Türkiye, coğrafi konumu ve iklimi nedeniyle kuraklık riskini her zaman yaşayan ülkeler arasında.
Gündemin pandemi ve diğer iç sorunlara kaydığı Türkiye’de kimi bölgelerde dikkatler kuraklığa kaymış durumda.
İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Deniz Demirhan’ın Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün verilerine dayanarak verdiği bilgilere göre Ekim 2020 ve Nisan 2021 tarım-su döneminde Türkiye genelinde yağışlar ortalama yüzde 24 azaldı.
Bu süreçte Marmara hariç bütün bölgelerde yağışlar azalırken en büyük azalma yüzde 35 ile Güneydoğu’da yaşandı.
Yani kimi bölgelerdeki yağış azalma bu ortalamanın da üstünde.
Ancak bütün bölgelerin ortalaması alındığında Türkiye genelinde yağışların ortalama yüzde 24 azaldığı görüldü.
Kuraklık Güneydoğu ve Güney Batı’daki illeri etkiliyor
Bundan kaynaklı olarak Türkiye’de kuraklık kimi yerlerde kendisini daha fazla hissetiyor.
Son üç aylık verilere göre de en şiddetli kuraklık Güneydoğu’daki illerde yaşanıyor.
Şiddetli kuraklığın yaşandığı diğer yerler ise Güney Ege özellikle de Muğla sahil kısmı, Isparta, Burdur, Antalya’nın güneyi ve Denizli.
Demirhan, buna karşın Ege’nin iç kesimlerinde ve Aydın ile Uşak taraflarında orta şiddette kuraklık yaşandığını kaydetti.
Son 2 yılda en şiddetli kuraklık Denizli, Burdur ve Uşak’ta yaşandı
Demirhan’ın son 24 aya dair açıkladığı veriler de ilginç sonuçlar içeriyor.
Son 24 aydır Türkiye’de kuraklığın en şiddetli hissedildiği illerin başında Denizli, Burdur, Uşak ve Muğla’nın iç kesimleri geliyor.
Kırşehir, Amasya, Erzincan, Tunceli, Bitlis, Muş, Bitlis ve Tekirdağ, son 24 aydır en şiddetli kuraklığın yaşandığı diğer iller.
Karadeniz’deki Artvin bile kuraklık yaşadı
Demirhan, bu durumun diğer illerde her şeyin normal olduğu anlamına gelmediğini belirterek, “İç Anadolu bölgesinde Ankara, Kırklareli, Karaman, Kahramanmaraş, Malatya, Sivas, Diyarbakır ve Artvin’de 24 aydır orta ile şiddetli arası kuraklık yaşanmış” dedi.
Kuraklığın daha az yaşandığı iller
Son 24 aylık verilere göre Marmara bölgesinin Karadeniz kıyısı, Bilecik Batı Karadeniz, Karadeniz’in kıyı hattındaki Ordu, Giresun, Rize Kastamonu, Trabzon Erzurum arası diğer bölgelere göre yağış konusunda daha şanslı olmuş.
Geçen nisanda sıcaklıkların normalden 1,9 derece fazla seyrettiğini belirten Demirhan’ın önümüzdeki aylara dair aktardığı bilgiler de riski gösteriyor.
Haziranda Marmara ve sahillerde hava mevsim normallerinde seyredecek
Sıcaklıkların haziranda Marmara, Tekirdağ ile Ege’nin kuzey kesimlerinde, Akdeniz ve Karadeniz sahillerinde mevsim normallerinde geçmesinin beklendiğini söyleyen Demirhan, sadece Karadeniz’de sağanak yağışlardan dolayı su baskını riskine dikkat çekti.
Temmuz ve ağustosta sıcaklık mevsim normallerinin üstünde olacak
Buna karşın temmuzda ülke genelinde sıcaklıkların mevsim normallerinin üstünde seyretmesinin beklendiğini kaydeden Demirhan, yağışlarda da bir artış beklenmediğini kaydetti.
Ağustosta da ortalamanın üstünde sıcaklık beklendiğini söyleyen Demirhan, en çok sıcaklık artışının da bu ayda Ege, İç Anadolu bölgesi ve Akdeniz bölgesinin iç kısımlarında görülebileceğinin tahmin edildiğini kaydetti.
“2030’dan sonra su fakiri olma yoluna gireceğiz”
Kuraklığın gıdaya ulaşılmasını tehlikeye soktuğunu kaydeden Demirhan, bu noktada özellikle çiftçilerin su kullanımı konusunda eğitilmesi gerektiğini kaydederek, Türkiye’nin 2030’dan sonra su fakiri olma yoluna gireceğini öne sürdü.
“Tüm Türkiye’de kuraklık yaşanıyor. Kritik ürünlerde rekolte kayıpları var”
Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Remzi Suiçmez ise ülke genelinde kuraklık yaşandığını belirtti.
“2021’in başında tarım açısından kritik bir yıl olacak demiştik maalesef o yönde gidiyor” diyen Suiçmez, “Örneğin Çorum’da barajların doluluk oranı yüzde 20. Bundan dolayı soğan, şeker pancarına su verilmeyeceği açıklandı. Kuraklık nedeniyle sadece kuru tarım yapılan yerlerde değil, sulu tarım yapılan yerlerde de rekolte düşüşleri bekleniyor. Barajlarda su oranı düşünce tarımsal sulama su ayrılamıyor. Buğday, arpa, nohut, mercimekte yağış azlığından rekolte düşüşü var. Örneğin Güneydoğu’da kuraklığın yoğun olduğu illerde ekmeklik buğdayda yüzde 85, arpada yüzde 70 rekolte kaybı bekleniyor. Bunlar ciddi kayıplar” diye konuştu.
“Merkez Bankası, gıda enflasyon beklentisini yükseltti”
Suiçmez, Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun 2021 yılına ilişkin gıda enflasyon beklentisini yüzde 11,5’ten yüzde 13’e yükselttiğini hatırlatarak, kuraklığın gıda fiyatlarına dair olası etkisiyle ilgili şunları kaydetti:
“Pandemi dışında yaşanan ciddi kuraklığa yönelik de özel önlemler alınmaması, girdi maliyetlerinin düşürülmemesi, yetersiz ve zamanında ödenmeyen destekler dahil yerli üretimin ve üreticinin özel önlemlerle somut olarak desteklenmemesi, kuraklık boyutunda azalacak rekolteden kaynaklanan gıda arz açığının açıklanan alım fiyatlarından çok daha yüksek fiyatlarla yurtdışından karşılanması durumu üreticilerimizin üretime devam edebilme koşullarını daha da zorlaştırırken, tüketicilerimizin çok daha pahalı gıda tüketmesine yol açacaktır.”
KAYNAK: INDEPENDENT TÜRKÇE – ALİ KEMAL ERDEM
