Güneysu ilçesindeki Salarha deresinin suyu, Yiğitler köyündeki regülatör sahasından tünelle Güneysu vadisinde kurulan santrale aktarılıyor.
Su, 8 kilometre sonra yeniden dereye bırakılıyor. Ancak 8 kilometre boyunca suyu azalan ve bazı alanlarda ikiye ayrılan dere yatağının bir bölümü tamamen kurudu. Mevcut HES 28 megavat gücünde.
Yine Gürgen deresindeki suyun, HES için tünele alındığı 3 kilometre boyunca azaldığı görüldü. Öte yandan Güneysu deresinin de büyük bölümünün kuruduğu bildirildi.
Geçen yıl da dereler benzer şekilde kurumuştu.
‘Suyu aldı, yaşam bitti’
Köylülerden Hasan Ketenci, derelerin eski halini şu sözlerle anlattı: “Eskiden dereler öyle akardı ki, havadan kuş kapardı. Köprülerin üzerinden akardı. HES yapımından sonra derelerimiz kurudu. Şimdi su yok. Sularımızı hep aldılar. Derelerin eski halini özlüyoruz.”
Diğer bir köylü İhsan Katırcı şunları kaydetti: “Derelerde su da balık da kalmadı. 40 yılda dere yatağını arar derler ama su yok ki nasıl yatağını arasın. Birkaç HES projesi yapılınca suyu aldı, yaşamı da bitirdi.”
Rize’de İkizdere, Senoz, Güneysu ve Salarha dereleri üzerine 12 HES projesi kuruldu. Cevizlik, Yokuşlu, Ayvasıl, Uzundere, Yeşilköy, İkizdere, Kale, İncirli, Saray, Adacami, Hamzabey ve Gürgen HES projelerinde yıllık ortalama 830 gigawaat saat elektrik üretimi yapılıyor.
Bu projelerin bazıları yaz aylarında azalan su miktarı nedeniyle üretime ara vermek zorunda kalıyor.
