Avrupa Birliği (AB) ülkeleri liderlerinin Haziran ayında üzerinde uzlaşmaya vardığı Rusya’dan deniz yoluyla ham petrol ve petrol ürünleri ithalatını durdurma kararı bugünden itibaren geçerli olacak. Deniz yoluyla ithal edilen petrol, Rusya’dan toplam petrol ithalatının üçte ikisini oluşturuyor.
AB yetkililerinin verdiği bilgilere göre, ambargo ile günde ortalama üç milyon varil ham petrolün AB’ye ithalatı engellenecek. Bu Rusya için günlük yaklaşık 210 milyon dolarlık gelir kaybı anlamına geliyor.
AB ülkeleri, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrasında Rusya’dan petrol ithalatına ambargo uygulanmasını öngören yaptırım yönetmeliğini kabul etmişti. Yönetmelikte belirlenen geçiş döneminin sona ermesiyle birlikte AB ülkeleri bugünden itibaren sadece “istisnai” durumlarda Rusya’dan petrol ithal edebilecek. Denize kıyısı olmayan ve boru hattıyla alım yapan ülkeler için tanınan istisnalar doğrultusunda bu ülkeler Rusya’dan Avrupa’ya petrol taşıyan Druzhba boru hattıyla petrol almaya devam edecek, ancak aldıkları petrolü diğer üye ülkelere veya üçüncü taraflara satamayacak.
Hangi ülkeler istisnadan faydalanacak?
Rusya’dan boru hattıyla petrol ithal eden Almanya’nın Rusya’dan petrol ithalatına yıl sonunda tamamen son vermesi bekleniyor. 2022 sonuna kadar Almanya, coğrafi konumları nedeniyle Rus petrolüne büyük oranda bağımlı durumda olan ve söz konusu enerji açığını hızlı şekilde ikame edemeyecek ülkelere uygulanan istisnadan faydalanacak.
Macaristan, Çekya ve Slovakya ise süre sınırı olmaksızın söz konusu istisnadan faydalanmak istiyor. Rafinerileri yalnızca Rus ham petrolünü işleyecek şekilde tasarlanan Bulgaristan, 2024’ün sonuna kadar Rusya’dan deniz yoluyla ham petrol ve petrol ürünleri ithal edebilecek.
AB, Rusya’dan petrol ürünü tedarikini ise 5 Şubat itibarıyla sonlandıracak.
Varil petrole tavan fiyat uygulaması da yürürlükte
Öte yandan AB, G7 ülkeleri ve Avustralya’nın hafta sonu kabul ettiği Rus petrolüne tavan fiyatı uygulanması kararı da bugünden itibaren geçerli olacak. Buna göre, deniz yoluyla taşınan Rus petrolünün varil başına fiyatı 60 doları geçemeyecek. Söz konusu fiyat, Rusya varil petrolünün piyasadaki mevcut değerinin yaklaşık 9 euro altında bulunuyor.
Her iki yaptırımın amacının da Rusya’nın petrol ihracatından elde ettiği gelirin azaltılmasını sağlamak ve böylece Ukrayna’da yürütülen savaş için yeni finansman kaynağı yaratmasını engellemek olduğu belirtiliyor.
Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri’nden (ABD) oluşan G7 ülkelerinden yapılan açıklamada Rus petrolüne tavan fiyat uygulanması kararının Moskova’nın “Ukrayna’da yürüttüğü saldırı savaşından kazanç sağlamasını önlemek, küresel enerji piyasalarındaki istikrarı desteklemek ve Rusya’nın savaşının olumsuz ekonomik sonuçlarının azaltmak” hedefi çerçevesinde olduğu belirtilmişti.
