Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşu Global Witness, 2018 yılında çevre ve toprak koruyucusu olduğu için her hafta en az 3 kişinin öldürüldüğünü ortaya koyan bir araştırma yayımladı.
Rapora göre çevreciler madencilik, kerestecilik ve tarım endüstrileri tarafından yapılan saldırılar sonucu bir yıl içinde 164 kişi hayatını kaybetti.
Kuruluş, hükümet ve şirketlerin kâr ve rant politikalarına direndikleri için öldürülen çevrecilerin yanı sıra tehdit edilen, gözaltına alınan ve hapse atılanlara da yıllık raporunda yer verdi. Tehdit ve baskıya maruz kalanların sayılamayacak kadar çok ve tespit edilmesi imkansız olduğu vurgulandı.
Araştırmaya göre, 2018’de çevreci ölümlerinin en çok yaşandığı sektörler madencilik, tarım ve baraj sektörleri oldu. Madencilik sektörüne karşı çevreci protestolara katılan 43 kişi yaşamını yitirdi.
Araştırmanın sunumunda “Onlar evlerini ve topraklarını korumak için çalışan ve gezegenin sağlığı için direnen sıradan insanlar. Çoğunun toprakları yiyecekten cep telefonuna, mücevhere kadar her gün kullanılan ve tüketilen malların üretimi için şiddetle gasp ediliyor.” ifadeleri kullanıldı.
Guatemala’dan Ixquisis hareketinin barışçıl direnişi üyesi Joel Raymond’un, “Bizim terörist, suçlu, suikastçı ve silahlı gruplar olduğumuzu söylüyorlar ve öldürüyorlar.” sözleri rapora dahil edildi.
Dünyadan çevreci cinayeti ve yaptırım örnekleri
Global Witness, araştırmaya dahil edilen örnek vakaları derledi.
Meksika’da Julian Carrillo, kendi halkının topraklarında yapılan madencilik çalışmalarına tepki gösterdiği için ailesinin öldürülen 6. üyesi oldu. Ekim ayında cesedi kurşunlanmış halde bulunmadan önce tehdit altında olduğunu biliyordu.
Filipinler’in merkezindeki Negros adasında uzun süredir devam eden toprak anlaşmazlığında çocuklar da dahil olmak üzere 9 kişi silahlı bir şahıs tarafından öldürüldü.
İran’da tanınmış bir akademisyen olan Kavous Seyed-Emami hapishanede şüpheli bir şekilde hayatını kaybetti. Emami, hapse atılan 9 çevreciden biriydi.
Amerika Birleşik Devletleri’nde Amerikan yerlisi aktivist Red Fawn Falllis, Dakota Access Petrol Boru Hattı’na karşı yapılan direniş sırasında protesto kampına yapılan polis baskını sonrası tutuklandı ve 2018’de 57 ay hapis cezasına çarptırıldı. Eski ABD Başkanı Barrack Obama döneminde iptal edilen boru hattı projesi Donald Trump döneminde yeniden hayata geçirildi. Bu petrol boru hattı rezervasyonlarda yaşıyan yerli halkın su kaynaklarını kirletiyordu.
“Hükümetler ve şirketler etik, sorumlu ve yasal davranmıyor”
Kuruluş, çevre ve toprak savunucularına karşı işlenen suçların arkasında hükümet ve şirketlerin etik, sorumluluk sahibi ve hatta yasal olarak hareket etmede başarısızlığı olduğunu öne sürüyor.
Global Witness raporunda “İşletmeler, müşterilerinin onları evlerinden eden ve ekosistemi tahrip eden projeleri desteklememelerini sağlama görevi üstlenir. Tüketicilerin bu şirketlerden sorumluluklarını yerine getirmelerini talep etme hakkı vardır. Hükümetler, yatırımcılar ve iş dünyası çevreyi koruyabilecek ve onu savunanları destekleyebilecek güce sahip. Sıradan insanlar değişimin gerçekleşmesine yardımcı olabilir.” ifadeleriyle çevre savunucularının haklarına vurgu yapıyor.
Türkiye: Antalya’da yaşayan çevreci çiftin ölümü
2017 yılında Antalya’nın Finike ilçesinde yaşadıkları evin yakınlarında çevreye zarar veren taş ocaklarına karşı mücadelesi ile bilinen 61 yaşlarındaki Ali Ulvi ve Aysin Büyüknohutçu çifti şüpheli şekilde öldürülmüştü. Çevreci çift ölümlerine kadar uzun zaman çevreyi korumak için mücadele vermişti.
KAYNAK: EURONEWS TÜRKÇE – GİZEM SADE
