Türkiye geçen yıl ciddi bir kuraklığın etkisinde kalmış, tarımda düşen rekolteler gıda fiyatlarının artmasındaki etkenlerden biri olmuştu.
Özellikle kış aylarının yağışlı geçmesi kimi batı illerinde kuraklık sorununun en azından gündemden düşmesini sağladı.
Oysa kuraklık 2022’de de Türkiye’nin kimi bölgeler için yakıcı bir sorun olmayı sürdürüyor. Bunların başında da Güneydoğu geliyor.
Bölgeden gelen haberler özellikle çiftçilerin önümüzdeki günlerden endişeli olduğu yönünde.
“Güneydoğu illeri şiddetli kuraklığın etkisinde”
Bu bölgedeki son durumu sormak için aradığımız İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Öğretim Üyesi ve CNN Türk Meteoroloji Danışmanı Prof. Dr. Orhan Şen, kış aylarındaki yağışlara karşın kuraklık için son bir yıllık verilere bakılıp bir değerlendirme yapıldığını söyledi.
Son bir yıllık kuraklığa bakıldığında ise Güneydoğu Anadolu bölgesi için “olağanüstü kuraklık” yaşandığına ilişkin bir sonuca ulaşıldığını ifade eden Şen, “Kuraklık en hat safhada. Nerelerde denirse Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Şırnak ve Hakkari’ye doğru. Yine Adıyaman ve Kahramanmaraş’ta da şiddetli kuraklık var ama olağanüstü kuraklık dediğimizde adını saydığım illerde” dedi.
Bu bilgilerin ardından Şen, Güneydoğulu çiftçiler için her şeye karşın sevindirici bir haber vererek önümüzdeki hafta bölgenin yağış alacağını, bu yağışın ekili arazilerin kısmen işine yarayacağını kaydetti.
“Tarımsal kuraklık riski arttı”
Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Başkanı Baki Remzi Suiçmez ise Türkiye genelinde kuraklığın tarıma olan etkisini yorumladı.
Suiçmez, kış aylarındaki yağmur ve kar yağışları nedeniyle ülke genelinde meteorolojik kuraklık açısından geçen yıla göre olumlu bir dönem yaşansa da ürün gelişimi için yeterli yağışların zamanında yağmamasının özellikle kuru tarım yapılan alanlarda tarımsal kuraklık riskini artırdığını belirtti.
“Kimi yerlerde yağış artarken, kimi yerlerde tersine düştü”
Türkiye’de kış yağışları açısından bölgelere göre ciddi farklılık gösterdiğini aktaran Suiçmez, “Örneğin; şubat yağışları Kırklareli, Antalya, Burdur, Isparta, Mersin, Niğde, Adana ve Karaman çevrelerinden normallerine göre yüzde 100’den fazla artarken, Güneydoğu Anadolu bölgesinin güneyi, Doğu Anadolu’nun kuzeydoğusu ve Gümüşhane çevrelerinde normallerine göre yüzde 60’tan fazla azalma göstermiştir. Azalma miktarı Kars, Erzurum, Ardahan çevreleri ile Şanlıurfa’nın güneyinde yüzde 80’in üzerine çıkmıştır. Mart yağışları açısından Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerinin yanında, Kuzey Ege ve Trakya’nın güneyini de yeterli yağışı alamadı” diye konuştu.
“Umutlar mayıs ayında yoksa sıkıntı büyük”
Şubat-nisan döneminde yeterli yağış olmamasının Güneydoğu ve İç Anadolu bölgelerini tarımsal kuraklık açısından ciddi etkilediğini vurgulayan Suiçmez, şu bilgileri verdi:
“Mayıs ayı yağış ve sıcaklık değerlerinin normalin civarında gerçekleşmemesi halinde özellikle bu bölgelerde hububat ve bakliyatta yüzde 50’leri aşan verim kaybı gündeme gelebilecektir. Yağış miktarı kadar yağışın şiddeti önemli olup, Diyarbakır’da kurak dönem sonrası yağan aşırı yağış ve oluşan sel de ürünleri olumsuz etkilemektedir. Trakya illeri yanında özellikle Adana’da yaşanan don zararı, diğer ürünler yanında hububat veriminde ciddi düşüşleri gündeme getirmiştir.”
“2022’de de üreticinin işi zor”
Suiçmez, tarımsal kuraklığın devamının yanı sıra maliyetlerden dolayı ekimlerde yeterli miktarda gübre kullanılamaması, sulama elektrik maliyetlerinin yüksekliğinin sulamayı kısıtlaması, ürün alım fiyatlarının önceden gerçek maliyet üzerinden açıklanmaması ve alım garantisi verilmemesi gibi nedenlerin de 2022 yılında tarımsal üretim ve üretici için ciddi sorunlar içerdiğini kaydetti.
“Kuraklıktan dolayı yüzde 90 üretim kaybı yaşanacak gibi görünüyor”
Şanlıurfa Ziraat Mühendisleri Odası Şube Başkanı Abdullah Melik de zaman zaman yaptığı açıklamalar ile Güneydoğu’daki kuraklığa dikkat çekiyor.
Melik, “Geçen yıl kuraklıktan dolayı yüzde 75 – 90 arasında üretim kaybıyla çok zor günler geçiren bölge çiftçileri – üreticileri, 2022 yılında da yağışların mevsim normallerinin altında oluşu ve sıcakların aniden bastırmasıyla kuraklıktan dolayı yüzde 70 – yüzde 90 üretim kaybı yaşayacak gibi görünüyor” iddiasında bulundu.
“Yüksek elektrik maliyetlerinden dolayı yeterli sulamada yapılamıyor”
Abdullah Melik, yüksek elektrik maliyetlerinin de çiftçiyi zorladığına dikkati çekerek sözlerini şöyle tamamladı:
“Şanlıurfa’da 2022’de kuru koşullarda tahmini 300 bin dönüm buğday, 800 bin dönüm arpa ve 800 bin dönüm kırmızı mercimek ekilmiştir. Sulu koşullarda ise yaklaşık 2,3 milyon dönüm buğday, 400 bin dönüm kırmızı mercimek ekilmiştir. Tarımsal sulamada elektriğe yapılan yüzde 127 zamla üretici tarlasını sulamadan da vazgeçmiş durumda.”
KAYNAK: INDEPENDENT TÜRKÇE – ALİ KEMAL ERDEM
