgünün arından Gazze’ye döndü. 1997’de Hamas yönetimine girdi.
2006’da Hamas’ın seçim zaferi sonrasında başbakanlığa getirildi. Bir yıl sonra, El Fetih (Filistin Kurtuluş Örgütü) Hamas’la çatışınca görevden alındı.
Haniye azlini ‘anayasaya aykırı‘ diye kabul etmedi. Hükümetinin ‘Filistin halkına ulusal sorumluluğundan vazgeçmeyeceğini’ söyleyerek Gazze’yi yönetmeyi sürdürdü.
2017’de Hamas’ın siyasi liderliğine getirildi. 2018’de ABD tarafından ‘terörist’ ilan edildi.
Katar’da yaşadığı sanılıyor.
Yahya Sinvar
Hamas’ın Gazze Şeridi’ndeki tepe yöneticisi. 1962’li.
Örgütün iç güvenlik birimi Mecid’in kurucusu. Birim, İsrail ajanlarının ortaya çıkarılmasından da sorumlu.
Üç kez tutuklandı. 1988’de dört kez müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Hamas’ın kaçırıp dört yıl rehin tuttuğu İsrail askeri Gilad Şalid karşılığında 2011’de serbest bırakılan 1000’den fazla mahkumdan biriydi.
Çıkar çıkmaz Hamas yönetiminde yerini aldı.
2015’te ABD tarafından ‘terörist‘ ilan edildi.
2017’de Gazze’deki en yüksek siyasi yönetici konumuna getirildi.
Muhammed Dayf
İzzeddin Kassam Tugayları olarak bilinen askeri kanadın komutanı.
Filistinlilerin gözünde ‘deha’. İsrailliler için, ‘dokuz canlı bir kedi’.
İzzeddin Kassam Tugayları’nın kurulması sonrası 1989’da tutuklandı.
Salıverilmesi sonrası İsrail ile Gazze arasındaki tünellerin inşasına önayak oldu.
İsrail’in en çok arananlar listesinin başındaki isimlerden biri.
1996’daki otobüs bombalamalarını planlanmak ve İsrail askerlerinin infaz emrini vermekle de suçlanıyor.
2000’de cezaevine giren Deyif, çok geçmeden firar etmeyi başardı.
O kaçış sonrası arkasında çok az iz bıraktı. Bilinen üç fotoğrafı bulunuyor. Bunlardan biri çok eski, ikincisi maskeli, üçüncüsü ise gölgesine ait.
2002’de İsrail’in suikast girişiminde bir gözünü, bir elini ve bir ayağını kaybettiğine, konuşma güçlüğü çektiğine inanılıyor.
2014’te bir suikast girişimini daha atlattı ama eşi ve iki çocuğu öldürüldü.
Marvan İsa
‘Gölge Adam’ olarak biliniyor. Muhammed Dayf’ın sağ kolu ve İzzettin Kassam Tugayları’nın iki numaralı ismi.
Hamas’la bağlantısı gerekçe gösterilerek ilk Filistin ayaklanmasında beş yıl tutuklu kaldı.
1997’de bu kez Filistin yönetimince tutuklandı. İkinci ayaklanma sonrası serbest bırakıldı.
İsrail’in en çok arananlar listesinde.
2006’da bir suikast girişiminden yaralı kurtuldu.
2014 ve 2021’deki Gazze işgallerinde evi bombalandı.
2011’e kadar eşgali bilinmiyordu. O yıl bir rehine takası sırasında çekilen fotoğrafta göründü.
İsrail’e son saldırı dahil birçok operasyona komuta ettiğine inanılıyor.
Halid Meşal
Hamas’ın kurucularından biri ve bir önceki siyasi lideri. 1956’lı.
1997’de, dönemin başbakanı Binyamin Netanyahu’nun talimatıyla Mossad peşine düştü. Kanada pasaportuyla girdiği Ürdün’de yolda yürüdüğü sırada şırıngayla zehir enjekte edildi. Suikast planı ortaya çıkınca iki Mossad ajanı tutuklandı. Dönemin Ürdün kralı Hüseyin, Netanyahu’dan panzehir istedi. Dönemin ABD başkanı Bill Clinton’ın baskısıyla Netanyahu sonunda isteği yerine getirdi.
Yıllarca Katar’da yaşayan Meşal, Gazze Şeridi’ni ilk kez 2012’de ziyaret etti ve coşkuyla karşılandı.
Liderliği 2017’de İsmail Haniye’ye devretti. Halen örgütün ‘dışişleri bakanı’.
Mahmud Zahar
Siyasi kadronun önde gelen isimlerinden. 1945 Gazze doğumlu. Tıp eğitimi aldı.
Hamas bağlantısı nedeniyle 1988’de hapse atıldı. 1992’da Lübnan’a sürüldü.
Hamas’ın Gazze’de gücü ele geçirmesi sonrası Haniye hükümetinde dışişleri bakanlığı görevine getirildi.
İsrail, 2003’te evini bombalayarak öldürmeye çalıştı. Saldırıyı yaralı atlattı ama en büyük oğlu Halid öldürüldü.
Bir diğer oğlu Hossam da 2008’de Gazze’ye hava saldırısında öldürüldü.
